Stajyer ücreti çalışan sayısına göre değişiyor

|Posta Gazetesi| |08.05.2011|

Soru: 6111 sayılı Torba kanuna göre yüksekokul stajyerleri ile meslek lisesi stajyerlerine nasıl ücret ödenecek?

Sertaç CİHAN

Cevap: Torba kanun ile yapılan yeni düzenlemeye göre; 20 ve daha fazla işçi çalıştıran işyerleri stajyerlere, asgari ücretin net tutarının yüzde 30’undan, 20 den az işçi çalıştıran işyerleri ise asgari ücretin net tutarının yüzde 15’inden az ücret ödeyemeyecek.

Kazanılan günler borçlanma yapılan tarihteki sigortaya sayılıyor 

Soru: Eşim 1 Haziran 1970 doğumlu. 7 Aralık 1989 da SSK ya giriş yapmış. 1989 ile 1994 arası 1316 SSK ya prim ödemesi var. 2004 Ekim’inden 2008 Eylül’e kadar kesintisiz isteğe bağlı SSK ya 1470 gün prim ödedik. 2008 Eylül’den de bu güne kesintisiz 970 gün isteğe bağlı Bağ-Kura prim ödedik. İsteğe bağlı Bağ-Kur primi öderken Ocak 2011 de 1996 ve 1997 yıllarına ait 1253 gün doğum borçlanması yaptık. Biz doğum borçlanmasını SSK ya yaptığımızı sanırken 16 Nisan 2011 tarihli posta gazetesi yazınızda doğum borçlanmasının Bağ-Kura sayıldığını okuduk. Bu borçlanmanın SSK dan 5375 günle emekli olmamıza bir zararı olur mu? Bundan sonra nasıl bir yol izlemeliyiz?

Abdullah YÜCETEPE

Cevap: Eşiniz SSK da emekli olmak için, 20 yıl sigortalılık süresi, 5375 gün prim ödeme ve 46 yaş şartlarına tabi. Primi ödenen son yedi yıl içinde SSK ya ödediği prim, Bağ-Kura ödediği primden fazla olursa, toplam 5375 gün prim ödemiş olması şartıyla, 46 yaşını dolduracağı 1 Haziran 2016 tarihinde SSK dan emekli olabilir.

Eşiniz, doğum borçlanmasını Bağ-Kura prim öderken(isteğe bağlı) yaptığından kazandığı günler Bağ-Kura sayılmış. Ancak kazandığı günler, 1996-1997 daki doğum sonrası sigortalı çalışmadığı günlere mal edildiğinden, son yedi yıl hesabına zararı olmaz. Ancak, 1 Ekim 2008 den itibaren isteğe bağlı prim ödemeleri Bağ-Kura sayıldığından, eşiniz bu tarihten itibaren isteğe bağlı olarak 41 aydan(1230 günden) fazla prim ödememeli. Eşinizin emekli olmak için 366 gün daha prim ödeyerek 5009 gün olan toplam prim ödemesini 5375 güne tamamlaması lazım. 1 Mayıs 2011 den itibaren isteğe bağlı olarak 10 ay(300) gün daha prim ödedikten sonra, Şubat 2012 ayı sonunda isteğe bağlıdan çıkarak kalan 66 gün prim eksiğini sigortalı çalışarak ödemesi gerekiyor.

Şirket ortaklarına destek primi 28 Ocak 2004 de getirildi

Soru: Sosyal Güvenlik Destek Primi kesintisinden haberimiz yoktu. Şirket ortağım, ortaklığını 2011 Mart’ta bitirdi. Bu arada kalan zaman için(yasa 2004 te çıkmış)ne kadar süre için borçlanmış oluyor. 2004 ten beri mi, yoksa 2008 Ekim ayından sonra mı?(sayın Kızılot’ un bir yazısında 2008 Ekimden bahsediyordu tam anlamadım.) Ne yapmalıyım?

Enbiya ÖZGEN

Cevap: Emekli aylığını kestirmeden Bağ-Kurlu olmayı gerektiren faaliyette bulunanlar destek primi ödemek zorundalar. Şirket ortaklığı da Bağ-Kurlu olmayı gerektiriyor. Sosyal Güvenlik Destek Primi, tüm şirket ortaklarına, Anonim Şirket yönetim kurulu başkan ve üyelerine 28 Ocak 2004 tarihinden itibaren getirildi. Şirket ortağınız 1 Şubat 2004 tarihinden şirket ortaklığını devrettiği tarihe kadar destek primi yükümlüsü. Yani destek primi ödemesi gerekiyor. Şükrü Kızılot hocanın yazdığı, süresi içinde Bağ-Kura kayıt olmayanların sigortalılık hak ve yükümlülüklerinin 1 Ekim 2008 den itibaren başlatılmasıyla ilgilidir. Destek primiyle ilgili değildir. Torba yasa destek primi borçluları için büyük fırsat. Ortağınız destek primi borcu için 6111 sayılı yasadan şu şekilde yararlanacak.

