GENEL SAĞLIK SİGORTASI KİME NE GETİRİYOR (3)

Posta Gazetesi – 10.01.2012

Gelir Testi sonuçlanana kadar herkes aylık 106.38 TL prim ödenecek

İşsizlere ve yeşil kartlılara uygulanan Genel Sağlık Sigortasının püf noktasını “gelir tespiti” oluşturuyor. Çünkü; işsizin veya yeşil kartlının sağlık yardımı almak için prim ödeyip ödemeyeceği, prim ödenecekse, ödenecek prim tutarı, gelir testiyle tespit edilen aylık gelir tutarına göre belirleniyor. Ayrıca, gelir tespit edilene kadar prim ödenecek olması da, gelir tespitinin bir an önce yapılmasını zorunlu kılıyor. Çünkü, gelir tespit edilene kadar genel sağlık sigortalısı yapılan işsiz adına aylık 106.38 TL prim tahakkuk ettirilecek. Prim süresi içinde ödenmezse gecikme faizi ve gecikme zammı ödenecek. 

Gelir testi yapılmasını istemeyenler aylık 212.76 TL prim ödeyecek

Haklarında gelir testi yapılmasını istemeyenler, asgari ücretin iki katının(1.773.TL) “yüzde12 si” kadar, yani aylık 212.76 TL prim ödeyerek sağlık yardımı alacaklar. Gelir testi yapılmasını istemeyen kişi genel sağlık sigortalısı, eş ve çocukları ve varsa büyük ana ve büyük babası, genel sağlık sigortalısının bakmakla yükümlü olduğu kişi olarak, genel sağlık sigortasına tescil edilecek. Genel sağlık sigortalısı ayda 212.76 TL prim ödeyerek, diğerleri yani genel sağlık sigortalısının bakmakla yükümlü olduğu kişiler(eş, çocuk, büyük ana ve baba) prim ödemeden sağlık yardımı alacaklar.

Aynı şekilde aile içinde kişi başına düşen aylık geliri asgari ücretin iki katından fazla olduğunu beyan edenlerde, haklarında gelir testi yapılmaksızın aylık 212.76 TL prim ödeyerek sağlık yardımı alacaklar.

Gelir tespitinin süresi

Gelir tespiti sonuçlanana kadar prim ödenecek olması ve tespit edilen gelir tutarına göre prim ödeme zorunluluğu, 28 Aralık 2011 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan “ Genel Sağlık Sigortası Kapsamın da Gelir Tespiti, Tescil ve İzleme Sürecine İlişkin Usul ve Esasları Hakkında Yönetmenlik” in 15 nci maddesinde,  gelir tespitine ilişkin iş ve işlemlerin,  kişinin gelir tespiti başvuru tarihinden itibaren en geç “Bir Ay” içinde sonuçlandırılması öngörülmüş. Dolayısıyla, gelir tespitinin, gelir tespiti başvuru tarihinden itibaren en geç bir ay için de sonuçlandırılması gerekiyor. Süre, başvuru tarihinden itibaren başladığından SGK’ nın tebliğ edeceği, gelir testi yaptırın yazısı üzerine, vakit geçirmeden başvuru yapılmasında yarar var. Ancak, yaklaşık 2 milyon civarındaki kişinin bir ay içinde başvuru yapması halinde, gelir testinin bir ay içinde nasıl sonuçlandırılacağı da, ayrı bir sorun olarak görünüyor. Yetkililerin bu hususu dikkate almasında yarar var.

Gelir Testinin yenilenmesi

1 Ocak 2012 tarihinden itibaren genel sağlık sigortalısı yapılan yaklaşık 2 milyon kişinin, gelir tespiti yapılarak gerek prim ödemenden, gerekse prim ödeyerek sağlık yardımı almaya başlayanlardan, gelir durumları ödenen prim tutarını etkileyecek şekilde değişenler, “bir ay” içinde, bulundukları yerdeki sosyal yardım ve dayanışma vakfına başvuruda bulunarak, gelir testinin yenilenmesini talep etmek  zorundalar. Gelir durumu değişen kişilerin başvurusu üzerine gelir tespitleri yeniden yapılacak ve tespit edilen yeni gelir tutarına göre, prim ödemeden veya ne kadar prim ödeyerek sağlık yardımı alacakları belirlenecek.

