Yazar: İsmail KARAKOÇ*
I-
GİRİŞ
Yazılım, bilgisayarda donanımı
işlevsel hale getiren ve bilgi işlemde kullanılan programlar, programlama
dilleri ve belgelemelerin tümü olarak tanımlanabilir. İşletmelerin pazarlama,
muhasebe, insan kaynakları birimleri ile neredeyse diğer tüm birimleri her
alanda bilgisayar programları ile faaliyetlerini sürdürmektedir. Her geçen gün
gelişen teknoloji nedeniyle daha fazla ve çeşitli bilgisayar yazılımlarına
ihtiyaç duymaktadır. Bu kapsamda yurtiçindeki mukim şirketler, bazen yurtiçinde
faaliyet gösteren şirketlerden yazılım satın alırken bazen de yurtdışı mukimi
şirketlerden de söz konusu bilgisayar yazılımlarını satın alabilmektedir.
Yurtdışı mukim şirketlerden alınan
yazılım programları karşılığında yapılan ödemelerde tevkifat düzenlemesi, KDV
hesaplanıp hesaplanmayacağı, söz konusu yazılımları her yıl kullanabilmek için
güncelleme ödemelerinin vergisel boyutu önem arz etmektedir.
Bu çalışmada, Türkiye’de mukim bir
şirketin, yurtdışı mukim şirketten satın alınan bilgisayar yazılımlarının
vergilendirilmesi konusu, çifte vergilendirmeyi önleme anlaşmaları da dikkate
alınarak değerlendirilecektir.
II- YAZILIM TANIMI
Teknolojik
gelişmelerden doğrudan etkilenen ve sürekli gelişim gösteren araçların başında
bilgisayarlar gelmekte olup teknolojinin en fazla kullanılan araçları haline
gelmiştir. Bilgisayarlar iki ana unsurdan oluşmaktadır. Birisi elle tutulan ve
somut varlık olan donanım (hardware), diğeri ise soyut olan yazılımlardır
(software).
Klavye, monitör, sabit disk gibi
bilgisayarların somut parçalarına donanım adı verilmektedir. Diğer taraftan
donanımı işlevsel hale getiren ve birbiri ile uyum içinde çalışmasını sağlayan
unsura ise yazılım denilmektedir.
Bilgisayar donanımın işlevsel halde çalışmasını sağlayan ve belirli bir amacı gerçekleştirmek için kullanılan komutlardan oluşan tüm unsurlar bilgisayar yazılımı olarak tanımlanabilir. Türk Dil Kurumuna göre ise yazılım; bir bilgisayarda donanıma hayat veren ve bilgi işlemde kullanılan programlar, yordamlar, programlama dilleri ve belgelemelerin tümünü ifade etmektedir.
Web programları, ofis programları, resim ve video düzenleme programları,
oyunlar gibi uygulama yazılımları, Windows, Android, İOS gibi sistem yazılımları, asp sql css, html
gibi bilgisayar programlama araçları
çeşitleri bulunmaktadır. Diğer taraftan yazılımların güncellenebilir olması da
önemlidir. Teknolojideki gelişmelere kolay adapte olacak ve kendini sürekli
geliştirebilecek özelliğe sahip olmalıdır.
III- KANUNİ DÜZENLEME KAPSAMINDA DEĞERLENDİRME
A- KURUMLAR VERGİSİ KANUNU YÖNÜNDEN
5520 sayılı KVK’nın 1. maddesinde
sayılan kurumlar (Sermaye Şirketleri,
Kooperatifler, İktisadî Kamu Kuruluşları, Dernek veya Vakıflara Ait İktisadî
İşletmeler İle İş Ortaklıkları), kanuni veya iş merkezlerinin Türkiye’de
bulunup bulunmadığına göre tam mükellefiyet veya dar mükellefiyet esasında
vergilendirilecektir.
Mezkûr Kanun’un 3. maddesinin ikinci
fıkrasında, Kanun’un birinci maddesinde sayılı kurumların kanuni ve iş
merkezlerinin her ikisi de Türkiye’de bulunmayanların sadece Türkiye’de elde ettikleri kazançları üzerinden dar mükellefiyet
esasında vergilendirileceği hükme bağlanmıştır. Kanuni merkezden maksat, vergiye
tabi kurumların kuruluş kanunlarında, tüzüklerinde, ana statülerinde veya
sözleşmelerinde gösterilen merkezdir. İş merkezi ise iş bakımından işlemlerin
bilfiil toplandığı ve yönetildiği merkezdir. Yine maddenin üçüncü fıkrasında da
dar mükellefiyette kurum kazancını oluşturan kazanç ve iratlar bentler halinde
sayılmıştır.
Diğer tarafta…