• En geç 31 Mayıs 2011 Salı günü mesai saati sonuna kadar destek primi tescili ve tahakkuk eden borcunu 6111 sayılı yasa kapsamında ödemek için başvuru yapacak,

• Destek primi borcunun aslı ile,

• Borca vade tarihinden Torba Yasanı yayımlandığı 25 Şubat 2011 tarihine kadar enflasyon oranında hesaplanacak olan gecikme bedelini,

• 30 Haziran 2011 Perşembe günü mesai saati sonuna kadar ödemesi halinde, peşin sayılacak ve başka ödeme yapmayacak,

• Taksitle ödemeyi tercih ederse, ilk taksit 30 Haziran 2011’e kadar ödenmek ve her iki ayda bir taksit ödemek üzere borca, 12 ayda  6 eşit taksitte yüzde 5, 18 ayda 9 eşit taksitte yüzde 7, 24 ayda 12 eşit taksitte yüzde 10, 36 ayda 18 eşit taksitte yüzde 15 taksitlendirme faizi ilave edilecek.

• Borca işletilen ve borcun asıl ağırlıklı bölümünü oluşturan gecikme cezası ve gecikme zammının tahsilinden vazgeçilecek. Yani silinecek.  

50 yaşını doldurana 20 günden az yıllık izin verilemez

Soru: SSK emeklisiyim. Destek pirimi ödenerek bir iş yerinde çalışıyorum. 1956 doğumluyum. Yıllık izin hakkım kaç gündür?

LAMİ

Cevap: Destek primi ödeyerek çalışmaya başladığınız tarihten itibaren izin hakkınıza ilişkin kıdeminiz yeniden başlar. Bir yılınızı doldurduğunuz tarihten itibaren izin kullanma hakkınız doğar. Hizmet süresi 1-5 yıl(beş yıl dâhil) arasında olanlar 14 gün, 5 yıldan fazla 15 yıldan az olanlar 20 gün,  15 yıl(15 yıl dâhil) ve daha olanlar 26 gün izin kullanabilir. Ancak, 18 ve daha küçük yaştakiler ile 50 ve daha büyük yaştakilere verilecek yıllık ücretli izin süresi 20 gün den az olamaz. Hizmet süreniz 15 yıldan az ise, 50 yaşınızı doldurduğunuzdan 20 gün, izin hakkınız var. 15 yıl ve daha fazla çalışma süreniz varsa 26 gün izin kullanabilirsiniz.

Bağ-Kurlu kendi işyerinde ve ortağı olduğu işlerlerinde sigortalı çalışamaz

Soru 16: Limitet şirket ortakları kendi şirketlerinde sigortalı olarak çalışabilirler mi?

Abdi TOP/KARABÜK

Cevap: Kendi nam ve hesabına bağımsız çalışanlar, kendi işyerleri ve ortağı olduğu işyerlerinden 4/a sigortalısı olarak bildirilemiyor. Limited şirket ortakları, kendi şirketlerinde sigortalı çalışarak 4/a sigortasına prim ödeyemezler.

İşverenin işyerinde ücretsiz çalışan eşi sigortalı sayılmaz

Soru: 17: Şahıs firmalarında eş ve çocukların sigortalı olarak çalışma imkânı var mı?

Zekiye AKER

Cevap: İşverenin işyerinde ücretsiz çalışan eşi sigortalı sayılmaz. Bunun dışında, hizmet akdiyle ücret karşılığında fiilen çalışılması koşuluyla, işverenin eş ve çocukları işyerinden 4/a sigortalısı(eski adıyla SSK’lı) olarak bildirilebilirler. 

Ödenecek destek primi emekli olunan kuruma göre değişir

Soru 18: 1999 yılında emekli olan ve halen vergi dairesine kayıtlı olarak faaliyetine devam edenin, sosyal güvenlik destek primi ne kadar tutar?

ORHAN

Cevap: Söz konusu kişinin ödeyeceği Sosyal Güvenlik Destek Primi, emekli olduğu kuruma(SSK, Bağ-Kur, Emekli Sandığı vb.) göre değişmekle birlikte bugün itibariyle gecikme cezası ve gecikme zammıyla birlikte yaklaşık 10.000 TL olduğunu söyleyebiliriz.