Yazar: Mustafa YAVUZ*
I- GİRİŞ
1163 sayılı Kooperatifler Kanunu’na([1]) (KoopK) göre
kooperatiflerin zorunlu organları; genel kurul, yönetim kurulu ve denetim
kuruludur. Bu organlardan genel kurul, kooperatiflerin karar ve irade organı,
yönetim kurulu icra organı, denetim kurulu da iç denetim organıdır.
Kanun ve anasözleşme hükümleri içinde
kooperatifin faaliyetini yöneten ve onu temsil eden yönetim kurulu, genel
kurulca en az bir, en çok dört yıl için seçilir ve en az üç üyeden oluşur.
Yönetim kurulunun asil ve yedeklerinin Türk vatandaşı ve kooperatif ortağı
olması şarttır. Denetim kurulu üyeleri ise genel kurul namına kooperatifin bütün
işlem ve hesaplarını tetkik etmekle görevlidir. Genel kurul tarafından
denetleme organı olarak görev yapmak üzere en fazla dört yıl için en az bir
denetçi seçilmesi gerekmektedir([2]).
KoopK’da çok yakın bir zamanda 21.10.2021
tarihli ve 7339 sayılı Kooperatifler Kanunu ile Bazı
Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunla([3]), önemli
düzenlemeler yapılmış olup, bu düzenlemelerden birisi de, kooperatifçilik
konusunda bilgilerinin artırılması ve daha profesyonel şekilde görevlerini
yerine getirebilmesi amacıyla Ticaret Bakanlığı’nca belirlenen kooperatiflerin
yönetim kurulu üyeleri ile denetçilerinin, seçildikten sonra eğitim alma
zorunluluğuna tabi kılınmasıdır.
Bu doğrultuda, yönetim kurulu üyelerine
ilişkin olarak 7339 sayılı Kanunla KoopK’nın 55. maddesine “Çalışma konusu, ortak sayısı ve
ciro gibi kıstaslara göre belirlenen kooperatiflerin yönetim kurulu üyeleri ve
yedeklerinin, seçilmelerini takiben en geç dokuz ay içinde kooperatifçilik
eğitim programını tamamlamaları şarttır. Eğitim programına ilişkin usul ve
esaslar ile buna tabi olacak kooperatifler ilgili bakanlıkların görüşü alınarak
Ticaret Bakanlığı’nca çıkarılan yönetmelikle belirlenir.” şeklinde eklenen üçüncü fıkra
eklenmiştir. Denetim kurulu üyeleri açısından benzer bir düzenlemeye de,
KoopK’nın 65/3. maddesinde yer verilmiştir.
Anılan hükümlerde yer alan yetkiye istinaden,
kooperatif ve üst kuruluşlarında yönetim ve denetim kurulu asıl veya yedek
üyeleri için Ticaret Bakanlığı veya Ticaret Bakanlığı tarafından
yetkilendirilmiş kuruluşlarca verilecek kooperatifçilik eğitim programının
süresi ve konuları ile eğitim sonucunda yapılacak işlemlere ilişkin usul ve
esaslar ise Kooperatifçilik Eğitimi Yönetmeliği([4]) (Yönetmelik) ile
düzenlenmiştir.
İşte bu çalışmada,
son düzenlemeler gereğince kooperatiflerde yönetim ve denetim kurulu üyelerinin
eğitim alma yükümlülüğü tüm yönleriyle ele alınmış ve değerlendirilmiştir.
II-
YÖNETİM VE DENETİM KURULU ÜYELERİ EĞİTİM ŞARTINA TABİ KOOPERATİFLER
Yönetmeliğin
5. maddesinde aşağıdaki şartlardan
birini sağlayan faal kooperatifler ve üst kuruluşlarının yönetim ve denetim
kurulu üyeleri eğitim şartına tabi kılınmıştır:
•
Esnaf ve sanatkârlar kredi ve kefalet, tarım satış, tarım kredi ve pancar
ekicileri kooperatifleri,
• İnşaat ruhsatı alınmış ve ortak sayısı 50 veya da…