Sosyal Güvenlik Kurumundan:
SOSYAL SİGORTA İŞLEMLERİ YÖNETMELİĞİNDE DEĞİŞİKLİK
YAPILMASINA DAİR YÖNETMELİK
(18 Ağustos 2021 Tarihli ve 31572 Sayılı Resmi Gazete’ de Yayımlanmıştır)
MADDE 1 – 12/5/2010 tarihli ve 27579 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliğinin 5 inci maddesinin;
a) Üçüncü fıkrasının (a) bendinde yer alan “Kurum bilgisayar sisteminde,” ibaresi “Kurumun bilgi işlem sistemlerinde,” olarak değiştirilmiştir.
b) Dördüncü fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“(4) Kurumun bilgi işlem sistemlerinde bir arıza olmamasına rağmen, işverenin işyeri dosyasının veya sigortalının ikametgahının bulunduğu il, ilçe, mahalle veya sokakta;
a) Kurumun hizmet satın aldığı internet servis sağlayıcılarında meydana gelen arızalar,
b) Elektrik ve iletişim alt yapısında meydana gelen arızalar,
c) Yangın, yıldırım, infilak ve benzeri olaylar sonucu meydana gelen ve işlem yapmayı engelleyici durumlar,
ç) Sel veya su baskını, fırtına, yer kayması, deprem gibi tabi afetler ile grev, lokavt, sabotaj, terör saldırıları,
nedeniyle Kanuna göre Kuruma verilmesi gereken her türlü bilgi, belge, bildirge ve beyannameler ile Kuruma yapılması gereken başvuruların Kanunda öngörülen sürenin son gününde yapılamaması ve söz konusu durumların yetkili makamlardan alınan belgelerle kanıtlanması halinde bu yükümlülükler Kurumca sorunların ortadan kalktığı tarihi takip eden beşinci işgününün sonuna kadar ertelenir. Muhteviyatı primler de aynı sürede Kuruma ödenirse bu yükümlülükler Kanunda öngörülen sürede yerine getirilmiş kabul edilir.”
c) Dördüncü fıkrasından sonra gelmek üzere aşağıdaki fıkra eklenmiştir.
“(5) Aylık prim ve hizmet belgesi veya muhtasar ve prim hizmet beyannamesini vermeye yetkili meslek mensubunun kendisinin veya birinci dereceden yakınının, Kanuna göre Kuruma verilmesi gereken her türlü bilgi, belge, bildirge ve beyannamelerin verilmesine veya Kuruma yapılması gereken başvurulara ilişkin sürelerin bitimine 7 gün veya daha az süre kala vefat etmesi halinde, söz konusu yükümlülüklerinin yasal sürelerinin son gününü takip eden günden itibaren yedinci günün sonuna kadar yerine getirilmesi ve bu süre içinde sigorta primlerinin ödenmesi halinde bu yükümlülükler Kanunda öngörülen sürede yerine getirilmiş sayılır.”
MADDE 2 – Aynı Yönetmeliğin 9 uncu maddesinin;
a) İkinci fıkrasına aşağıdaki bent eklenmiştir.
“i) Kanunun ek 9 uncu maddesi kapsamında ev hizmetlerinde aynı gerçek kişi yanında ayda on gün ve daha fazla çalışanlar ile konut kapıcılığı işyerlerinde çalıştırılanlar.”
b) Üçüncü fıkrasının (c) bendinin (1) numaralı alt bendinde yer alan “bağlanmış malullerden,” ibaresinden sonra gelmek üzere “Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamındaki köy ve mahalle muhtarları hariç olmak üzere” ibaresi eklenmiş ve aynı fıkranın (e) bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“e) Kanunun ek 9 uncu maddesi kapsamında ev hizmetlerinde aynı gerçek kişi yanında ayda on günden az çalışanlar hakkında iş kazası ve meslek hastalığı sigortası, istekleri halinde uzun vadeli sigorta hükümleri ile genel sağlık sigortası hükümleri,”
MADDE 3 – Aynı Yönetmeliğin 14 üncü maddesinin dördüncü fıkrasında yer alan “fesih,” ibaresi “fesih” olarak değiştirilmiştir.
MADDE 4 – Aynı Yönetmeliğin 25 inci maddesinin birinci fıkrasına aşağıdaki cümleler eklenmiştir.
“Sigortalı işten ayrılış bildirgesi Ek-5 ve Ek-5/A’nın açıklamalar bölümündeki işten ayrılış ve eksik gün nedenlerine ilişkin kodları belirlemeye ve bu kodlarda değişiklik yapmaya Kurum yetkilidir. Söz konusu düzenlemeler işverenlere Kurumca duyurulur.”
