I- GİRİŞ

Ülkemizde faaliyet gösteren limited şirketlerin sayısı 2021 yılı Kasım ayı itibariyle 982.957’ye ulaşmıştır(1). Yaklaşık bir milyona yaklaşan sayısı ile ülkemizde açık ara tercih edilen ticaret şirketi türü limited şirkettir. Hal böyle olunca, ortaklar arasında uyuşmazlık yaşanan ve zaman zaman kilitlenme noktasına gelen şirket türü de yine limited şirket olmaktadır. Şirket ortakları arasındaki menfaat çatışmaları şirket tüzel kişiliğini olduğu kadar ülke ekonomisini de olumsuz etkilemektedir. Zira, şirket bir noktada ticari faaliyetlerini dahi yürütemez hale gelmektedir. İşte bu türden olumsuzlukları ortadan kaldırmak ve çözüme kavuşturmak için getirilen yasal düzenlemelerden birisi ortaklıktan çıkma, diğeri ise ortaklıktan çıkarmadır.

Limited şirket ortaklığından çıkma ve çıkarılma için kullanılan üst kavram ise şirketten ayrılmadır. Limited şirket ortağının kendi rızası ve iradesi ile şirketten ayrılması halinde çıkmadan, ortağın rızası olmamasına karşılık şirketin iradesi ile ayrılmak zorunda kalması halinde ise çıkarılmadan bahsetmiş olunmaktadır(2). 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu (TTK(3))’nda limited şirket ortaklığından çıkma ve çıkarma haklarının kullanımı farklı yollar öngörülerek detaylı bir şekilde düzenlenmiştir. Bu konuda başvurulacak yollardan birisi, ortaklıktan çıkma veya çıkarma hakkının şirket sözleşmesi ile düzenlenmesidir. İşte bu çalışmada, limited şirket sözleşmesi ile düzenlenerek şirket ortaklığından çıkma ve çıkarma haklarının tesis edilmesi hususu ele alınmaktadır.

II- ORTAKLIKTAN ÇIKMA HAKKININ ŞİRKET SÖZLEŞMESİ İLE DÜZENLENMESİ

Limited şirket ortağı, kendisine çıkma hakkı konusunda bir yetki verilmediği müddetçe tek yönlü iradesi ile ortaklıktan ayrılamaz(4). Bu nedenle, ortaklıktan çıkma ya şirket sözleşmesindeki açık bir hükme dayanmalı ya da haklı bir sebebin varlığında mahkeme kararı ile gerçekleşmelidir. TTK’nın 638. maddesinin birinci fıkrasında “Şirket sözleşmesi, ortaklara şirketten çıkma hakkını tanıyabilir, bu hakkın kullanılmasını belirli şartlara bağlayabilir.” hükmüne yer verilmiştir. Bu hükme istinaden, limited şirket sözleşmesinde açık bir hükme yer vermek suretiyle, ortaklara şirketten çıkma hakkı tanınması mümkündür. Ortaklıktan çıkma hakkı herhangi bir şarta bağlanmayacağı gibi belirli şartların varlığı halinde de öngörülebilir. Bu yönüyle, ortaklıktan çıkma hakkı, tüm esas sermaye paylarına ya da ortakların tamamına tanınabileceği gibi, birkaç ortağa ya da esas sermaye payına imtiyaz hakkı şeklinde de tanınabilir(5).