Kız çocuklarının yetim aylığı şartlarında değişiklik var mı?
Sözcü Gazetesi – 19.01.2013
Üç çocuk annesi dul ve emekli öğretmen ablam, SSK emeklisi babamın maaşından yararlanamıyor. Bu konuda bir değişiklik var mı acaba, ben bunu öğrenmek istiyorum. Almanya’dan veya SSK’dan emekli olan bir kişi annesinin, eşinin, babasının maaşlarını alabiliyor. Bu durumun düzeltilmesi için herhangi bir şey yapılabilir mi? Nurcan Baykal
Kız çocuklarına yetim aylığı bağlanması için aranan şartlarda bir değişiklik yok. Vefat eden SSK’lının kız çocuğuna yetim aylığı bağlanabilmesi için evli olmaması, evli olmakla birlikte sonradan boşanmış veya dul kalmış olmasının yanı sıra, sosyal sigortaya veya emekli sandıklarına tabi bir işte çalışmıyor, buralardan gelir veya aylık almıyor olmaları gerekiyor.
Diğer yandan, SSK’dan emekli olan kız çocuğu da SSK’lı veya Bağ-Kur’lu ana veya babasından yetim aylığı alamıyor. SSK veya Bağ-Kur’dan emekli olan kız çocukları sadece Emekli Sandığından emekli olan ana veya babalarından yetim aylığı alabiliyorlar. Ablanız SSK veya Bağ-Kur’dan, babanız Emekli Sandığından emekli olsaydı, ablanız babanızdan yetim aylığı alabilirdi.
Dul aylığı için ise eşlerin sigortalılık statüleri fark etmiyor. Sağ kalan eşe, ölen eşinden her durumda aylık bağlanıyor.
İntibak yasası ile yeni mağduriyetler yaratılmış
05.11.1973 tarihinde SSK’lı olarak iş hayatına başlayıp, Ocak 2001’de 9879 gün üzerinden emekli oldum. Çalıştığım sürece primlerim tavandan yatırıldı. Hâlihazırda 1.280 lira emekli aylığı almaktayım ve hesaplarıma göre Ocak 2013 itibariyle maaşım 1.348 lira olacak. Benim aklıma takılan bir soru var. 2000 yılı ve öncesi emekliler için çıkan intibak yasasına göre yayınlanan tablolara baktığımda birçoğu benim maaşımdan daha fazla almaya başlayacak. Bu durumda yeni mağduriyetler yaratılmış olmuyor mu, bu durumda yeni bir düzenleme söz konusu mu? M. Muvaffak Aytaş
Öncelikle, intibak düzenlemesinin 2000 yılı öncesi emeklileri kapsadığını, 2000 yılında emekli olanları kapsamadığını belirteyim.
İntibak uygulamasıyla, 2000 öncesi SSK emeklilerinin yeniden hesaplanan 1999 Aralık ayı aylıkları, 2000 yılından 2008 yılına kadar geçen her yılın gelişme hızının yüzde 75’i kadar artırıldı. Diğer bir deyişle 2000-2008 yıllarının gelişme hızından yüzde 75 oranında pay aldılar.
2000 sonrasında emekli olanlar ise hangi yılda emekli olmuşlarsa, kısmi aylıkları o yıla kadar gelişme hızından yüzde 100 oranında pay aldı. Örneğin, siz sadece 2000 yılının gelişme hızının yüzde 100’ünden yararlandınız. 2001-2008 dönemi için emekli aylığınıza gelişme hızından pay verilmedi. Bu da tabi ki yeni mağduriyetler yaratmış olduğu gibi emekli aylığı hesaplama sistemi, bundan sonra da farklı mağdurlar yaratmaya devam edecek.
