Yazar: Mahmut ÇOLAK*

E-Yaklaşım / Aralık 2023 / Sayı: 372

I- GİRİŞ

Bu makale çalışmamızda, işverenlerin kreş açma yükümlülüğü ve en nihayetinde iş akdine etkisi incelenecektir.

II- İLGİLİ MEVZUAT

Gebe veya Emziren Kadınların Çalıştırılma Şartlarıyla Emzirme Odaları ve Çocuk Bakım Yurtlarına Dair Yönetmeliği’nin;

13. maddesine göre;

. Yaşları ve medeni halleri ne olursa olsun, 100-150 kadın çalışanı olan işyerlerinde, emziren çalışanların çocuklarını emzirmeleri için işveren tarafından, çalışma yerlerinden ayrı ve işyerine en çok 250 metre uzaklıkta Yönetmelik eki EK-IV’te belirtilen şartları taşıyan bir emzirme odasının kurulması zorunludur.

. Yaşları ve medeni halleri ne olursa olsun, 150’den çok kadın çalışanı olan işyerlerinde, 0-6 yaşındaki çocukların bırakılması, bakımı ve emziren çalışanların çocuklarını emzirmeleri için işveren tarafından, çalışma yerlerinden ayrı ve işyerine yakın Yönetmelik eki EK-IV’te belirtilen şartları taşıyan bir yurdun kurulması zorunludur. Yurt, işyerine 250 metreden daha uzaksa işveren taşıt sağlamakla yükümlüdür.

. İşverenler, ortaklaşa oda ve yurt kurabilecekleri gibi, oda ve yurt açma yükümlülüğünü, kamu kurumlarınca yetkilendirilmiş yurtlarla yapacakları anlaşmalarla da yerine getirebilirler.

. Oda ve yurt açma yükümlülüğünün belirlenmesinde, işverenin belediye ve mücavir alan sınırları içinde bulunan tüm işyerlerindeki kadın çalışanların toplam sayısı dikkate alınır.

. Emzirme odası ve/veya yurt kurulması için gereken kadın çalışan sayısının hesabına erkek çalışanlar arasından çocuğunun annesi ölmüş veya velayeti babaya verilmiş olanlar da dâhil edilir.

14. maddesine göre;

. Oda ve yurtlardan, kadın çalışanların çocukları ile erkek çalışanların annesi ölmüş veya velayeti babaya verilmiş çocukları faydalanırlar. Odalara 0-1 yaşındaki, yurtlara ilköğretime kayıt yaşını doldurmamış çocuklar alınır.

. Oda ve yurtlarda, çocuklar ve görevliler dışında başkasının bulunması ve bunların amaç dışında kullanılması yasaktır. Yurtlarda 0-24 aylık, 25-48 aylık ve 49 aylık ve üzeri çocuklar birbirinden ayrı bulundurulur.

. Çocuklar, oda ve yurtlara işbaşı yapılmadan önce bırakılır, işin bitiminde alınır. Anne ve babalar, odaların ve yurtların disiplin ve yönetimine dair kurallara uymak şartıyla ara dinlenmesinde çocuklarını görüp bakımlarıyla ilgilenebilirler.

21, 22 ve 23. maddelerine göre;

. Oda ve yurtların bina, kuruluş, döşeme, araç, gereç, taşıt, beslenme gibi giderlerinin tamamı işverenlerce karşılanır. Buralar, ayda en az 1 defa işveren veya vekili tarafından denetlenir. İşveren, işveren vekili, işyeri hekimi veya bu birimlerin yönetim ve gözetiminden sorumlu olanlarca görülen eksiklikler derhal giderilir.

. Oda ve yurtlar birden çok işveren tarafından kurulduğu takdirde, bu işverenler veya işveren vekilleri, ayda en az 1 defa toplanarak bu yerlerin yönetimine dair kararları alırlar ve uygulanmasını sağlarlar. 

. İşverenler, 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu kapsamındaki işyerlerinde açtıkları oda ve yurtlarla ilgili bilgi ve belgeleri, açılma tarihinden itibaren en geç 30 gün içinde bir rapor halinde Millî Eğitim Bakanlığı ile bağlı oldukları Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğü’ne gönderirler.

Bahse konu Yönetmeliğin 13. maddesi işverenlerin oda ve yurt açma yükümlülüğünden, 14. maddesi oda ve yurtlardan kimlerin faydalanacaklarından, 21, 22 ve 23. maddeleri işverenlerin yükümlülüklerinden bahsetmektedir.

III- KREŞ AÇMA YÜKÜMLÜLÜĞÜNE UYULMAMASININ İŞ AKDİNE ETKİSİ

Yargıtay Dokuzuncu Hukuk Dairesinin (T.10.04.2018, E.2015/14935, K.2018/8317) tarih sayılı kararı ışığında işverenlerin kreş açma zorunluluğuna uymamasının işçi açısından haklı fesih nedeni sayılıp sayılamayacağını değerlendirelim.

Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkilinin davalı işverenin işyerinde 03.04.2007 tarihinden 30.06.2013 tarihine kadar çalıştığını, davacının çalıştığı bölümün tüm çalışanları ve müşterileri ile birlikte …’a satıldığını, gerçekleşen devir nedeniyle müvekkiline fesih bildirimi yapılarak işine son verildiğini ileri sürerek, kıdem tazminatı ve ihbar tazminatı alacağını istemiştir.

Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; davacı taraf iddia ve delillerini kabul etmediklerini, davacının iş yerinde kreş bulunmaması nedeni ile mağduriyet yaşadığını belirterek iş akdinin sözlü olarak feshettiğini savunarak,…

Yazının Tamamı İçin Abone Olun