İsteyene 4/a isteyene hem 4/a hem 4/b

|Hürriyet Gazetesi| |28.04.2011|

İKİ yıl önce olsa, başlığı okuyunca kafanız karışırdı. Şimdi artık 4/a’nın SSK, 4/b’nin de Bağ-Kur anlamına geldiğini çoğunuz biliyor.

SİSTEM DEĞİŞTİ
Torba Yasa ile 4/a ve 4/b’lileri ilgilendiren, önemli değişiklikler yapıldı. 
1 Mart 2011 tarihinden itibaren yürürlüğe giren değişiklikle; 
– Bir kişinin 4/a (SSK) ve 4/b (Bağ-Kur) sigortalısı olmayı gerektiren bir faaliyetinin varlığı halinde, 4/b değil 4/a sigortalılığı geçerli olacak. 4/b sigortalılığı ise 4/a’nın başlamasıyla iptal edilecek (1 Mart 2011’den önce, 4/b sigortalılığı geçerli oluyordu).
– Bir kişinin, isterse hem 4/a hem de 4/b sigortalısı olarak prim ödemesi de mümkün olabilecek. Bu durumda okişi, ayda 30 gün ve prime esas kazancın üst sınırı aşılmadan, prim matrahını tavana kadar yükseltebilecek.

ÖZELLİKLİ DURUMLAR
Yukarıda açıklanan uygulama, 1 Mart 2011 tarihinden öncesi için uygulanmayacak.
– 4/b kapsamında sayılanlar, kendilerine ait veya ortak oldukları işyerlerinden dolayı 4/a kapsamında sigortalı bildirilemeyecekler.
– 4/b kapsamında sayılanlar, başka bir işyerinde 4/a sigortalısı olarak çalışabilecekler. Buna göre örneğin, 6Nisan 2011’de, bir işverenin yanında hizmet akdi ile 4/a sigortalısı olarak çalışan (A)’nın, 4/b kapsamındaki sigortalılığı, 5 Nisan 2011 tarihi itibariyle sona erdirilecek. (A) 6 Nisan 2011’den itibaren SSK (4/a) sigortalısı sayılacak.
– 4/b’liler, kendi işyerlerinde değil ama başka işyerinde 4/a’lı olduklarında, 4/b sigortalılıkları sona erecek. Böylece daha erken emekli olabilecek ve daha fazla aylık alabilecekler.
Bu konuda ayrıca Prof. Müjdat Şakar’ın Yaklaşım Dergisi’nin Nisan 2011 sayısında yayımlanan “SosyalSigortalarda İsteyene 4/a, İsteyene Hem 4/a Hem 4/b” başlıklı makalesine de bakmakta yarar var. 

BAĞ-KUR’LUYA ERKEN EMEKLİLİK
Yukarıda yaptığımız açıklamaları özetlemek gerekirse, Bağ-Kur’dan SSK’ya geçmenin çok sayıda avantajı var. Bunlar:
1. Erken emekli olmak mümkün.
2. Yüzde 20 civarında daha fazla emekli aylığı bağlanabilecek.
3. Kadınlar 7200 gün, erkekler 9000 gün yerine sigorta başlangıç tarihine göre 5000 gün civarında prim ödeyerek emekli olabilecek.
4. Bağ-Kur prim borcu nedeniyle yararlanamadığı sağlık hizmetlerinden, SSK’ya geçince yararlanılabilecek.

İSTEĞE BAĞLIDAKİ SORUN
İşverenlerin, işçi gibi emekli olmasına “yeşil ışık” yakan kanun koyucu, isteğe bağlı sigortalılara aynı cömertliği göstermemiş.
Bu nedenle, isteğe bağlı sigortalılar 4/b’li olmaya devam edecekler. Yurt dışında çalışan Türk işçilerinin isteğe bağlı sigorta ödemelerini 4/b’lilikten kurtarıp 4/a’lı çalışma sayılırken, diğer isteğe bağlı sigortalılara bu hakkın tanınmaması, ciddi bir haksızlık olarak göze çarpıyor.