MADDE 5 – Aynı Yönetmeliğin 27 nci maddesinin;
a) Onuncu fıkrası yürürlükten kaldırılmıştır.
b) On birinci fıkrasından sonra gelmek üzere aşağıdaki fıkralar eklenmiştir.
“(12) 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı çalıştırılmasa dahi şirket kuruluş sözleşmesi, ruhsat gibi belgelere istinaden kamu kurum ve kuruluşları tarafından Kuruma elektronik ortamda intikal ettirilen işyeri tesciline ilişkin bilgilere göre Kurumca işyeri tescili yapılır. Bu durumda ilgililerce ayrıca işyeri bildirgesi düzenlenmez. Bu fıkranın uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar Kurumca belirlenir.
(13) Tescili yapılacak işyerinde, hem ayın 1’i ila 30’u arasında, hem de ayın 15’i ila müteakip ayın 14’ü arasındaki çalışmalarına istinaden ücret alan sigortalıların bulunması halinde, her iki çalışma döneminden dolayı iki ayrı işyeri bildirgesi düzenlenerek ayrı ayrı işyeri tescili yapılır.
(14) İşverenin 18 yaşından küçük olması halinde, işyeri bildirgesinin işverene ait bölümlerinin “18 yaşından küçük kimseye velayeten velisinin adı” ibaresi ile doldurularak imzalanmasını müteakip, veli işveren vekili sayılarak işyeri tescil edilir.
(15) İşverenin, Türk Medeni Kanununa göre sınırlı ehliyetsiz olması nedeniyle kendisine vasi atanması halinde, işyeri bildirgesinin işverene ait bölümlerinin “Sınırlı ehliyetsiz kimseye vesayeten vasisinin adı” ibaresi ile doldurularak imzalanmasını müteakip, vasi işveren vekili sayılarak işyeri tescil edilir.
(16) 4447 sayılı Kanun gereğince işsizlik ödeneğinden yararlanan kişiler ile Türkiye İş Kurumu tarafından düzenlenen meslek edinme, geliştirme ve değiştirme eğitimine katılan kursiyerler için Türkiye İş Kurumunun ilgili il müdürlüklerince, Kurumun ilgili ünitesinde işyeri dosyası tescil ettirilir.
(17) Aynı kamu kurum ve kuruluşunda, Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) ve (c) bentleri kapsamına giren sigortalıların çalıştırılması halinde, (a) bendi kapsamına giren sigortalılar için ayrı, (c) bendi kapsamına giren sigortalılar için ayrı işyeri bildirgesi düzenlenerek ayrı ayrı işyeri dosyası tescil edilir.
(18) Aynı işkolunda birden fazla nakil aracı bulunan işverence nakil araçlarının kayıtlı olduğu ilgili idareyi gösterir belge ibraz edilerek tek işyeri bildirgesi düzenlenir ve işyeri, idarenin bulunduğu bölgeyi içine alan Kurum ünitesince tescil edilir.”
MADDE 6 – Aynı Yönetmeliğin 28 inci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmiş ve (b) bendinde yer alan “Ek-12’de yer alan İşkolu Kodu Listesine” ibaresi “26/12/2012 tarihli ve 28509 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan İş Sağlığı ve Güvenliğine İlişkin İşyeri Tehlike Sınıfları Tebliğine” olarak değiştirilmiştir.
“a) Mahiyet kodu; yapılan işin özel veya kamu sektörüne ait daimi veya geçici olduğunu belirtmeye yönelik olup tek hane rakamdan ibarettir. Özel sektöre ait devamlı işyerlerine, ‘2’ ve özel sektöre ait geçici işyerlerine ‘4’ mahiyet kodu verilir. 10/12/2003 tarihli ve 5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanununun 3 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde belirtilen kamu idareleri ve kamu iktisadi teşebbüsleri ile bunların bağlı idare, ortaklık, müessese ve işletmeleri ve yukarıda belirtilenlerin ödenmiş sermayesinin % 50’sinden fazlasına sahip oldukları ortaklık ve işletmeler, özel kanunlarına göre personel çalıştıran diğer kamu kurumlarına ait devamlı işyerlerine ‘1’, geçici işyerlerine ‘3’ mahiyet kodu verilir.”
