Yazar: Cüneyt ÖZEN*
I-
GİRİŞ
Yeni Koronavirüs (Covıd-19) salgınının
ekonomik ve sosyal hayata etkilerinin azaltılmak ve işgücü piyasasında yol
açtığı olumsuzlukları gidermek için 16.04.2020 tarihli ve 7244 sayılı Yeni
Koronavirüs (Covıd-19) Salgınının Ekonomik ve Sosyal Hayata Etkilerinin Azaltılması
Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunda(1) işverenlere
üç ay süreyle iş sözleşmesini belirli sebepler dışında feshetme yasağı
getirilmiştir.
23.07.2020 tarihli ve 7252 sayılı
Dijital Mecralar Komisyonu Kurulması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması
Hakkında Kanun’un(2) 5. maddesiyle fesih yasağının kapsamı daraltılmaya
çalışılmış, Cumhurbaşkanı’nca fesih yasağının, her defasında en fazla üçer
aylık sürelerle 30.06.2021 tarihine kadar uzatılabileceği hükmüne yer
verilmiştir.
Süre uzatımına ilişkin bu hüküm gereği Fesih yasağının süresi, 29.06.2020 tarihli ve 2707 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı(3) ile 17.08.2020 tarihine kadar, 30.07.2020 tarihli ve 2811 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı(4) ile 17.09.2020 tarihine kadar, 04.09.2020 tarihli ve 2930 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı(5) ile 17.11.2020 tarihine kadar, 26.10.2020 tarihli ve 3135 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı(6) ile 17.01.2021 tarihine kadar, 29.12.2021 tarihli ve 3344 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı(7) ile 17.03.2021 tarihine kadar, 08.03.2021 tarihli ve 3592 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı(8) ile 17.05.2021 tarihine kadar, 29.04.2021 tarihli ve 3930 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı(9) ile en son 30.06.2021 tarihine kadar uzatılmıştır.
Getirilen bu yasal düzenleme ile faaliyetleri
aksayan pek çok işverenin ve işçilerin bu süreci en az zararla atlatmaları
amaçlanmıştır.
Bu yazımızda; ilk olarak Covıd-19
salgınına karşı alınan tedbirlerin temelinde yer alan “fesih yasağı”nın usul ve esasları hakkında kısaca bilgi verilecek,
sonrasında fesih yasağına aykırılığın yapılan feshi haksız-geçersiz hale
getirip getirmeyeceği konusu doktrinde yer alan görüşler ve kanuni düzenlemenin
gerekçesi dikkate alınarak açıklanmaya çalışılacaktır.
II-
YASAL DÜZENLEME
Mevzuatımıza yeni
giren “fesih yasağı”, 16.04.2020
tarihli ve 7244 sayılı Kanun’un 9. maddesi ile 4857 sayılı İş Kanunu’na eklenen
Geçici 10. maddede ayrıntılı olarak düzenlenmiştir. 23.07.2020 tarihli ve 7252
sayılı Kanun’un 5. maddesiyle 4857 sayılı İş Kanunu’nun Geçici 10. maddesinde
yapılan değişiklik ile belirli süreli iş veya hizmet sözleşmelerinde sürenin
sona ermesi, işyerinin herhangi bir sebeple kapanması ve faaliyetinin sona
ermesi, ilgili mevzuatına göre yapılan her türlü hizmet alımları ile yapım işlerinde
işin sona ermesi halleri fesih yasağı kapsamı dışında tutulmuş olup
Cumhurbaşkanınca fesih yasağının, her defasında en fazla üçer aylık sürelerle
30.06.2021 tarihine kadar uzatılabileceği hükmüne yer verilmiştir.
4857 sayılı İş Kanunu’nun Geçici 10.
maddesinde; “Bu Kanun’un kapsamında olup olmadığına bakılmaksızın her türlü iş veya
hizmet sözleşmesi, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren üç ay
süreyle 25. maddenin birinci fıkrasının (II) numaralı bendinde ve diğer kanunların
ilgili hükümlerinde yer alan ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller ve
benzeri sebepler, belirli süreli iş veya hizmet sözleşmelerinde sürenin sona
ermesi, işyerinin herhangi bir sebeple kapanması ve faaliyetinin sona ermesi,
ilgili mevzuatına göre yapılan her türlü hizmet alımları ile yapım işlerinde
işin sona ermesi halleri dışında işveren tarafından feshedilemez. …Bu madde
hükümlerine aykırı olarak iş sözleşmesini fesheden işveren veya işveren
vekiline, sözleşmesi feshedilen her işçi için fiilin işlendiği tarihteki aylık
brüt asgari ücret tutarında idari para cezası verilir. Cumhurbaşkanı birinci ve
ikinci fıkrada yer alan üç aylık süreleri her defasında en fazla üçer aylık sürelerle
30.06.2021 tarihine kadar uzatmaya yetkilidir.” hükmüne yer verilmiştir.
Anılan mevzuat hükmü ile İş Kanunu kapsamında olup olmadığına bakılmaksızın…