Yazar: Mustafa CENGİZ*

E-Yaklaşım / Mart 2023 / Sayı: 363

I- GİRİŞ

Toplumu ayakta tutan temel öğelerden biri olan aile kurumu güçlü toplumların oluşmasına katkı sağlamaktadır. Milletlerin var oluşunda son derece önemli bir unsur olarak görüldüğünden ailenin sağlam bir yapı üzerine kurulabilmesini sağlamak amacıyla diğer ülkelerde olduğu gibi ülkemizde de gerekli hukuki düzenlemeler yapılmış, Anayasamızda “Devlet, ailenin huzur ve refahı ile özellikle ananın ve çocukların korunması ve aile planlamasının öğretimi ile uygulanmasını sağlamak için gerekli tedbirleri alır, teşkilatı kurar.” İlkesine yer verilmiştir. Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’nın açıkladığı verilere göre ailenin bütünlüğünün korunması, güçlendirilmesi ve sosyal refahın arttırılması için yapılan sosyal yardımlardan nüfusun yaklaşık % 30’u faydalanmaktadır. Sosyal yardım olarak 2022 yılında yaklaşık 150 milyar TL harcama yapılmış olup 2023 yılında bu tutarın 250 milyar civarında olacağı öngörülmektedir. Toplumun tüm kesimlerinin sosyal risklerden korunmasını amaçlayan Sosyal güvenlik sistemimizde annelere, yaşlılara, engellilere vb yönelik özel uygulamalara yer verilmiştir.

Sosyal Güvenlik uygulamalarında annelere sağlanan hizmetler; sigorta başlangıç tarihinden sonraki doğumlar için 3 çocuğa kadar doğum borçlanması hakkı tanınması, normal sigortalılığı bulunmayanlar açısından da staj başlangıç tarihinden sonraki doğan çocukları içinde borçlanma yapabilmeleri, ilk çocukta 300,00 TL, ikinci çocukta 400,00 TL, üçüncü çocukta 600,00 TL tutarında doğum parası ödenmesi, emzirme yardımı, analık parası ödemesi, engelli çocuğu olan çalışan annelere 2008 sonrası sigortalı oldukları her yıl için 90 gün prim ödeme gün sayılarına eklenerek bu sürelerin emeklilik yaş haddinden indirim yapılması şeklindedir. Bu yazımızda ağır engelli çocuğu bulunan çalışan annelere yönelik daha erken emekli olabilmelerini sağlayan uygulama hakkında bilgi verilecektir. 

II- SOSYAL GÜVENLİK MEVZUATINDA AĞIR ENGELLİ ÇOCUĞU BULUNAN ANNELERİN ERKEN EMEKLİLİĞİ

5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu 28. maddesi sekizinci fıkrasında emeklilik veya yaşlılık aylığı bağlanması talebinde bulunan kadın sigortalılardan başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede ağır engelli çocuğu bulunanların, bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten (01.10.2008) sonra geçen prim ödeme gün sayılarının dörtte birinin prim ödeme gün sayıları toplamına ekleneceği ve eklenen bu sürelerin emeklilik yaş hadlerinden de indirileceği hükmü bulunmaktadır.

Kanun’un 28. maddesinin sekizinci fıkrası hükmünden;

(a) 2008 yılı Ekim ayı başından itibaren Kanun’un 4. maddesinin birinci fıkrasının (a), (b) ve (c) bentleri kapsamında çalışan kadın sigortalılar ile 2008 yılı Ekim ayı başından önce 506, 1479, 2925, 2926 ve 5434 sayılı Kanunlara tabi çalışırken Kanun’un Geçici 1. maddesi gereğince 4. maddenin birinci fıkrasının (a), (b) ve (c) bentleri kapsamında sigortalı olarak çalışmalarını devam ettiren,

(b) Kanun’un y&uum…