MADDE 7 – Aynı Yönetmeliğin 29 uncu maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“MADDE 29 – (1) Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) ve (c) bentleri kapsamında sigortalı çalıştırılan işyerlerinin tescilinde, işyeri bildirgesi yeterli olup elektronik ortamda temin edilebilenler hariç olmak üzere eki belgeler ihtiyaç olması hâlinde ünitece istenir. Ancak Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı çalıştırılan işyerlerinin tescilinde;
a) İşverenden iş alan alt işverenler tarafından, Kanundan doğan yükümlülükleri başlamadan önce, asıl işverenle yapmış olduğu sözleşmenin bir örneğinin,
b) Adi ortaklıklar tarafından; noter onaylı ortaklık sözleşmesinin,
c) İhale konusu işlerde; işin sözleşmesi veya işin üstlenildiğini gösterir idarenin yazısının,
ç) İnşaat işyerlerinde; varsa arsa sahibi ile müteahhit arasındaki inşaat yapım sözleşmesinin,
elden, posta yoluyla veya Kurumca belirlenen şekilde gönderilmesi zorunludur.”
MADDE 8 – Aynı Yönetmeliğin 33 üncü maddesinin üçüncü fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiş, aynı maddeye üçüncü fıkradan sonra gelmek üzere aşağıdaki fıkralar eklenmiş ve diğer fıkra buna göre teselsül ettirilmiştir.
“(3) 13/1/2011 tarihli ve 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu hükümlerine tabi şirketlerin nevilerinin değişmesi, birleşmesi, bölünmesi veya diğer bir şirkete katılması durumunda, bu hususların ticaret siciline tesciline ilişkin ilan tarihini; adi şirketlerde şirkete yeni ortak alınması halinde ise, en geç yeni ortağın alındığı tarihi; takip eden on gün içinde bu durumların işyeri bildirgesi ile e-sigorta kanalıyla Kuruma bildirilmesi zorunludur. İşyerlerinde işletme adı değişikliklerinde işyeri bildirgesi verilmez. Bu değişiklik bir yazı ile Kuruma bildirilir.”
“(4) Devir veya intikal nedeniyle düzenlenen işyeri bildirgesine istinaden ayrıca işyeri dosyası tescil edilmez ve işlemlerin eski işyeri numarasından devam ettirilebilmesi için, devir veya intikale ilişkin gerekli değişiklikler tescil kütüklerine kaydedilir.
(5) Şirketlerin nevilerinin değişmesi, birleşmesi veya bir şirketin diğer bir şirkete katılması ya da adi şirketlerde yeni ortak alınması durumunda düzenlenen işyeri bildirgesine istinaden yeni işyeri dosyası tescil edilmez ve işlemler eski işyeri dosyası üzerinden devam eder.
(6) İşyerinin, gerek başka bir ildeki adrese nakledilmesi nedeniyle düzenlenen işyeri bildirgesine istinaden, gerekse aynı il içinde olmakla birlikte başka bir ünitenin görev alanındaki adrese nakledilmesi nedeniyle yapılan yazılı bildirim üzerine yeni işyeri dosyası tescil edilir.
(7) İşyerinin başka bir ünitenin görev alanına giren adrese nakledilmesi halinde, durum yeni ünite tarafından bildirimin kendisine yapıldığı tarihten itibaren onbeş gün içinde eski işyeri dosyasının bulunduğu üniteye yazılı olarak bildirilir ve yapılan bildirim üzerine eski işyeri dosyası Kanun kapsamından çıkartılır.
(8) İşyerinin aynı ünitenin görev alanına giren başka bir adrese nakledilmesi halinde, yeni adres, işyerinin nakledildiği tarihten itibaren on gün içinde işyerinin işlem gördüğü üniteye yazı ile bildirilir ve bu durumda yeni işyeri dosyası tescil edilmez.”
MADDE 9 – Aynı Yönetmeliğin 37 nci maddesinin ikinci fıkrasında yer alan “, malûliyet veya ölümle neticelenen” ibaresi yürürlükten kaldırılmıştır.
MADDE 10 – Aynı Yönetmeliğin 39 uncu maddesinin;
a) Üçüncü fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“(3) Sigortalıların ülkemiz ile sosyal güvenlik sözleşmesi bulunmayan ülkelerdeki tedavileri sonucu verilen istirahat raporlarının ilgili ülke mevzuatına uygun olduğunun ülkemiz dış temsilciliklerince onanması hâlinde, yetkilendirilen hekim ve sağlık kurullarının ayrıca onayı aranmaz.”
b) Dördüncü fıkrası yürürlükten kaldırılmıştır.
c) Sekizinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“(8) İstirahat raporlarının elektronik ortamda düzenlenmesi durumunda yetkilendirilen sağlık hizmet sunucularınca istirahat raporu, düzenleme tarihinden itibaren üç iş günü içerisinde onaylanır. İstirahat raporunun elektronik ortamda düzenlenememesi halinde, yetkilendirilen sağlık hizmeti sunucularınca istirahat raporlarının birer nüshası düzenlendiği tarihten itibaren üç iş günü içinde sigortalının işyerinin kurulu bulunduğu sosyal güvenlik il müdürlüklerine/sosyal güvenlik merkezlerine, sözleşmeli ülke sigortalısının belgeleri ise sağlık yardımı belgesini düzenleyen sosyal güvenlik il müdürlüklerine/sosyal güvenlik merkezlerine gönderilir.”
d) On birinci fıkrasından sonra gelmek üzere aşağıdaki fıkra eklenmiştir.
