Yazar: Fahrettin YÜKSEK*
I-
GİRİŞ
Ülkemizde yüz binlerce kişi başta
futbol, basketbol ve voleybol olmak üzere onlarca farklı dalda lisanslı şekilde
amatör veya profesyonel olarak sportif faaliyetlerde bulunmakta bu yönüyle spor
ülkesi olma yolunda hızlı adımlarla ilerlemekteyiz.
Sporcular
ve spor kulüpleri dünyanın hemen her yerinde profesyonel ve amatör olmak üzere
2 sınıfa ayrılmış olup yaptığı spor dalını meslek edinmemiş sürekli bir gelir
getiren faaliyet olarak yapmayan veya geçimini yaptığı spor dalı üzerinden
sağlamayan kişilere amatör sporcu, sporu meslek edinip, yaşamını idame ettirebilmek
amacıyla maddi kazanç sağlamaya yönelik yapan kişilere ise profesyonel sporcu
denilmektedir. Yine istisnai olarak bilhassa gençleri spora teşvik etmek,
gelecek vadeden sporculara sahip çıkmak, belli spor branşlarını güçlendirmek
gibi nedenlerden dolayı profesyonel statüsünde olmamasına/sayılmamasına rağmen
bazı sporculara kulüpleri tarafından düzenli ödemeler yapılmakta olup hangi
statüde sporcuların sosyal güvenlik sistemi dâhilinde mecburi sigortalılık
kapsamına dâhil edileceği hususunda bu noktada soru işaretleri belirmekte bahsi
geçen durum spor kulüpleri için şikâyet konusu olma, cezai yaptırıma maruz kalma
riskini doğurmaktadır. Makalemizde sporcuların sosyal güvenlik sistemindeki
yeri, kulüpler adına hangi durumlarda sporcuları için sigortalılık zarureti
hasıl olduğu konusuna değineceğiz.
II- YASAL MEVZUAT VE
KONUNUN DEĞERLENDİRİLMESİ
Birazdan da değineceğimiz yönüyle bir kısmı sosyal
güvenlik mevzuatı kapsamına dâhil edilecek olmasına rağmen sporcular 4857 Sayılı İş Kanunu kapsamına dâhil edilmemişlerdir. Zira 4857 Sayılı İş
Kanunu’nun İstisnalar başlığı altında yer alan 4. maddesinde; aşağıda
belirtilen işlerde ve iş ilişkilerinde bu Kanun hükümleri uygulanmaz denilerek;
a) Deniz ve hava taşıma işlerinde,
b) 50’den az işçi çalıştırılan (50 dâhil) tarım ve
orman işlerinin yapıldığı işyerlerinde veya işletmelerinde,
c) Aile ekonomisi sınırları içinde kalan tarımla
ilgili her çeşit yapı işleri,
d) Bir ailenin üyeleri ve 3. dereceye kadar (3. derece
dâhil) hısımları arasında dışarıdan başka biri katılmayarak evlerde ve el sanatlarının
yapıldığı işlerde,
e) Ev hizmetlerinde,
f) çıraklar hakkında,
g) Sporcular hakkında,
h) Rehabilite edilenler hakkında,
ı) 507 sayılı Esnaf ve Sanatkârlar Kanunu’nun
2. maddesinin tarifine uygun üç kişinin çalıştığı işyerlerini,
Kanun
koyucu iş kanunu kapsamı dışında tutmuştur
Kanun metninde de görüldüğü üzere “g” bendinde sporcuların İş Kanunu kapsamı dışında bırakılmış olsa da bu husus 5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun bakımından herhangi bir anlam ifade et…