I- GİRİŞ

Muhasebede sermaye yedekleri ve kâr yedekleri olmak üzere iki türlü yedek vardır. Sermaye yedekleri, sermaye hareketler sonucu ortaya çıkan ve işletmede bırakılan tutarlardır. Kâr yedekleri ise Kanun ana sözleşme hükümleri ya da ortakların yetkili organları tarafından alınan kararlar uyarınca, dağıtılmamış ya da işletmede alıkonulmuş kârların izlendiği yerdir. Olağanüstü yedekler, kâr yedekleri içerisinde yer alır. Bunlar, sermaye şirketlerinde genel kurul tarafından ayrılmasında karar verilen olağanüstü yedek akçeler ile dağıtım dışı kalan kârlardır.

Bu çalışmada, yayınlanmış bir özelge kapsamında, sermaye şirketlerinde önceki yıllara ait enflasyon düzeltmesine tabi tutulmuş “Olağanüstü Yedekler” hesabında yer alan kârlarının ortaklara dağıtılması durumunda, kâr dağıtımına bağlı stopaj yapılıp yapılmayacağı ve ortakların elde ettikleri bu kâr paylarını beyan edip etmeyecekleri konularında açıklamalar yapılacaktır. Öncelikle olağanüstü yedekler ve kâr payı dağıtımı hakkında bilgi verilecektir.

II- OLAĞANÜSTÜ YEDEKLER

İşletme tarafından elde edilen kârlardan; yedeklere ayrılmayan ve ortaklara dağıtılmayan kısımlar öz sermaye unsuru olmakla beraber sermaye içinde gösterilmeyip bilanço pasifinde (kârlar olarak) gösterilir. İşletme kârları üzerinden hesaplanan (ayrılan) yasal ve ihtiyari yedekler de bilançoda bu grup içinde ayrıca gösterilir. Bu kapsamda kârdan ayrılan yedek akçeler şunlardır;

· 540 Yasal Yedekler

· 541 Statü Yedekleri

· 542 Olağanüstü Yedekler

· 548 Diğer Kâr Yedekleri

· 549 Özel Fonlar

Olağanüstü yedekler, genel kurul kararınca ayrılan yedek akçelerin izlendiği hesaptır. Bu kalemde şirket ortaklar kurulu (yetkili organlar) tarafından ayrılmasına karar verilen yedek akçelerden dönem sonu itibariyle kullanılmamış olanlar gösterilir. Örneğin, işletme bir önceki dönemde 400,000 TL kâr elde etmiş ve bu kârın 20,000 TL’si mevzuat gereğince, 30,000 TL’si sözleşme gereğince, 70,000 TL’si yönetim kurulunca yedek akçe olarak ayrılmıştır. Kalan 280,000 TL ortaklara dağıtılacak temettüdür. Muhasebe kaydı aşağıdaki gibidir;