Yazar: Sevgi ÜVEDİ*
I-
GİRİŞ
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel
Sağlık Sigortası Kanunu’nda öngörülen yükümlülükleri yerine getirmeyenler
hakkında uygulanacak olan idari para cezaları, 5510 sayılı Kanun’un 102.
maddesinde açıklanmıştır.
Bu
makalemizde, bir veya birden fazla işveren yanında hizmet akdine tabi çalışanların
işe başlama bildirimlerinin yasal süresinde yapılmaması durumunda uygulanacak
olan idari para cezaları hakkında bilgi verilecektir.
II- 4/a
KAPSAMINDA OLAN SİGORTALILARIN SİGORTALI İŞE GİRİŞ BİLDİRGESİNİN YASAL
SÜRESİNDE VERİLMEMESİ
5510 sayılı Kanun’un 102. maddesinde,
belgelere bağlı yükümlülüklerini yerine getirmeyenler hakkında, işyeri defter,
kayıt ve belgelerini ibraz etmeyenler ile işyeri kayıtları geçersiz olanlar
hakkında, bildirim yükümlülüklerini yerine getirmeyenler hakkında, Kurumun
denetim ve kontrolle görevlendirilmiş memurlarına engel olanlar hakkında
uygulanacak olan idari para cezaları şeklinde cezalar da düzenlemeler
yapılmıştır.
5510 sayılı Kanun’un 4. maddesinin
birinci fıkrasının (a) bendi kapsamındaki sigortalılar yönünden 5510 sayılı
Kanun’un 8. maddesinin birinci fıkrasında;
“İşverenler, 4. maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı sayılan kişileri, 7. maddenin birinci fıkrasının (a) bendinde belirtilen sigortalılık başlangıç tarihinden önce, sigortalı işe giriş bildirgesi ile Kuruma bildirmekle yükümlüdür. Ancak işveren tarafından sigortalı işe giriş bildirgesi; a) İnşaat, balıkçılık ve tarım işyerlerinde işe başlatılacak sigortalılar için, en geç çalışmaya başlatıldığı gün b) Yabancı ülkelere sefer yapan ulaştırma araçlarına sefer esnasında alınarak çalıştırılanlar ile Kuruma ilk defa işyeri bildirgesi verilecek işyerlerinde; ilk defa sigortalı çalıştırmaya başlanılan tarihten itibaren bir ay içinde çalışmaya başlayan sigortalılar için, çalışmaya başladıkları tarihten itibaren en geç söz konusu bir aylık sürenin dolduğu tarihe kadar, c) Kamu idarelerince istihdam edilen 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu’na göre işsizlik sigortasına tabi olmayan sözleşmeli personel ile kamu idarelerince yurt dışı görevde çalışmak üzere işe alınanların, çalışmaya başladıkları tarihten itibaren bir ay içinde, Kuruma verilmesi halinde, sigortalılık başlangıcından önce bildirilmiş sayılır.”
7077 sayılı Kanun ile 5510 sayılı Kanuna
29.04.2017 tarihinde eklenen Ek 15. madde ile; “Güvenlik korucusu olarak göreve
başlayanlar ile görevleri sona erenlerin sigortalı işe giriş ve sigortalı işten
ayrılış bildirgeleri, çalışmaya başladıkları tarihinden itibaren bir ay içinde
ilgili valiliklerce verilir…… …. Bu madde kapsamındaki sigortalılarla ilgili
olarak bu maddede aksine hüküm bulunmaması kaydıyla bu Kanunun ilgili hükümleri
uygulanır. Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esasları tespit etmeye
Kurum yetkilidir.”
hükmü yer almaktadır.
Buna göre, bir veya birden fazla işveren
yanında hizmet akdine tabi olarak çalışan 5510 sayılı Kanun’un 4. maddesinin
birinci fıkrasının (a) bendi kapsamındaki sigortalıları çalıştıran işverenler
bu sigortalıları Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği ekinde yer alan sigortalı
işe giriş bildirgesi ile 5510 sayılı Kanun’un 8. maddesinin birinci fıkrası ve
Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği’nin 11. maddesinde belirtilen sürelerde
Kuruma bildirmekle yükümlü tutulmuşlardır.
5510 sayılı Kanun’un 4. maddesinin
birinci fıkrasının (a) bendine tabi sigortalılara ilişkin sigortalı işe giriş
bildirgesinin, sigortalıların çalıştığı işyerinin faaliyet konusu ile tescil istihdam
durumu dikkate alınarak, 5510 sayılı Kanun’un 8. maddesinde belirtilen süreler
içinde Kuruma verilmemesi halinde uygulanacak olan idari para cezaları, 5510
sayılı Kanun’un 102. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde açıklanmıştır.
Söz konusu maddede, “Kurumca
dayanağı belirtilmek suretiyle diğer kanunlarda aşağıda belirtilen fiiller için
idari para cezası öngörülmüş olsa dahi ayrıca bu Kanun’un;