Yazar: Nuri DEĞER*
Yaklaşım / Mayıs 2022 / Sayı: 353
I- DAMGA VERGİSİNİN KONUSU
488 sayılı DVK’nın 1. maddesine göre “Bu Kanuna ekli (1) sayılı tabloda yazılı kağıtlar Damga Vergisine tabidir.” denilmektedir. Kanun hükmünden açıkça anlaşılacağı üzere, DV’nin konusu, kişiler arasında yapılan hukuki işlemleri ispat ve belli etmek için düzenlenen ve DVK’da belirtilen kağıtlardır.
DVK’nın 1. maddesi uyarınca, esas itibariyle kağıt üzerine tesis edilen, bir mükellefiyet olan DV uygulamasında vergiyi doğuran olay, anılan Kanuna ekli (1) sayılı tabloda yer alan kağıtların düzenlenmesi (yazılıp imzalanmasıdır). Ödeme zamanı da kağıtların düzenlendiği andır. Ancak uygulamayı kolaylaştırmak için bazı hallerde ödeme için daha uzun bir süre tanındığı görülmektedir.
A- KAĞIDIN DV’YE TABİ TUTULABİLMESİNİN ŞARTLARI
Kağıdın DV’ye tabi tutulabilmesi için aşağıda belirtilen özellikleri, başka bir deyişle şartları bir arada taşıması gerekmektedir.
1- DV Kanunu’nun Konusunu Kağıtlar Teşkil Etmektedir
Kanun, kağıtların temsil ettiği hukuki işlemlerin zaman içindeki seyri ile değil, başka bir deyimle arka plandaki hukuki işlemin nasıl, neden ve ne zaman doğduğu ile değil, işlemin hukuken sağ doğup doğmadığı ile ilgilidir. Bu nedenle DV’de vergiyi doğuran olay meydana geldikten sonra, imzalayanlar tarafından kağıtların terk edilmesi veya kullanılmasından vazgeçilmesi halinde dahi o kağıdın bir hususu ispat veya belli edebilecek belge vasfını ortadan kaldırılamayacağından, bu verginin usulüne uygun bir şekilde ödenmemesi dolayısıyla vergi ve cezanın aranılacağı Kanun’un 28. madde hükmüdür.
2- Kağıt DV Kanunu’nda Belirtilmiş Olmalıdır
Herhangi bir kağıdın DV’ye tabi tutulabilmesi için kağıdın DV Kanunu’na ekli (1) sayılı tabloda yer alması gerekir. Bu tabloda belirtilen kağıtların kapsamına girmeyen başka bir deyişle bu tabloda sayılmayan bir kağıdın vergilendirilmesi mümkün değildir.
3- Kağıt İmzalanmış Olmalıdır
4- Elektronik Ortamda Düzenlenen Kağıtlar da Vergiye Tabidir
DVK’nun 1. maddesine göre, elektronik imza kullanılmak suretiyle manyetik ortamda ve elektronik veri şeklinde oluşturulan belgeler de kağıt terimi olarak hüküm altına alınmıştır.
DVK’nın konusunu teşkil eden Kanuna ekli (1) sayılı tabloda yer alan kağıtlardan manyetik ortamda ve elektronik veri şeklinde oluşturulanlarda, belgenin elektronik imza kullanılmak suretiyle düzenlendiği anda vergiyi doğuran olay meydana gelmektedir.
5- Kağıt Vergiden İstisna Edilmemiş Olmalıdır
Kağıdın vergiye tabi tutulabilmesi için vergiden istisna edilmemiş olması, Kanuna ekli (2) sayılı Tabloda yer almaması gerekmektedir.
6- Kağıt Bir Hususu İspat veya Belli Etmek Amacıyla Düzenlenmelidir