Yazar: Bünyamin ESEN*

E-Yaklaşım / Ağustos 2024 / Sayı: 380

I- GİRİŞ

Türkiye’de çalışmak isteyen yabancı uyruklu kişiler 6735 sayılı Uluslararası İşgücü Kanunu[1] çerçevesinde ya çalışma izni yahut da çalışma izni muafiyet belgesi almak zorundadır.

Yabancı çalışma izinleri “yurt içinden başvuru” ve “yurt dışından başvuru” olmak üzere iki ayrı başvuru usulüne göre verilmektedir. Eğer çalışma izni alınacak olan yabancı halen yasal olarak Türkiye’de bulunuyor ise “yurt içi başvuru”, Türkiye dışında ise “yurt dışı başvuru” yöntemi kullanılmalıdır. İki başvurunun usulleri farklı olup yurt dışı başvuru usulü daha uzun ve karmaşık bir sürece sahiptir.

Uygulamada hem işverenlerin hem de yabancıların yurt dışı başvuru usulünde hatalar yaptıkları ve bu hataların da sıkça çalışma izninin reddedilmesine neden olduğu görülmektedir.

Bu makalede bir işverene bağlı olarak çalışacak yabancılar yönünden yabancı henüz Türkiye’ye gelmedi ise (yurt dışında ise) çalışma izni başvurusunun aşamaları izah edilmiştir.

II- ÇALIŞMA İZNİ UYGULAMA ESASLARI VE TÜRLERİ

Ülkemizde çalışmak isteyen yabancılarla ilgili olarak 2016 yılında yürürlüğe girmiş bulunan 6735 sayılı Uluslararası İşgücü Kanunu hükümleri uygulanmaktadır. Kanundaki tanım ile çalışma izni bakanlıkça resmî bir belge şeklinde düzenlenen ve geçerlilik süresi içinde yabancıya Türkiye’de çalışma ve ikamet hakkı veren izni belgeyi ifade etmektedir. Yabancılara çalışma izinleri Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Uluslararası İşgücü Genel Müdürlüğü’nce verilmektedir.

Çalışma izinleri “süreli çalışma izni”, “süresiz çalışma izni”, “bağımsız çalışma izni” ve “Turkuaz Kart” olmak üzere dört ayrı şekilde düzenlenmiştir.

Çalışma izni başvurularının usul ve esasları Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nca çıkartılmış bulunan Uluslararası İşgücü Kanunu Uygulama Yönetmeliği([2]) ile belirlenmiştir. Çalışma izni verilebilmesi için çalışanın ve çalışacağı işyerinin söz konusu bu yönetmelik ve 6735 sayılı Kanun’un diğer alt mevzuat hükümlerince belirlenmiş olan kriterleri yerine getirmesi gerekmektedir. Söz konusu kriterlerinin yerine getirilmemesi halinde çalışma izni başvurusu reddedilmektedir.

Yabancıların çalışma izni ve çalışma izni muafiyet başvuruları ile diğer başvuruların alınmasına, değerlendirilmesine, sonuçlandırılmasına ilişkin tüm iş ve işlemler sistem üzerinden elektronik ortamda yapılmaktadır.

III- YURT DIŞINDAN ÇALIŞMA İZNİ BAŞVURUSUNUN AŞAMALARI

Yabancı çalışma izinleri “yurt içinden başvuru” ve “yurt dışından başvuru” olmak üzere iki ayrı başvuru usulüne göre verilmektedir. Eğer çalışma izni alınacak olan yabancı halen yasal olarak Türkiye’de bulunuyor ise “yurt içi başvuru”, Türkiye dışında ise “yurt dışı başvuru” yöntemi kullanılmalıdır. İki başvurunun usulleri farklı olup yurt dışı başvuru usulü daha uzun ve karmaşık bir sürece sahiptir.