Yazar: Özdem SATICI TOPRAK*

E-Yaklaşım / Nisan 2024 / Sayı: 376

I- GİRİŞ

Anonim şirket, sermayesi belirli ve paylara bölünmüş olan, borçlarından dolayı yalnız malvarlığıyla sorumlu bulunan şirkettir. Bu şirketler yönetim kurulu tarafından temsil ve idare edilir. Her anonim şirketin, esas sözleşmeyle atanmış veya genel kurul tarafından seçilmiş, bir veya daha fazla kişiden oluşan bir yönetim kurulu bulunur. Yönetim kurulu karar defterine yazılması ve üyelerce imzalanması gereken kurul kararları, gerek nisap ve gerekse içerik olarak belirli esaslara tabidir.

II- ANONİM ŞİRKETLERDE YÖNETİM KURULU

A- GÖREVİ VE GÖREV DAĞILIMI

Tüzel kişiliği haiz olan ticaret şirketleri iradelerini organları aracılığıyla açıklar (TMK Md.50/1, TTK Md.125/1). Ticaret şirketleri arasında olan anonim şirketler yönetim kurulu tarafından yönetilir ve temsil olunur (TTK Md.365/1). Kurul, her yıl üyeleri arasından bir başkan ve bulunmadığı zamanlarda ona vekâlet etmek üzere, en az bir başkan vekili seçer (TTK M6.366/1).

B- SEÇİMİ

Yönetim kurulu kuruluşta şirket esas sözleşmesi ile atanabilir ya da genel kurul tarafından seçilir (TTK Md.359/1). Yönetim kurulunu seçmek genel kurulun devredilmez ve vazgeçilmez yetkileri arasında bulunduğundan söz konusu yetkinin devrine ilişkin karar yahut sözleşmeler hükümsüzdür (TBK Md.27/1, TTK Md.408/2-b).

C- SAYISI VE GÖREV SÜRESİ

Yönetim kurulu tek kişiden oluşabileceği gibi birden fazla kişiden de teşekkül edebilir (TTK Md.359/1). Kurul üyeleri en çok üç yıl süreyle görev yapmak üzere seçilir. Ancak, eski üyelerin görev süresi yerine yenileri seçilene kadar devam eder([1]). Esas sözleşmede aksine hüküm bulunmadığı takdirde aynı kişinin yeniden seçilmesi mümkündür (TTK Md.362/1).

III- YÖNETİM KURULU TOPLANTILARINA İLİŞKİN GENEL ESASLAR

A- NİSAP

Yönetim kurulu, temsil ve idare yetkisini bu görevlerle ilgili kararlar almak suretiyle kullanır. Nitekim yönetim kurulu karar defteri bu amaçla tutulan, açılış ve kapanış tasdikine tabi, anonim şirketlerde tutulması zorunlu olan ticari defterler arasındadır (TTK M6.64/3).

Bu bağlamda 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nda yönetim kurulu toplantıları için bazı esaslar belirlenmiştir. Toplantıların geçerliliği için yerine getirilmesi gereken bu esaslardan biri toplantılardaki kararların yasada belirtilen nisaplarla alınmış olmasıdır. Buna göre, anonim şirket yönetim kurulu toplantılarının üye tam sayısının çoğunluğu ile toplanması ve kararlarını toplantıda hazır bulunan üyelerin çoğunluğu ile alınması gerekir. Esas sözleşme ile nisaplar ağırlaştırılabilir, ancak hafifletilemez (TTK Md.390/1).

B- VEKATELEN TEMSİL VE EŞİTLİK HALİ

Anonim şirket yönetim kurulu toplantılarında üyelerin birbirinin temsilen oy kullanması yahut kendilerini vekil aracılığıyla temsil ettirmesi söz konusu değildir (TTK Md.390/2). Oyların eşitliği halinde toplantı konusu bir sonraki toplantıya bırakılır; ancak bu toplantıda da eşitlik olması durumunda söz konusu öneri reddedilmiş sayılır (TTK Md.390/2-3).

C- TOPLANTININ ŞEKLİ

Elektronik ortamda yapılan yönetim kurulu toplantıları hariç olmak üzere anonim şirket yönetim kurulu toplantıları üyelerin fiziken bir arada bulunmaları şeklinde yapılabileceği gibi üyelerden hiçbiri toplantı yapılması isteminde bulunmadığı takdirde, kurul üyelerinden birinin belirli bir konuda yaptığı, karar şeklinde yazılmış önerisine, en az üye tam sayısının çoğunluğunun yazılı onayı alınmak suretiyle de verilebilir. Ancak, kısaca çağrısız yönetim kurulu toplantısı olarak da adlandırılan bu usulle karar alınabilmesi için aynı önerinin tüm yönetim kurulu üyelerine yapılmış olması şarttır (TTK Md.390/4). Söz konusu şartın sağlandığı ispat edilmediği takdirde toplantının geçersizliği sebebiyle iptali söz konusu olacaktır([2]).

D- İÇERİK

Anonim şirket yönetim kurulu kararları şekli bazı şartların yanında içerik olarak da muhtelif sınırlamalara tabidir. 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 391. maddesinde batıl olan yönetim kurulu kararlarının temel esasları belirtilmiş; aynı maddenin gerekçesinde yönetim kurulu kararlarının iptal edilemeyeceği vurgulanmıştır([3]). Ancak, Türk Ticaret Kanunu 192/1 ve 460/5. Maddelerindeki iki farklı hüküm ile bazı yönetim kurulu kararlarının iptaline imkân tanıyan düzenlemeye yer vermiştir.

Kısaca baştan itibaren hüküm ifade etmeyen ve geçerliliği olmayan kararlar olarak tanımlayabileceğimiz batıl kararlar 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nda örneklendirilmiştir. Düzenleme ile dava olanağı tanınarak ve iptal edilebilir kararlarla bâtıl kararlar arasındaki farka açıklık getirerek pay sahibinin korunmasını güçlendirmek amaçlanmıştır(

Yazının Tamamı İçin Abone Olun