E-Yaklaşım / Şubat 2023 / Sayı: 362
I- GİRİŞ
Ücret gelirlerinin vergilendirilmesinde, temel 3 yöntem bulunmaktadır. Bunlardan en yaygın olanı kaynakta vergileme yani stopaj yöntemidir. İkinci yöntem belli gelir tutarını aşması halinde yıllık beyanname ile beyan edilmesidir. Nihayetinde son yöntem, her gelir veya kazanç unsurunda olduğu gibi tamamen veya kısmen vergi dışı tutulmasıdır.
Bu genel ilkeler haricinde son dönemlerde vergilemeye dair kritik değişiklikler ve düzenlemeler getirilmiştir.
Asgari ücrete isabet eden tutarların gelir ve damga vergilerinden istisna edilmesi, nakdi yemek yardımı istisnası, elektrik, doğalgaz ve diğer ısınma giderlerine karşılık olmak üzere mevcut ücretlere ilave olarak yapılan aylık 1.000 TL’ye kadar kısmın vergiden müstesna edilmesi, kamuda tek işveren uygulamasının genel yönetim kapsamından genel bütçe kapsamındaki idarelerle sınırlı olarak şekilde tadil edilmesi, belli başlı son dönem önemli konu başlıklarını oluşturmaktadır.
İşbu yazımında 2022 yılında elde edilen ücret gelirlerinin yaptığımız bu tasnife uygun olarak vergilendirme usul ve esasları hakkında, gelir idaresinin konu ile ilgili rehber, tebliğ ve düzenlemeleri de dikkate alınarak açıklama ve değerlendirmelerde bulunulacaktır.
II- ÜCRET GELİRLERİNDE VERGİLENDİRME ESASLARI
A- VERGİDEN İSTİSNA EDİLEN GELİRLER
193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun 23-29. maddelerinde gelir vergisinden istisna edilen kalemler tadadi olarak belirtilmiştir.
Başlıklar halinde istisnayı düzenleyen ana maddeler;
· Gelir Vergisi Kanunu’nun 23. maddesinde yer alan ücret istisnaları,
· Gelir Vergisi Kanunu’nun 24. maddesinde gider karşılıklarında istisnalar,
· Gelir Vergisi Kanunu’nun 25. maddesinde tazminat ve yardımlarda istisnalar,
· Gelir Vergisi Kanunu’nun 26. maddesinde vatan hizmetleri yardımlarında istisnalar,
· Gelir Vergisi Kanunu’nun 27. maddesine göre, teçhizat ve tayın bedellerinde istisnalar,