E-Yaklaşım / Ekim 2024 / Sayı: 382
I- GİRİŞ
Vergi İndiriminden Yararlanarak Aylık Bağlanacak Olanlar (01.10.2008 öncesi ilk defa işe girenler)
Vergi indiriminden yararlanarak özürlülük derecesine göre yaşlılık aylığı bağlanması (30.09.2008 tarihi dahil ve öncesi ilk defa işe giren 506 sayılı Kanuna tabi (SSK) sigortalılar için geçerlidir, 01.10.2008 tarihinden sonra ilk defa işe giren sigortalılar için vergi indirimi uygulaması kaldırılmış ve 01.10.2008 tarihinden sonra ilk defa 5510/4-1(a) (SSK), 5510/4-1 (b) Bağ-Kur ve 5510/4-1 (c) Emekli Sandığı kapsamında işe giren sigortalılar için uygulama özel koşullarla emeklilik olarak tanımlanmış ve uygulamaya konulmuştur.
01.10.2008 tarihinden önce ilk defa işe girenlerden malul sayılmayı gerektirecek derecede hastalık veya engeli bulunanların ilk defa işe girdikleri tarihten önce bu hastalık veya engellerinin olmasından dolayı Kanuna göre malullük aylığından yararlanması mümkün bulunmadığından kanun koyucu bunlar içinde kolaylaştırıcı birtakım düzenlemeler yapmıştır.
İlk defa sigortalı çalışmaya başladığı tarihten önce hastalığından veya engelinden dolayı çalışma yaşamında zorluk yaşıyorsa bunlar içinde erken emeklilik hakkı tanınmıştır.
Burada sigortalının özür derecesine göre şartlar değişmektedir.
II- 5510/GEÇİCİ MADDE 10
5510/4. maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında olup bu Kanunun yürürlük tarihinden önce ilk defa sigortalı olanlardan, sigortalı olarak ilk defa çalışmaya başladığı tarihten önce 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu’nun Mülga 53. maddesine göre malûl sayılmayı gerektirecek derecede hastalık veya özürü bulunan ve bu nedenle malullük aylığından yararlanamayan sigortalılar, yaşları ne olursa olsun en az onbeş yıldan beri sigortalı bulunmak ve en az 3600 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödemiş olmak şartıyla yaşlılık aylığından yararlanır denilmektedir.
Bu Kanun’un yürürlük tarihinden (01.10.2008) önce sakatlığı nedeniyle vergi indiriminden yararlanmaya hak kazanmış durumda olan sigortalılar hakkında, 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu’nun Mülga 60. maddesinin (C) bendinin (b) alt bendi ve Geçici 87. maddesine göre işlem yapılır.
Bu Kanun’un yürürlüğe girdiği tarihten önce sakatlığı nedeniyle vergi indiriminden yararlananlardan yaşlılık aylığı bağlananların aylıklarının kesilmesi ve tekrar bağlanmasında bu Kanun’un yürürlük tarihinden önceki hükümler geçerlidir.
5510/GÇ MD 10 Birinci ve ikinci fıkraya göre bağlanan aylıkların aylık bağlama oranı, 5400 gün üzerinden hesaplanan orandan az olamaz.
29.07.2003 tarihinde yürürlüğe giren 4958 sayılı Kanun’un 34. maddesine göre ilk defa 06.08.1991([1]) den önce 506 sayılı Kanun (SSK) kapsamında işe giren sigortalılardan ilk defa işe girdiği tarihte mevcut bir hastalığı olmaları nedeniyle malullük aylığı almaya hak kazanamayan sigortalıların vergi indiriminden yararlanma şartları
* Unkapanı Sosyal Güvenlik Merkezi Merkez Müdür Yardımcısı