İstisna ve Muafiyetler Azaltılacak Mı?

[responsivevoice_button voice="Turkish Male" buttontext="Makaleyi Sesli Dinle"]

Yazar: Haldun DARICI*

E-Yaklaşım / Haziran 2024 / Sayı: 378

I- GİRİŞ

Yakın bir dönemde Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet ŞİMŞEK tarafından ekonomik gelişmelerle ilgili yapılan açıklamalar çerçevesinde; enflasyonist yeni vergi getirilmeyeceği, katma değer vergisi genel oranı ile kurumlar vergisi ve gelir vergisinin artırılmayacağı belirtildikten sonra “bu konuda çok netiz, ama istisnaları, muafiyetleri, indirim oranlarını gözden geçireceğiz. Bunlarda verimlilik ne durumda bakacağız.” açıklamalarına yer verilmiştir([1]).

Belirtilen açıklamalar, yapılması muhtemel vergi düzenlemeleriyle ilgili olarak önceliğin vergi istisna ve muafiyetlerinde bir başka deyimle vergi harcamalarında olacağını göstermektedir. Bu itibarla, konunun güncelliği nedeniyle vergi harcamaları çalışma konusu olarak seçilmiştir.

Çalışmada vergi harcamalarının mahiyeti ve büyüklüğü ile vergi gelirleri tahsilatına oranı ve vergi harcaması olarak nitelendirilen düzenlemeler üzerinde durulmuştur. Ancak çalışmanın asıl amacı vergi istisna ve muafiyetlerinde yakın dönemdeki gelişmelerin ortaya konulması olmuştur. Bu çerçevede yapılacak tespitler çerçevesinde vergi istisna ve muafiyetlerinin azaltılması konusu değerlendirilecektir.

II- VERGİ HARCAMASI NEDİR?

Devletlerin ekonomik, sosyal ve çevresel amaçlarla belirli sektör, meslek veya mükellef gruplarına ya da faaliyetlerine yönelik olarak sağladığı vergi muafiyeti, istisnası ve indirimleri, düşük vergi oranı uygulamaları, verginin mahsubu veya ertelenmesi gibi düzenlemeler nedeniyle vazgeçtiği vergi gelirlerine “vergi harcaması” denilmektedir([2]).

Devletler, belirli ekonomik, sosyal ve çevresel amaçların gerçekleştirilmesi amacıyla, vergisel alanda istisna, muafiyet ve indirimlerde bulunmaktadırlar. Vergi harcaması olarak nitelendirilen bu düzenlemelerin Bütçe Kanunlarına eklenmesinin yasal dayanağı ise 5018 sayılı Kanun olmuştur.

Sözü edilen 10.12.2003 tarih ve 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun 18. maddesinde; Merkezi Yönetim Bütçe Kanun teklifine, Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde görüşülmesi sırasında dikkate alınmak üzere Cumhurbaşkanlığı tarafından,

Yazının Tamamı İçin Abone Olun