Erken emekli olmanın yolları

Erken emeklilik, emekli olmayı bekleyen herkesin hayali. Bunlar arasında emekli olabilmek için prim ödeme gün sayısını tamamlayıp yaşı bekleyenler ile yaşı tamamlamış olup prim gün sayısı eksik olanları sayabiliriz.  5510 sayılı Kanun ile emeklilik yaşı bazı istisnalar dışında kadınlarda 58, erkeklerde 60 yaş olarak belirlenmiştir. Bazı çalışma durumlarına bağlı olarak verilen ilave hizmet süreleri emeklilik yaş hadlerinden indiriliyor. Bu durumların başında fiili hizmet zamları,  malul çocuğu olan anneler ile malul ve engelliler geliyor. Bu durumları açıklamaya çalışalım. 

İşte o meslekler 

Aşağıda belirtilen işlerde ve mesleklerde çalışanlara fiili hizmet zammı uygulanarak çalıştıkları sürenin belirli bir oranı ilave hizmete sayılıyor. Belirli bir kısmı da emeklilik yaş hadlerinden düşürülüyor. 

Kurşun ve arsenik işleri, yangın söndürme işlerinde çalışanlar, cam fabrika ve atölyeleri, cıva üretimi işleri sanayii,  çimento fabrikaları, kok fabrikalarıyla  termik santraller, alüminyum fabrikaları, demir ve çelik fabrikaları, döküm fabrikaları, asit üretimi yapan fabrika ve atölyeler, yeraltı işleri, radyoaktif ve  radyoiyonizan maddelerle  yapılan işler, su altında veya su altında basınçlı hava içinde çalışmayı gerektiren işler, Türk Silahlı Kuvvetleri’nde çalışanlar, emniyet ve polis mesleğinde çalışanlar,  Milli İstihbarat Teşkilatı’nda çalışanlar,  Basın Kartı Yönetmeliğine göre basın kartı sahibi olmak  suretiyle fiilen çalışanlar. Türkiye Radyo-Televizyon Kurumunda basın kartı sahibi olmak suretiyle  haber hizmetinde fiilen çalışanlar. İlk defa 5510 sayılı Kanuna göre sigortalı olanlar ile haklarında 5510 sayılı Kanuna göre yaşlılık aylığı bağlanacaklar hakkında fiili hizmet süresi zammı olarak eklenecek azami süre 1 Ekim 2008 tarihinden itibaren bu tarihten önce görevde bulunanlar dahil 5 yıla düşürülmüştür. Türk Silahlı Kuvvetleri personeli, emniyet ve polis mesleğinde görevli personel ve MİT personelinin azami yararlanacağı süre 8 yıldır. Maden ocakları, kanalizasyon ve tünel yapımı gibi yer altında yapılan işlerde çalışanlar ise süre sınırlamasına tabi değil. Fiili hizmet süresi zammının emeklilik yaşından düşülebilmesi için ölüm ve maluliyet halleri hariç yeraltı işlerinde çalışan sigortalılar için en az 1800 gün, diğer sigortalılar için ise en az 3600 gün anılan işyeri ve işlerde çalışmış olmaları gerekiyor. Bu fiili hizmet süresi zammının üç yıldan fazla olmamak üzere yarısı emeklilik yaşından indirilmektedir. 

Malul çocuğu olan anneler 

Başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede malul çocuğu bulunan anneler erken emekli olabiliyor. Malul çocuğu bulunan kadın sigortalıların erken emekli olabilmeleri için 01.10.2008 tarihinden sonra geçen prim ödeme gün sayılarının dörtte biri, prim ödeme gün sayıları toplamına ekleniyor ve eklenen bu süreler emeklilik yaş hadlerinden de indiriliyor. İndirimin yapılabilmesi için çocuğun başka birisinin bakımına sürekli muhtaç olduğunun sağlık kurulu raporu ile belgelenmesi gerekiyor. Bu haktan SSK, Bağ-Kur veya Emekli Sandığına tabi olan ve 1 Ekim 2008 itibaren çalışması bulunan anneler yararlanıyor. 

Örnek: 50 yaşında emekli olması gereken Ayşe Hanım’ın bakıma muhtaç çocuğu bulunmaktadır. Ayşe Hanım’ın 01.10.2008 tarihinden sonra 1000 gün prim ödeme günü bulunmaktadır. Ayşe Hanım’ın 1000 gün prim ödeme süresine 250 gün daha eklenecek ve 1250 gün prim ödemiş sayılacak. Ayrıca 50 yaş haddinden 250 günlük sürede düşülecektir.  

Doğum borçlanması 

Doğum borçlanması emekli olabilmek için diğer koşulları sağlayıp prim gün sayısı eksik olan kadınların erken emekli olmasını sağlar. Aşağıdaki koşulları sağlayan kadınlar doğum borçlanması yapabilirler: 

 – Kadın sigortalının doğumdan önce (5510 sayılı Yasanın 4/a, 4/b ve 4/c’li olarak kanun kapsamında tescil edilmiş olması, 

 – Kadın sigortalının adına kısa ya da uzun vadeli sigorta kolları yönünden prim ödenmiş olması, 

Ne kadar süre için doğum borçlanması yapılır?  

Doğum borçlanması en fazla üç çocuk için yapılabiliyor. Her çocuk için en fazla iki yıl borçlanılabilir. Doğumdan sonraki iki yıl içinde çalışılmamış olması gerekiyor. İki yıllık sürenin bir kısmında çalışılıp prim ödenmişse kalan çalışılmayan süre için borçlanma yapılabilir. 01.01.2016-31.12.2016 tarihleri arasında bir doğum için 2 yıllık sürenin asgari ücret üzerinden borçlanılması durumunda toplam  12.648,96 TL prim ödenmesi gerekiyor. Tavandan borçlanılması durumunda ise 82.218,24 TL prim ödenmesi gerekiyor. Malul ve engelli olanlarda   bazı koşulları sağladıklarında erken emekli olabiliyorlar.

Güneş Gazetesi – 29.11.2016