Yazar: Talha BAKIRCIOĞLU*

E-Yaklaşım / Ekim 2023 / Sayı: 370

I- GİRİŞ

Ülkemiz çalışma hayatını düzenleyen ve başat kanunumuz olan 4857 sayılı İş Kanunu ile hafta tatilinde çalışma yapılmaması ve en az 24 saat dinlenilmesi gerektiği kesin bir ifade ile belirtilmiş hatta yapılmaması gereken çalışmanın icra edilmesi durumunda ücretinin ne şekilde ödeneceğine doğal olarak değinmemiştir. Nitekim yapılmaması gereken çalışmanın ücretine ilişkin düzenleme yapmak Kanun’un sistematiğine uygun olmayacaktır.

Çalışma hayatına yönelik hafta tatilini düzenleyen 1924 tarihli 394 sayılı Hafta Tatili Kanunu ise 01.07.2017 tarihinde yürürlüğe giren 7033 sayılı Kanun ile yürürlükten kaldırılmıştır. Yine Borçlar Kanunu’nda, Basın İş Kanunu’nda ve Deniz İş Kanunu’nda da hafta tatiline değinilmiş ve kullanılması gerektiği belirtilmiştir. Basın İş Kanunu’nda hafta tatilinde çalışma yapılır ise bunun fazla saatlerde çalışma sayılacağı, Deniz İş Kanunu’nda ise geminin seferde bulunduğu müddete rastlayan hafta tatili günleri için ayrıca bir gündelik tutarında hafta tatili ücreti ödeneceği, yine hafta tatilinde çalıştırılanlara nöbetleşe olarak izin verileceği belirtilmiştir. Basın İş Kanunu ve Deniz İş Kanunu aksine belirtilen diğer yasalarda (İş Kanunu, Borçlar Kanunu ve mülga Hafta Tatili Kanunu) hafta tatilinde çalışma yapılması durumunda ne şekilde ücret ödeneceğine olması gerektiği gibi değinilmemiştir.

Her ne kadar yukarıda belirtildiği üzere yasalarda hafta tatilinde izin kullanılması gerektiğine değinilse de uygulamada birçok işyerinde hafta tatili çalışması yapılmaktadır. Yazımızda ise 4857 sayılı İş Kanunu çerçevesine giren işyerlerinde fiilen yapılan hafta tatili çalışmalarına ve sonuçlarına yönelik önemli noktalara değinilecektir. Bu noktada Yargıtay kararları Yasa’da yer almayan hafta tatili çalışması karşılığı ücret ödenmesi konusuna ışık tutmaktadır.

II- YASAL DÜZENLEME VE ÖNEMLİ YARGI KARARLARI

4857 sayılı İş Kanunu’nun 46. maddesinde([1]“Bu Kanun kapsamına giren işyerlerinde, işçilere tatil gününden önce 63. maddeye göre belirlenen iş günlerinde çalışmış olmaları koşulu ile yedi günlük bir zaman dilimi içinde kesintisiz en az yirmidört saat dinlenme (hafta tatili) verilir. Çalışılmayan hafta tatili günü için işveren tarafından bir iş karşılığı olmaksızın o günün ücreti tam olarak ödenir….” hususları, yine ilgili Kanun’un 41. maddesinde; “Ülkenin genel yararları yahut işin niteliği veya üretimin artırılması gibi nedenlerle fazla çalışma yapılabilir. Fazla çalışma, Kanunda yazılı koşullar çerçevesinde, haftalık kırkbeş saati aşan çalışmalardır. Her bir saat fazla çalışma için verilecek ücret normal çalışma ücretinin saat başına düşen miktarının yüzde elli yükseltilmesi suretiyle ödenir.”