Hazine’ye göre 193, Merkez Bankası’na göre 146 milyar lira

|Hürriyet Gazetesi| |15.08.2011|

ÖZEL sektörün dış borçlarını izliyor musunuz?

İzliyorsanız nereden?
Nereden izlediğiniz önemli. 
Çünkü özel sektörün dış borç verilerini açıklayan iki ayrı resmi kurumun yani Hazine Müsteşarlığı ve TC Merkez Bankası’nın verileri birbirinden çok farklı…

50 MİLYAR DOLARLIK FARK
Özel sektör dış borç verilerini; Hazine Müsteşarlığı 3 ayda bir, TC Merkez Bankası da aylık olarak açıklıyor.
Ancak her iki kurumun “özel sektörün dış borç stoku” ile ilgili verileri arasında büyük bir fark var.
Aşağıdaki tabloda da görüldüğü gibi, 2011’in ilk çeyreği itibariyle, Hazine’ye göre 193.1 milyar dolar olan özel sektör dış borç stoku, Merkez Bankası’na göre 145.9 milyar dolar.
Zaman zaman gazete ve dergilerde özel sektör dış borçları yayınlanıyor. Bakıyoruz; bazılarında Hazine’nin, bazılarında da Merkez Bankası’nın verileri yayımlanıyor. Okuyanların da kafası karışıyor.

NEDENİ KISA VADELİ BORÇ
İki kurumun verilerindeki yaklaşık 50 milyar dolarlık farkın nedeni, kısa vadeli borç stokundan kaynaklanıyor. Uzun vadeli de sorun yok.
Merkez Bankası, Hazine Müsteşarlığı’ndan farklı olarak; aşağıdaki kalemleri, kısa vadeli özel sektör dış borç stokuna dahil etmiyor.
– Yurtdışı yerleşiklerin Türkiye’deki döviz tevdiat hesaplarındaki paralar, diğer mevduatlar,
– Finansal olmayan kurumların ticari kredileri (ithalat borçları vb.).
Böyle olunca, Hazine ile Merkez Bankası’nın kısa vadeli dış borç stokunda yaklaşık 50 milyar dolarlık fark oluşuyor.

HANGİSİ DİKKATE ALINMALI?
Her iki kurumun verileri de doğru ama yöntemleri ve sonuçları farklı. 
Peki, hangi veriyi takip etmek daha anlamlı?
Bize göre, Türkiye’nin tüm döviz yükümlülüklerini kapsayan Hazine Müsteşarlığı verilerinin dikkate alınması, gerçekçi yorum yapılabilmesi için daha anlamlı. Ancak böylesine önemli bir konuda,tartışmalara da yer vermemek gerekir.
Bu konu son derece önemli.
Kayserili’ye “Bu malın fiyatı kaç lira?” diye sorduklarında, “Alacan mi satacan mi?” dediği gibi, “Türkiye’nin dış borcu kaç milyar dolar?” sorusuna da “Hazine’ye göre mi Merkez Bankası’na göre mi?” diye karşı soru yöneltilmemeli.
İki kurumun yetkililerinin bir otorite başkanlığında, örneğin Başbakan Yardımcısı Ali Babacan’ın başkanlığında toplanıp, “özel sektör dış borçlarının yayımlanması” ile ilgili ortak bir ilke ve tek bir tabloda birleşmelerinde yarar var.