Yazar: Mustafa ALPASLAN*
I-
GİRİŞ
Vergilendirmede tebligat işlemleri
önem taşır. 213 sayılı VUK’nun 22. maddesine göre yapılacak tebliğlerin mutlak
surette 213 sayılı VUK’nun tebliğ hükümlerine göre yapılması zorunludur([1]).
VUK’nunda tebliğ ile ilgili hükümler ayrıca düzenlenmiştir. 213 sayılı VUK’nun da
tebliğe dair hüküm bulunmayan durumlarda Tebligat Kanunu’ndan istifade edilir([2]).
213 sayılı VUK’nun 30. maddesine göre
yapılacak tarhiyatlarda mutlak surette takdir komisyonu kararı veya re’sen
takdiri gerektirir vergi inceleme raporlarının veya vergi tekniği raporlarının ihbarnameye
eklenmesi zorunludur. Aksi takdirde tarhiyat geçerli olamaz. İhbarnameye esas teşkil eden inceleme
raporlarının, tutanakların, yoklama fişlerinin veya teknik raporların ihbarnameye
eklenmemesi ihbarnameyi hükümsüz kılacaktır.
II-
İHBARNAME PRENSİBİ VE KONUYLA İLGİLİ YARGI KARARLARI
213 sayılı VUK’nun 35/12. md hükmüne
göre ihbarname ekinde raporların veya takdir kararlarının eklenmemiş olması ihbarnameyi
geçersiz kılar([3]).
Konuyla ilgili yüksek mahkeme Danıştay tarafından verilen birçok içtihatlar
aşağıda gösterilmiştir.
1)
Vergi İnceleme Raporu Eki Olan Vergi Tekniği Raporunun İhbarnameye Eklenmesi
Hakkında Kararlar;
Danıştay
3. Dairesi’nin Esas No: 2000/1150, Karar No:2001/2696 ve 05.07.2001
Tarihli Kararı:
“Her
ne kadar 35. maddede vergi tekniği raporunun ihbarnameye eklenmesi öngörülmemiş
ise de, sözü edilen maddedeki kuralın amacı, ilgilileri tarhiyat hakkında
bilgilendirmek ve savunma haklarını kullanmalarına olanak sağlamaktır.
İhbarnameye yalnızca davacıyı, adına yapılan tarhiyat hakkında yeteri kadar
bilgilendirmeyen vergi inceleme raporunun eklenmesi, bu kuraldan beklenen amacı
gerçekleştirmez.
Bu
nedenle, tarhiyatın yasal ve maddi dayanağı olan vergi tekniği raporunun
davacıya duyurulmaması, Vergi Usul Kanunu’nun 108. maddesinde yapılmış
düzenleme karşısında esasa müessir bir şekil hatası olup, ihbarnameyi hükümsüz
kılacağından, mahkemece işin esası incelenerek, geçici vergiyi kaldırmak
suretiyle tarhiyatın değiştirilmesi yolunda verilen kararda kanuna uygunluk
bulunmamaktadır.
Açıklanan
nedenlerle, temyiz isteminin kabulü ile ….. Vergi Mahkemesinin 28.12.1999 gün
ve E: 1999/331, K: 1999/580 sayılı kararının bozulmasına, yargılama
giderlerinin yeniden verilecek kararda karşılanması gerektiğine 05.07.2001
gününde oyçokluğuyla karar verildi.”
Karar metninden anlaşılacağı üzere her
ne kadar VUK 35. maddesinde vergi tekniği raporunun ihbarname içeriğinde yer
alması zorunlu unsurlardan biri olarak sayılmamış olsa da madde
düzenlenişindeki amacın vergi/ceza muhataplarının tarhiyat hakkında
bilgilendirilmesi ve savunma haklarını kullanmaları olduğu ve tarhiyata esas
hususların vergi tekniği raporunda yer alması ve bu raporunda tarhiyat içeren
vergi inceleme raporunun eki olmasına karşın muhataba tebliğ edilmemiş olması
sebebiyle ihbarnamenin hükümsüzlüğüne ilişkin karar veri…
