Yazar: Erol GÜNER*

E-Yaklaşım / Ağustos 2023 / Sayı: 368

I- GİRİŞ

Yeni iş arama izni hakkı ile ilgili düzenlemeler temel olarak iş sözleşmesinin süreli (olağan) fesih ile sona erdirilmesi halinde uygulama alanı bulur. Yeni iş arama izninin verilmesi işverenin yükümlülükleri arasındadır. Bildirim sürelerinin temel işlevi, tarafların kendilerine verilen bu süre içerisinde, iş ilişkisinin bitmesi sonrasında kendilerince gerekli tedbirleri alma imkânının sağlanmasıdır. Bu süre içerisinde işçi kendisine yeni bir iş arayacak, işveren ise boşalan pozisyon için yeni bir işçi bulabilecektir. İşçinin yeni iş bulmasını kolaylaştırmak, bildirim süresi sonunda işsiz kalmasını önlemek amacıyla, işçiye “yeni iş arama izni” kullanma imkânı getirilmiştir.

Yeni iş arama izni ile bildirimli fesih birbirini tamamlayan düzenlemelerdir. Bildirim önelleri verilerek iş sözleşmesinin sona erdirilmesinin yasanın öngördüğü sonucu meydana getirmesi için yeni iş arama izninin verilmesi zorunludur. Yeni iş arama izni verilmeksizin bildirim önelleri tanınması özellikle işçi açısından istenilen sonucu ortaya çıkarmayacaktır.

Makalemizde yeni iş arama izni ile ilgili olarak bilgi ve değerlendirmelerde bulunulacak, makale konusuna dikkat çekilecektir.

II- YASAL DÜZENLEME VE ÖNEMLİ HUSUSLAR

İş hukukunda yeni iş arama izni; 1475 sayılı eski İş Kanunu’nun 19. maddesinde, 4857 sayılı İş Kanunu’nun “Yeni İş Arama İzni” başlıklı 27. maddesinde, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun “Hafta Tatili ve Yeni İş Arama İzni” başlıklı 421. maddesinde yer almıştır. 854 sayılı Deniz İş Kanunu’nda ve 5953 sayılı Basın Mesleğinde Çalışanlarla Çalıştıranlar Arasındaki Münasebetlerin Tanzimi Hakkında Kanunda yeni iş arama izni ile ilgili düzenlemeler yer almamaktadır. Deniz İş Kanunu ve Basın İş Kanununda yeni iş arama iznine ilişkin hüküm olmadığı için bu Kanunlara tabi olarak çalışan gemi adamları ve basın çalışanları için 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun yeni iş arama iznine ilişkin hükümleri (md. 421/2) uygulanacaktır.

Süreksiz İşlerde, Belirli Süreli ve Deneme Süreli İş Sözleşmelerinde, İş Akdinin Derhal Feshi ve İhbar Süresine Ait Ücretin İşverence Peşin Ödenmesi Durumlarında Yeni İş Arama İzni ve Ücreti söz konusu olmayacaktır.

4857 sayılı İş Kanunu’nun “Yeni İş Arama İzni” başlıklı 27. maddesinde; Kanun’un 17. maddesinde yer alan ihbar önel süreleri içinde işveren, iş&c…