I- GİRİŞ

Şirketlerin zaman zaman çeşitli sebeplerden dolayı bölünmesi gündeme gelebilmektedir. Eskiden kurulmuş ve halen devam eden şirket bünyesinde değişik faaliyet alanlarının oluşması, birden fazla üretim yeri, faaliyet alanlarının farklılığı, her bir işletmenin performansının ölçülebilmesi, yönetimsel bazı radikal kararların alınması şirketlerin bölünmesini gündeme getirebilmektedir.

Esasen Türk Ticaret Kanunu’nda birbirinden farklı olan birçok faaliyet alanının tek bir şirket bünyesinde yürütülmesi mümkün. İlk bakışta bir kolaylık olarak görülse de birbiriyle çok da ilgisi olmayan birçok faaliyet alanının iç içe girmesi, zaman içerisinde bir şirketin yürütülmesini zorlaştırabilir. Halka arz edilecek bir şirketin çok çeşitli faaliyet alanlarının sınırlandırılması veya şirket bünyesinde bulunan bir kısım taşınmazların halka arz kapsamı dışında tutulması da şirketlerin bölünmesi için gerekçe olabilmektedir. Belirttiğimiz bu ve buna benzer birçok sebepten dolayı mevcut bir şirketin bölünmesi gündeme gelebilir.

Şirketlerin bölünmesi mevcut varlıkların ve bu varlıklara bağlı aktif ve pasifte yer alan kalemlerin bir bütün halinde mevcut veya yeni kurulacak şirkete aktarılması işlemi olarak da görülebilir. Burada en önemli husus, yapılacak işlemin bir şirketin bünyesinden bir başka şirketin bünyesine aktarılması işlemi olarak basitçe anlaşılabilir. Bu aktarım ticari hayatta alım satım ile gerçekleşmekle birlikte şirketler bundan dolayı ciddi bir vergi yükü ile karşı karşıya kalabilmektedir. Bunun nedeni ülkemizde şirket aktifine kayıtlı bulunan sabit kıymet, taşınmaz vs.lerin genelde ilk alım değeri üzerinden bilançoda yer almasıdır. Her ne kadar enflasyon muhasebesi, yeniden değerleme gibi uygulamalara zaman zaman başvurulsa da yine de şirket aktiflerinde yer alan sabit kıymet ve taşınmazların değeri güncel değerlerini yansıtmamaktadır. Dolayısıyla bölünme işleminin getirdiği, başta vergisel yönden olmak üzere, birtakım avantajlar bulunmaktadır. Ancak gerek Türk Ticaret Kanunu’nda gerekse Kurumlar Vergisi Kanunu’nda yer alan birçok usul ve esasın bölünme sürecinde eksiksiz yerine getirilmesi gerekmektedir.