Yazar: Mustafa ÇOLAK*

E-Yaklaşım / Ağustos 2023 / Sayı: 368

I- GİRİŞ

Ülke ekonomisinin uluslararası rekabet gücünün artırılması, yeni ihracat alanlarının oluşturulması, nitelikli işgücünün desteklenmesine yönelik yeni bir vergi teşvik düzenlemesi, Türkiye’de yerleşmiş olmayan kişilere Türkiye’de verilen ve münhasıran yurt dışında yararlanılan bazı hizmetler yoluyla getirilmiştir.

Bu teşvik düzenlemelerinin birinci fazında 2012 yılında yürürlüğe konulan 6322 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun([1]) ile getirilen gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerine yönelik kazanç indirimi düzenlemesi gelmektedir.

Türkiye’de yerleşmiş olmayan kişilerle, işyeri, kanuni ve iş merkezi yurt dışında bulunanlara Türkiye’de verilen ve münhasıran yurt dışında yararlanılan mimarlık, mühendislik, tasarım, yazılım, tıbbi raporlama, muhasebe kaydı tutma, çağrı merkezi, ürün testi, sertifikasyon, veri saklama, veri işleme, veri analizi hizmetleri ile belirlenen mesleki eğitim alanlarında faaliyette bulunan hizmet işletmeleri ile eğitim ve sağlık alanında faaliyet gösteren ve Türkiye’de yerleşmiş olmayan kişilere hizmet veren işletmelerin münhasıran bu faaliyetlerinden elde ettikleri kazancın % 50’sinin beyan edilecek kazançtan indirimine imkân sağlanmaktadır.

Düzenlemenin ikinci fazını ise yukarıda sayılan hizmetlerde yararlanılan nitelikli işgücüne yönelik olarak, 2016 yılında 6728 Sayılı Yatırım Ortamının İyileştirilmesi Amacıyla Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun([2]) ile getirilen ücretlerde gelir vergisi stopaj desteği oluşturmaktadır.

Bu kapsamda, kazanç indirimine konu faaliyetlerde bulunan işverenlerin, bu faaliyetler için istihdam edilen nitelikli hizmet erbabına ödedikleri ücretler üzerinden, asgari ücret istisnasını aşan kısmın gelir vergisi tarifesinin birinci diliminde yer alan oranla çarpılmasıyla bulunan kısmının, ödenecek vergiden mahsubuna izin verilmektedir.

Yazının ilerleyen kısımlarında, 1 seri No.lu Kurumlar Vergisi Genel Tebliği ile 293 seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliği ve ilgili kanuni düzenlemeler kapsamında getirilen hükümlerin ayrıntılarına ve özellikli durumlara değinilecektir.

II- YURT DIŞINA HİZMET VEREN İŞLETMELERDE KAZANÇ İNDİRİMİ

193 sayılı Kanun’un 89. maddesine eklenen (13) numaralı, 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 10. maddesine eklenen 1/(ğ) bentleri ile Türkiye’de yerleşmiş olmayan kişiler ile işyeri, kanuni ve iş merkezi yurt dışında bulunanlara Türkiye’den verilen ve münhasıran yurt dışında yararlanılan mimarlık, mühendislik, tasarım, yazılım, tıbbi raporlama, muhasebe kaydı tutma, çağrı merkezi ve veri saklama hizmeti alanlarında faaliyette bulunan hizmet işletmelerinin bu faaliyetlerinden elde ettikleri kazancın % 50’sinin gelir/kurumlar vergisi beyannameleri üzerinden bildirilecek gelir/kazançtan indirilmesi imkânı getirilmektedir.

Bu hizmetler, yararlanıcısı yurt dışında olan ve uzaktan erişim imkânları kullanılarak verilecek hizmetlerdir.

Ayrıca, ilgili Bakanlığın izni ve denetimine tabi olarak eğitim ve sağlık alanında faaliyet gösteren ve Türkiye’de yerleşmiş olmayan kişilere hizmet veren işletmelerin bu faaliyetlerinden elde et…