Ayrıca soysal yardımlaşma ve dayanışma vakıfları da, Birleşik Sosyal Yardım Hizmetleri Projesi(BSYHP) üstünden, kişilerin gelir durumunu izleyecek. Gelir durumunda değişiklik olduğunu tespit ettiği kişilerin başvurusunu beklemeden, gelir tespitini yenileyecek.

Doğum, ölüm, evlenme, boşanma ve benzeri nedenlerle hanedeki aile bireyi sayısının değiştiğinin tespit edilmesi durumunda, gelir testi yenilenecek. Ödenecek Genel Sağlık Sigortası Primi, yeniden yapılacak gelir testiyle belirlenecek olan aile içi kişi başına düşen aylık gelir tutarına göre belirlenecek.  

Aile içinde kişi başına düşen aylık geliri asgari ücretin üçte birinden(295.50 TL) den az olduğu için primleri Devlet tarafından ödendiğinden prim ödemeden sağlık yardımı alanlar ile asgari ücretin üçte biri üstünden ayda 35.46 TL prim ödeyenlerin, ev ziyaretleri vakıf personeli tarafından her yıl yenilenecek.

Genel sağlık sigortasına tescil yapıldığı tarihten itibaren “90 günde” bir aile içindeki kişilere ait bilgiler BSYHP’ de otomatik olarak güncellenecek. Güncelleme sonucunda durumunda değişiklik olduğu tespit edilenlerin, tespit edilen aile içinde kişi başına düşen aylık gelir tutarı üstünden ödeyeceği aylık prim tutarı yeniden belirlenecek. 

Kişinin gelirinde ödeyeceği prim miktarında bir değişiklik olduğunu bildirmesi, veya Sosyal yardımlaşma ve dayanışma vakfı tarafından tespit edilmesi, veya SGK tarafından yeniden gelir tespiti yapılmasının istenmesi halinde, en geç bir ay içinde gelir testi yapılarak, prim ödemeye esas gelir yeniden belirlenir.

Yukarıdaki durumlar hariç genel sağlık sigortalısı yapılanlar, gelir tespitinin yapıldığı tarihten itibaren 6 ay geçmedikçe gelir tespitinin yenilenmesi talebinde bulunamazlar.

Yeşil Kartlıların durumu

Yaklaşık 9 milyon 140 bin  yeşil kartlı, 1 Ocak 2012 tarihinden itibaren genel sağlık sigortalısı yapıldı. Yeşil kartlılar 2011 sonuna kadar nasıl prim ödemeden sağlık yardımı alıyorsa, 1 Ocak 2012 den itibaren de aynı şekilde prim ödemeden sağlık yardımı alacaklar.  Ancak, bir yıllık vize süresi dolan yeşil kartlılar, vizelerinin dolduğu tarihten itibaren bir ay içinde, gelir testi yaptırmak için bulundukları yerdeki sosyal yardımlaşma ve dayanışma vakıflarına başvuracaklar. Başvuru sahibi yeşil kartlılar, aynen işsizlerde olduğu gibi gelir testine tabi tutulacak ve yukarıda anlatılan usulde, aile içinde kişi başına düşen aylık gelir tutarı tespit edilecek.
Yapılacak gelir testine göre; aile içindeki kişi başına düşen gelir tutarı asgari ücretin üçte birinden, yani 295.50 TL den az olanlar prim ödemeden sağlık yardımı alacaklar.

Kişi başına düşen gelir tutarının asgari ücretin üçte biri(295.50) TL ile asgari ücret arasında olduğu tespit edilen yeşil kartlılar, aylık 35.46 TL, aylık geliri asgari ücret ile asgari ücretin iki katı arasında olduğu tespit edilen yeşil kartlılar aylık 106.38 TL, aile içi kişi başına düşen aylık geliri asgari ücretin iki katından(1.773 TL den) fazla olduğu tespit edilen yeşil kartlılarda aylık 212.76 TL prim ödeyerek sağlık yardımı alabilecekler.

Gelir testine tabi tutulduktan sonra yeşil kartlılardan en az yarısının prim ödeyerek sağlık yardımı alması bekleniyor. Nitekim, yetkililerinde 2012 yılında yeşil kartlılara yapılan sağlık harcamalarında, 4 milyar TL tasarruf yaracağını açıklamaları da, gelir testi sonunda yeşil kartlı sayının en az yarısının prim ödemeye başlayacağı anlaşılıyor. Ve yeşil kartlılardan hakkı olmadığı halde prim ödemeden sağlık yardımı alanlar için, bedava sağlık yardımı alma devrinin sona ereceği açıkça görülüyor.