Yazar: Fahrettin YÜKSEK*

E-Yaklaşım / Mart 2023 / Sayı: 363

I- GİRİŞ

Son yıllarda ülkemizde hizmet sektörünün birçok sektöre göre çok daha hızlı büyümesi bilhassa kamu işletmelerinin kısmen de özel sektörün hizmet alım yoluyla birçok işi gördürme yolu benimsenmesinin önünü açmıştır. Hizmet sunumunda bulunan birçok işletme gerek aynı şehirde gerekse de farklı şehirlerde hizmet verdiği işyerlerinde çalıştırdıkları tüm sigortalıları pratik olması nedeniyle tek işyeri dosyasından sigortalı bildirmekte olup Sosyal Güvenlik Kurumu radarına takılan bu konuda Sosyal Güvenlik Denetmenlerince yapılan tespitler ışığında usulsüz işlemlere ilişkin SGK tarafından işyerlerine başta işyeri tescili hususunda olmak üzere idari para cezası uygulanmaktadırlar. Bilindiği üzere Sosyal güvenlik mevzuatı çerçevesi dışında işlem tesisi, mevzuata aykırı hareketler genel olarak brüt asgari ücretle orantılı veya brüt asgari ücretin katları ile cezalandırılmaktadır. Son yıllarda asgari ücret miktarının hızla yükselmesi cezai yaptırımlar yönüyle işverenlerin canını ciddi manada sıkmakta ve yakabilmektedir. Makalemizde işverenlerin işlerini kolaylaştırma adına hayata geçirilmiş olan, ihale konusu veya özel sektör tarafından tekraren verilen işlerde Sosyal Güvenlik Kurumuna işyeri dosyası tescil edilmeksizin aynı dosyadan işlemlerin yürütülmesinin usul ve esasları hususuna değinmeye çalışacağız. 

II- YASAL MEVZUAT VE KONUNUN DEĞERLENDİRİLMESİ

5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun İşyeri, işyerinin bildirilmesi, devri, intikali ve nakli başlıklı 11. maddesinde “İşyeri, sigortalı sayılanların maddi olan ve olmayan unsurlar ile birlikte işlerini yaptıkları yerlerdir. İşyerinde üretilen mal veya verilen hizmet ile nitelik yönünden bağlılığı bulunan ve aynı yönetim altında örgütlenen işyerine bağlı yerler, dinlenme, çocuk emzirme, yemek, uyku, yıkanma, muayene ve bakım, beden veya meslek eğitimi yerleri, avlu ve büro gibi diğer eklentiler ile araçlar da işyerinden sayılır. İşveren, örneği Kurumca hazırlanacak işyeri bildirgesini en geç sigortalı çalıştırmaya başladığı tarihte, Kuruma vermekle yükümlüdür” denilmiştir.

Bu yükümlülüğü yerine getirmeyenlere 5510 sayılı Kanun’un 102. maddesinin b fıkrasında hangi yaptırımlar uygulanacağına yer verilmiş olup; “11. maddesinde belirtilen bildirgeyi, Kurumca belirlenen şekle ve usule uygun vermeyenler veya Kurumca internet, elektronik veya benzeri ortamda göndermekle zorunlu tutulduğu halde, anılan ortamda göndermeyenler veya bu Kanunda belirtilen süre içinde Kuruma vermeyenlere;

I) Kamu idareleri ile bilânço esasına göre defter tutmak zorunda olanlar için asgari ücretin üç katı tutarında,

II) Diğer defterleri tutmak zorunda olanlar için asgari ücretin iki katı tutarında,