Yazar: Levent BAŞAK*
I-
GİRİŞ
14.10.2021 tarihinde Türkiye Büyük
Millet Meclisinde kabul edilen ve uygulamada Torba Kanun adı verilen 7338
sayılı “Vergi Usul Kanunu ile Bazı Kanunlarda
Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun”(1) ile 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nda
(GVK’da)(2) önemli değişiklikler yapılmıştır.
7338 sayılı Kanun ile GVK’da yapılan
değişikliklerden bir tanesi de basit usulde vergilendirilen mükelleflerle
ilgilidir. Basit usulde vergilendirme ile ilgili olarak yapılan değişiklikler
bağlamında Kanun’un genel gerekçesinde şu açıklamalara yer verilmiştir:
“Bu kapsamda Kanun Teklifi ile
31.12.1960 tarihli ve 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nda bazı değişiklikler
yapılması öngörülmektedir. İlk olarak basit usulde vergilendirilen
mükelleflerin kazançları gelir vergisinden istisna edilmektedir. 850.000
civarında olan bu mükellef grubunun, bir yıl içinde alış, satış ve iş hasılatı
belli büyüklüğün ötesine geçememekte, küçük esnaf olarak ifade edilmektedir. Bu
mükellef grubunun kazançlarının istisna edilmesiyle, yıllık beyanname
vermemeleri sağlanmakta olup, bu hükümle bağlantılı olarak Kanunun diğer
maddelerinde yer alan beyan, vergi hesabı ve verginin ödenmesine işaret eden
hükümlerde de değişiklik yapılması öngörülmektedir.”
Görüldüğü üzere, 7338 sayılı Kanun ile GVK kapsamında basit usulde vergilendirilen mükelleflerle ilgili olarak yapılan değişikliklerin temel amacı, küçük esnaf mahiyetinde olan bu mükelleflerin Türkiye’de elde ettikleri kazançların vergilendirilmemesini sağlamak ve bu mükellefleri kazanç elde etmenin gittikçe zorlaştığı ekonomik ortamda bir de vergisel mükellefiyetlere maruz bırakmamaktır.
Bu makalemizde,
7338 sayılı Kanun ile basit usulde vergilendirilen mükelleflere yönelik olarak
getirilmiş yeni düzenlemeler analiz edilecektir. Makalemizde ayrıca basit
usulde vergilendirilen bazı mükellefler tarafından tarafımıza iletilmiş olan
önemli bir konuda açıklama yapılacaktır.
II- 7338 SAYILI KANUN İLE BASİT USULDE VERGİLENDİRİLEN
MÜKELLEFLERLE İLGİLİ OLARAK YAPILAN DEĞİŞİKLİKLERİN ANALİZİ
7338 sayılı Kanun
esas alındığında bu Kanun’un 1., 4., 5. ve 6. maddelerinde yapılan düzenlemeler
basit usulde vergilendirilen mükellefleri ilgilendirmektedir. Bu maddeler esas
alındığında basit usulde vergilendirilmesi gereken mükelleflerle ilgili olarak
yapılan değişiklikleri şu başlıklar altında özetlemek mümkündür.
A- 7338 SAYILI
KANUN İLE YAPILAN İSTİSNA DÜZENLEMESİ
7338 sayılı
Kanun’un 1. maddesi ile GVK’ya mükerrer 20. maddesinden sonra gelmek üzere aşağıdaki
madde eklenmiştir.
“Basit usulde
tespit olunan kazançlarda gelir vergisi istisnası:
MÜKERRER MADDE
20/A – Bu Kanuna göre kazançları basit usulde tespit olunan mükelleflerin 46.
maddeye göre tespit edilen kazançları gelir vergisinden müstesnadır.”
Yapılan bu
düzenleme ile ilgili olarak Kanun’un madde gerekçesinde şu açıklamalara yer
verilmiştir:
“Madde 1- Maddeyle, 193 sayılı Kanun’un 47 ve 48. maddelerinde yazılı
şartları…