48 yaşınızı doldurduğunuzda emekli olursunuz
Yayın hayatınızda başarılar diliyorum. 30.10.1967 doğumluyum.12.01.1985 ilk işe başlama tarihim. Toplam prim gün sayım 7300 civarı. Ne zaman emekli olabilirim? Kadri Duran
4/a (SSK) statüsünden emeklilik için 25 yıllık sigortalılık süresi, 48 yaş ve 5225 prim günü şartlarına tabisiniz. Sigortalılık süresi ve prim ödeme gün sayısını doldurmuşsunuz. 48 yaşınız dolduracağınız 30.10.2015 tarihinde emekliliğe hak kazanırsınız.
1300 gün yurtdışı borçlanması ve 550 gün isteğe bağlı prim ödeyerek emekli olabilirsiniz
02.01.1962 doğumluyum. 23.08.1979 Almanya’ya gidiş 15.08.1983 temelli dönüş. 01.03.1994 ilk işe giriş ve 3600 prim günüm var. 1980 ve 1984 doğumlu iki çocuğum var. Hangi borçlanmadan yararlanarak ne zaman emekli olabilirim? Ayşe Üner
Almanya’da 18 yaşınızı doldurduğunuz tarihten, dönüş tarihinize kadar geçen süre için 1300 gün yurt dışı borçlanması yapabilirsiniz. Her iki doğum da ilk defa sigortalı olduğunuz tarihten sonra olduğundan doğum borçlanması yapamazsınız. 550 gün de isteğe bağlı sigorta primi ödeyerek prim gününüzü 5450 güne tamamladığınız tarihte emekliliğe hak kazanırsınız.
25 yıl sigortalılık, 56 yaş ve 5825 prim günü şartlarına tabisiniz
Doğum tarihim 23.11.1975, sigorta başlangıcım 08.04.1996, askerlik tarihim Kasım1997-Mart 1999, toplam prim günüm 5100. Emeklilik şartlarım nedir. Ümit Tuna
08.04.1996 sigorta başlangıcıyla 4/a (SSK) statüsünden emeklilik için 25 yıllık sigortalılık süresi, 5825 prim günü ve 56 yaş şartlarına tabisiniz. 5825 gün prim ödemiş olmak koşuluyla, 56 yaşınızı dolduracağınız 23.11.2031 tarihinde emekliliğe hak kazanırsınız. Askerliğinizi ilk defa sigortalı olduğunuz tarihten sonra yaptığınızdan, emeklilik yaşınıza etkisi yok. Askerlik borçlanmasıyla ancak prim günü kazanabilirsiniz.
Emeklilik planlamanızı 4/a (SSK) üzerine yapmalısınız
1968 doğumluyum. 03.1987’den 02.2000 yılına kadar sigortalı olarak çalıştım ve 862 günüm var. 03.09.2004 tarihinde kendi şirketimde Bağ-Kur’lu olarak başladım fakat hiç Bağ-Kur pimi ödeyemedim. Şirketimdeki hissemi devredip ayrıldım. 6 yıl 4 ay 18 gün prim borcum çıktı, yapılandırdım ve hiç aksatmadan ödüyorum. Ne kadar günle, kaç yaşında emekli olurum? Vacide Mermercioğlu.
862 gün 4/a (SSK), 2298 gün 4/b (Bağ-Kur) olmak üzere toplam 3160 günüz var. 4/b (Bağ-Kur) statüsünden normal emeklilik için 3840 gün daha prim ödeyerek prim gününüzü 7000 güne tamamlamanız; yaştan emeklilik için ise 2240 gün daha prim ödeyerek prim gününüzü 5400 güne tamamlamanız ve 56 yaşınızı doldurmanız gerekiyor.
Oysa 4/a (SSK) statüsünden emeklilik için 20 yıllık sigortalılık süresi, 43 yaş ve 5150 prim günü şartlarına tabisiniz. Sigortalılık süresi ve yaş şartını sağlıyorsunuz. En az 1260 günü 4/a (SSK) kapsamında olmak üzere 1990 gün daha prim ödeyerek prim gününüzü 5150 güne tamamladığınız tarihte emekliliğe hak kazanırsınız.
