Yazarlar: Onur ŞAHİN*

                Ahmet ALTUNKUŞ**

E-Yaklaşım / Mayıs 2022 / Sayı: 353

I- GİRİŞ

Mükellefin idareye bildirdiği vergi matrahının kanunlara uygunluğu ve doğruluğu vergi idaresi tarafından her zaman incelenebilir. Vergi idaresince yapılan kontrol ve incelemeler sonunda mükellefin eksik veya hatalı beyanda bulunduğu veya hiç beyanda bulunmadığı tespit edilirse, inceleme sonucunda ortaya çıkan fark matrah üzerinden ikmalen, re’sen veya idarece vergi tarh edilir.

Söz konusu tarhiyat mükellefe ihbarname ile tebliğ edilir ve ihbarnameyi tebellüğ eden mükellefler yargı yoluna başvurmadan önce uzlaşma, cezalarda indirim ve idari mercilere başvuru yollarından birini seçebilirler.

Bu yazıda 213 sayılı Vergi Usul Kanunu Kapsamında uzlaşma ve cezalarda indirim başvuruları hakkında sıkça karşılaşılan sorulara ve açıklamalara yer verilecektir.

II- UZLAŞMA VE CEZALARDA İNDİRİMLE İLGİLİ SORULAR VE CEVAPLAR

Uzlaşma, mükelleflerin ikmalen, re’sen ve idarece salınan vergiler ve bunlara ilişkin cezalar konusunda yargı yoluna başvurmadan, vergi idaresi ile anlaşmak amacıyla başvurabilecekleri idari bir çözüm yoludur. Kamu alacağının kısa sürede tahsilini sağlayan uzlaşma, aynı zamanda mükellefin yargı sürecinde katlanacağı maliyetleri ve bürokratik işlemleri de ortadan kaldırmaktadır. Uzlaşma, vergi idaresinin tek taraflı olarak yaptığı idari bir işlem değildir. İdari işlemler hakkında yargı yoluna gidilebilmesine karşın uzlaşmanın vaki olması halinde üzerinde uzlaşılan hususlar hakkında yargı yoluna gidilememektedir([1]).

Mükelleflerle vergi idaresi arasında çıkabilecek uyuşmazlıkların yargı yoluna gitmeden çözümlenmesinin diğer bir yolu da cezada indirim uygulamasıdır.

Aşağıda uzlaşma, cezalarda indirim hakkında birtakım sorulara ve cevaplara yer verilecektir.

A- MÜKELLEFLER HANGİ VERGİ VE CEZALAR İÇİN UZLAŞMA HÜKÜMLERİNDEN YARARLANABİLİRLER?

1- Tarhiyat Öncesi Uzlaşma

Tarhiyat öncesi uzlaşma kapsamındaki vergi ve cezalar şunlardır:

Vergi incelemesi yapmaya yetkili olanlarca yapılan vergi incelemelerine dayanılarak bulunan matrah veya matrah farkları üzerine salınacak vergi, resim ve harçlar,

• Yukarıda belirtilen vergi, resim ve harçlara ilişkin olarak kesilecek vergi ziyaı cezaları ile 6.800 Türk lirasını aşan usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezaları, (6.800 Türk lirasını aşmayan usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezaları için VUK’nun 376. maddesindeki indirim oranı % 50 artırımlı olarak uygulanır.)

Tarhiyat öncesi uzlaşma kapsamı dışında kalan vergi ve cezalar şunlardır:

Kaçakçılık suçlarından dolayı 3 kat vergi ziyaı cezası kesilecek vergiler ile bunlara ilişkin cezalar ve bu fiillere iştirak edenlere kesilen ceza,

• Vergi incelemesine dayanmaksızın bulunan matrah veya matrah farkları üzerinde…