Yazar

Süleyman YÜKÇÜ
Prof. Dr., Dokuz Eylül Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, İşletme Bölümü,

Selda KORGA
Dr., Öğr. Gör. Ege Üniversitesi, Ege Meslek Yüksekokulu, Muhasebe ve Vergi Bölümü

ÜRETİMLE İLGİLİ STOKLARIN ENFLASYON DÜZELTMESİNE İLİŞKİN ÖNERİLER

I- GİRİŞ

İşletmelerin 31.12.2023 tarihi itibariyle enflasyon muhasebesine tabi tutulması, işletmelerin parasal ve parasal olmayan kalemlerine ilişkin düzeltme yapmaları gerekliliğini ortaya çıkarmaktadır. Özellikle enflasyon düzeltmesine ilişkin parasal olmayan kalemlerin düzeltilmesinde hangi esaslara göre düzeltilme yapılacağı işletmeler için önemli bir husustur. Bu doğrultuda enflasyon düzeltmesinde parasal olmayan kalemler arasında yer alan stokların düzeltilmesi işleminin nasıl yapılacağı, hangi hususların dikkate alınacağının anlaşılmasına yönelik bu çalışmada stoklar kalemi ele alınmıştır. Çalışmanın amacı hemen her işletmenin muhasebe süreçlerinde önemli bir yer tutan stokların düzeltmesine ilişkin örnekler vererek konuya açıklık getirmek ve ışık tutmaktır.

2023 yılının sonu ve 2024 yılının başı itibariyle ülkemizin muhasebe profesyonelleri hummalı bir sürece girdiler. Enflasyon Düzeltmesi. Yaygın kullanımı ile Enflasyon Muhasebesi. Muhasebenin icrasında, kayıttan denetime ülkemizde iki grup mevzuat var; vergi ve standartlar. Standartların altında alt grup mevzuatlar oluşturulmuş durumda; Tam set, Bobi FRS, Kümi FRS. Muhasebenin icrası bu mevzuat gruplarına göre yapılmakta, dolayısıyla enflasyon düzeltmesi de bu gruplara göre yapılacaktır.

İki temel mevzuata göre aynı şirketin (işletmenin) düzenlenmiş iki farklı mali tablosu olmalı, iki farklı mevzuata göre iki farklı düzeltme uygulanmalı, iki farklı düzeltilmiş mali tablo hazırlanmalıdır. Birisi Maliye Bakanlığı’na, diğeri bağımsız denetim raporuyla KGK’ya verilmelidir.

VUK’na göre 2023 yılı düzeltilmesinde sadece 2023 yılı bilançosu düzeltilecek, vergi matrahı bu bilançoda yer alan kar tutarı olacaktır. Maliye Bakanlığı 2023 yılı düzeltilmiş gelir tablosu istememektedir. Ancak gelir tablosu düzeltilmeden bilançonun düzeltilmesinin mümkün olmadığı bilinmektedir. VUK’un enflasyon düzeltmesini basitleştirilmiş yöntem ve ortalama yaklaşımlar ile daha kolaycı bir yaklaşımla çözmeye çalışacağı tebliğinden anlaşılmaktadır. VUK’na göre 2004 yılında zorunlu Enflasyon Muhasebesi uygulanmıştı, 19 yıl sonra 2023 yılında tekrar uygulanmaktadır. En büyük zorluk parasal olmayan varlık ve kaynakların işletmeye girdi tarihinin saptanmasında yaşanacaktır. Düzenli bir amortisman defterinin olmaması önemli eksiklik görünümündedir.