“(12) Sigortalılara bir takvim yılı içinde tek hekim tarafından ayaktan tedavilerde verilecek istirahat sürelerinin toplamı 40 günü geçemez. Bu süreyi aşan istirahat raporları sağlık kurulunca verilir.”
MADDE 11 – Aynı Yönetmeliğin 40 ıncı maddesinin;
a) Beşinci fıkrasının birinci cümlesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“Sigortalının, aynı süre içinde aynı sigortalılık hâline tabi olacak şekilde birden fazla işyerinde çalışması hâlinde, üst sınır dikkate alınarak ilgili dönemdeki prime esas kazançlar toplamının, bir ay için 30, toplamda 90 günü geçmemek üzere bu kazançlara esas prim ödeme gün sayısına bölünmesi suretiyle gelir ve ödeneğe esas günlük kazanç hesaplanır.”
b) Yedinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“(7) Mahsuplaşma talebinde bulunan iş yerlerinde çalışan sigortalılara ödenecek geçici iş göremezlik ödeneği, yapılacak protokol ile sigortalılar için Kuruma ödenecek sigorta primine mahsup edilmek üzere, işverenleri tarafından Kurum adına sigortalılara ödenebilir. İşveren tarafından sigortalıya geçici iş göremezlik ödeneğinin ödenmesi hâlinde, Kurum tarafından hesaplanarak bulunacak geçici iş göremezlik ödeneği toplamı, işverenin Kuruma olan borcuna, borcun olmaması hâlinde ise ilk prim borcuna mahsup edilir. İşyerinin kapanmış olması hâlinde ise iade edilir.”
c) Sekizinci fıkrasının birinci cümlesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“Geçici iş göremezlik ödeneğinin, buna ilişkin belge veya bilgilerin Kuruma intikalini takip eden yedi iş günü içinde geçmiş süreler için sigortalıların kendilerine, kanunî temsilcilerine, vekillerine veya sigortalının tanımlı banka hesap numarasına ya da anlaşmalı banka şubelerine ödenmesi hususunda Kurum yetkilidir.”
d) Dokuzuncu fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“(9) Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamındaki sigortalıların istirahatli olduğu dönemde işyerlerinde çalışıp çalışmadığına dair bildirimin işverenleri tarafından istirahatin sona erdiği aya ait aylık prim ve hizmet belgesi/muhtasar ve prim hizmet beyannamesinin verileceği süre içinde Kurumca belirlenen usule göre elektronik ortamda yapılması zorunludur. Çalışılmadığına dair bildirimin yapılmaması veya süresi dışında yapılması halinde Kanunun 102 nci maddesinin birinci fıkrasının (i) bendine göre idari para cezası uygulanır.”
MADDE 12 – Aynı Yönetmeliğin 42 nci maddesinin üçüncü fıkrasında yer alan “almakta iken” ibaresinden sonra gelmek üzere “veya tedavisi devam etmekte iken” ibaresi eklenmiştir.
MADDE 13 – Aynı Yönetmeliğin 50 nci maddesinin dördüncü fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“(4) Masrafları kendilerince karşılanmak üzere sevk işlemi yapılan sigortalıların aylık bağlanmadan önce prim borçlarını ödemesi ve malûl sayılmaları durumunda, sevk işlemlerine ilişkin masraflar Kurumca karşılanır.”
MADDE 14 – Aynı Yönetmeliğin 53 üncü maddesinin üçüncü fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“(3) Malûllük durumunu gösteren sağlık kurulu raporu alınmadan doğrudan malûllük aylığı bağlanması talebinde bulunan sigortalılardan, varsa talep tarihinden önceki 6 ay içerisinde Kurumca yetkilendirilmiş hastanelerce düzenlenmiş durum bildirir sağlık kurulu raporu kabul edilir, yoksa Kurumca yetkilendirilen sağlık hizmeti sunucusuna sevk edilerek, malûllük durumunun tespitine esas sağlık kurulu raporunun temini yoluna gidilir.”
MADDE 15 – Aynı Yönetmeliğin 59 uncu maddesinin üçüncü fıkrasına aşağıdaki cümleler eklenmiştir.
“Ancak, yaşlılık aylığı bağlanması veya toptan ödeme yapılması talebinde bulunan ve talep tarihi itibari ile yaşlılık aylığı için diğer şart
