E-Yaklaşım / Haziran 2023 / Sayı: 366
I- GİRİŞ
Ülkemizde 4857 sayılı İş Kanunu çerçevesinde “işçi” olarak çalışan işgörenler resmi ve dini bayramlarda iş görme edimlerini yerine getirmemiş olsalar dahi o günlerin ücretine hak kazanacaklardır. Aşağıda detaylıca değineceğimiz üzere işçilerin resmi ve dini bayramlarda tatil yapmayıp çalışmaları halinde ise ilave bir ücrete hak kazanacakları ilgili Yasa’da belirtilmiştir.
Uygulamada işçilerin söz konusu günlerde 7,5 saatten az veya 7,5 saatten fazla çalışmaları halinde ne şekilde ücrete hak kazanacakları, özellikle 24 saat durmadan çalışılan-gece döneminde çalışılan işyerlerinde işçilerin çalışma postalarının-vardiyalarının belirli saatlerinin söz konusu günlere denk gelmesi halinde ücret ödenip ödenmeyeceği veya ne şekilde ödeneceğine yönelik sorular zihinleri meşgul etmektedir. Yine söz konusu günlerde yapılan çalışmalar karşılığında izin kullandırılabilir mi? İş sözleşmesinde Ulusal bayram ve genel tatil günlerinde yapılan çalışmalar karşılığı ücretlerin aylık ücrete dâhil olup olamayacağı? Cuma günü tatil ise Cumartesi günü de tatil sayılmalı mı? Soruları da bu kapsamda sıkça sorulabilmektedir. Yazımızda bu sorulara yanıt olarak yargı kararları eşliğinde çözümleme yapılarak açıklamalarda bulunulacaktır.
II- KONU HAKKINDA İLGİLİ MEVZUAT HÜKÜMLERİ
Ülkemizde dini ve resmi bayram günleri 1981 tarihli 2429 sayılı Ulusal Bayram ve Genel Tatiller Hakkında Kanun([1]) ile düzenlemiştir. Söz konusu Kanun’un 1. maddesinde; Cumhuriyetin ilan edildiği 29 Ekim günü Ulusal Bayram özel olarak belirtilmiş, bayramın 28 Ekim günü saat 13.00’ten itibaren başlayacağı eklenmiştir. 2. maddesinde ise Resmi Bayram günleri olarak; 1. 23 Nisan günü Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı, 2. 19 Mayıs günü Atatürk’ü Anma ve Gençlik ve Spor Bayramı, 3. 30 Ağustos Zafer Bayramı, 1 Ocak günü yılbaşı tatili, 1 Mayıs günü Emek ve Dayanışma Günü (2009 yılında eklendi) ve 15 Temmuz günü Demokrasi ve Milli Birlik Günü belirtilmiş (2016 yılında eklendi), Dini bayram günleri olarak ise; 1. Ramazan Bayramı3,5 gün ve 2. Kurban Bayramı4,5 gün olarak belirtilmiştir.
Görüleceği üzere yukarıda belirtilen Kanun kapsamında ülkemizde bir yılda toplam 15,5 gün resmi ve dini bayram bulunmaktadır. Kanun’un 1. maddesinde Ulusal Bayram günü özel olarak belirtilmiş ve hatta diğer günlerden ayırarak 2. maddesinin son fıkrasında; “29 Ekim günü özel işyerlerinin kapanması zorunludur.” şeklinde hüküm belirtilmiştir. Yine söz konusu Kanun’un 2. maddesinde “Bu Kanunda belirtilen Ulusal Bayram ve genel tatil günleri; Cuma günü akşamı sona erdiğinde müteakip Cumartesi gününün tamamı tatil yapılır.” hükm&uum…