Yazar: Mustafa YAVUZ*

E-Yaklaşım / Nisan 2022 / Sayı: 352

I- GİRİŞ

1163 sayılı Kooperatifler Kanunu’na([1]) (KoopK) göre kooperatiflerin zorunlu organları; genel kurul, yönetim kurulu ve denetim kuruludur. Bu organlardan genel kurul, kooperatiflerin karar ve irade organı, yönetim kurulu icra organı, denetim kurulu da iç denetim organıdır.

Kanun ve anasözleşme hükümleri içinde kooperatifin faaliyetini yöneten ve onu temsil eden yönetim kurulu, genel kurulca en az bir, en çok dört yıl için seçilir ve en az üç üyeden oluşur. Yönetim kurulunun asil ve yedeklerinin Türk vatandaşı ve kooperatif ortağı olması şarttır. Denetim kurulu üyeleri ise genel kurul namına kooperatifin bütün işlem ve hesaplarını tetkik etmekle görevlidir. Genel kurul tarafından denetleme organı olarak görev yapmak üzere en fazla dört yıl için en az bir denetçi seçilmesi gerekmektedir([2]).

KoopK’da çok yakın bir zamanda 21.10.2021 tarihli ve 7339 sayılı Kooperatifler Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunla([3]), önemli düzenlemeler yapılmış olup, bu düzenlemelerden birisi de, kooperatifçilik konusunda bilgilerinin artırılması ve daha profesyonel şekilde görevlerini yerine getirebilmesi amacıyla Ticaret Bakanlığı’nca belirlenen kooperatiflerin yönetim kurulu üyeleri ile denetçilerinin, seçildikten sonra eğitim alma zorunluluğuna tabi kılınmasıdır.

Bu doğrultuda, yönetim kurulu üyelerine ilişkin olarak 7339 sayılı Kanunla KoopK’nın 55. maddesine “Çalışma konusu, ortak sayısı ve ciro gibi kıstaslara göre belirlenen kooperatiflerin yönetim kurulu üyeleri ve yedeklerinin, seçilmelerini takiben en geç dokuz ay içinde kooperatifçilik eğitim programını tamamlamaları şarttır. Eğitim programına ilişkin usul ve esaslar ile buna tabi olacak kooperatifler ilgili bakanlıkların görüşü alınarak Ticaret Bakanlığı’nca çıkarılan yönetmelikle belirlenir.” şeklinde eklenen üçüncü fıkra eklenmiştir. Denetim kurulu üyeleri açısından benzer bir düzenlemeye de, KoopK’nın 65/3. maddesinde yer verilmiştir.

Anılan hükümlerde yer alan yetkiye istinaden, kooperatif ve üst kuruluşlarında yönetim ve denetim kurulu asıl veya yedek üyeleri için Ticaret Bakanlığı veya Ticaret Bakanlığı tarafından yetkilendirilmiş kuruluşlarca verilecek kooperatifçilik eğitim programının süresi ve konuları ile eğitim sonucunda yapılacak işlemlere ilişkin usul ve esaslar ise Kooperatifçilik Eğitimi Yönetmeliği([4]) (Yönetmelik) ile düzenlenmiştir.

İşte bu çalışmada, son düzenlemeler gereğince kooperatiflerde yönetim ve denetim kurulu üyelerinin eğitim alma yükümlülüğü tüm yönleriyle ele alınmış ve değerlendirilmiştir.

II- YÖNETİM VE DENETİM KURULU ÜYELERİ EĞİTİM ŞARTINA TABİ KOOPERATİFLER

Yönetmeliğin 5.  maddesinde aşağıdaki şartlardan birini sağlayan faal kooperatifler ve üst kuruluşlarının yönetim ve denetim kurulu üyeleri eğitim şartına tabi kılınmıştır:

• Esnaf ve sanatkârlar kredi ve kefalet, tarım satış, tarım kredi ve pancar ekicileri kooperatifleri,

• İnşaat ruhsatı alınmış ve ortak sayısı 50 veya da…