İletişimde rekabet ve uyum sorunu

|Hürriyet Gazetesi| |04.10.2010|

BİR süre önce yapılan ve dört gün süren Ulusal Bilişim Kurultayı’nda, ağırlıklı olarak ele alınan konulardan biri de “iletişim sektörü”ile ilgiliydi.
 

Benim de oturum başkanı olduğum “Telekomünikasyon Sektöründe Vergi Düzenlemeleri”konulu oturumda, konuşmacılar arasında yer alan Rekabet Kurulu üyesi Murat Çetinkaya, rekabet hukuku yönüyle çarpıcı değerlendirmeler yaptı.

FARKLI UYGULAMA
Sabit ve mobil telefonlarla ilgili mali yükümlülükleri ortaya koyarak konuşmasına başlayan Çetinkaya,
– Sabit telefonla görüşmelerde yüzde 15 Özel İletişim Vergisi (ÖİV) alınırken, mobil telefonla yapılan görüşmelerden yüzde 25 ÖİV alınmasındaki farklı vergilendirilmeye,
– Mobil operatörlerin (örneğin Avea, Turkcell ve Vodafone’un), zarar etseler bile brüt gelirleriüzerinden yüzde 15 “Hazine Payı”öderken, sabit telefonla yapılan görüşmeler nedeniyle (örneğin Telekom’un), bir yasa ile Hazine Payı’nın kaldırılması nedeniyle, Hazine Payı ödememesine,
– Mobil telefonda; yeni tesiste ÖİV ve Telsiz Ruhsat Ücreti ile her yıl telsiz kullanım ücreti alınırken, sabit telefondan bunların üçünün de alınmamasına,
dikkati çektikten sonra, olayı rekabet hukuku yönüyle yorumladı.

AYIRMA VE KAYIRMA
Rekabet Kurulu üyesi Çetinkayaözetle, şunları belirtti:
1. Operatörler arasında ayrım yapılmamalı.  Vergi ve diğer mali yükümlülükler ya yukarıda birleşmeli ya da mobildeki yüksek oranlar aşağı çekilerek, aşağıda birleşmeli.
2. Sabit ve mobilde, farklı vergiler uygulanması sonucu, rakiplerden birini kayırmış olursunuz. Bu doğru bir uygulama değil.
3. Vergilendirme ve düzenleyici hedefler arasında uyum olmalı. Şu anda şirketler arasında, rekabetçi yapıyı bozan bir uygulama var. AB üyesi ülkelerde olduğu gibi, bizde de rekabet unsuru göz önüne alınmalı.
Oturumun ikinci konuşmacısı Prof.Dr. Kerem Alkin ise sektörde karmaşık bir vergilendirme yapısı olduğunu vurguladıktan sonra, mevcut durumun rekabetin zarar görmesine yönelik sonuçlar doğurduğunuaçıkladı.

SİSTEM DEĞİŞMELİ
Diğer konuşmacı Doç.Dr. Necmiddin Bağdadioğlu’da, “Sabit hatlardan niçin yüzde 15 Hazine Payı alınmıyor?”diye sorduktan sonra, mobil iletişimdeki vergi oranları yönünden Türkiye’nin dünya rekortmeni olduğuna dikkati çekerek bizden sonra gelen Tanzanya ve Uganda’da bile Türkiye’nin yarısı kadar vergi uygulandığını belirtti.
Yukarıda özetlenen açıklamalardan da fark edileceği gibi, iletişim sektöründe mobil ve sabit telefonlarla ilgili vergilendirmede ve Hazine Payı uygulamasında, kayırma tartışmalarına neden olan ayrıma son verilmesi ve oran yapısı başta olmak üzere, mali yükümlülüklerin gözden geçirilmesi gerekiyor.