Yazar: Kemal AKYOL*
I-
GİRİŞ
5510 sayılı
Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun(1) 102. maddesinde
işverenlerin bir takım yükümlülüklere uymaması halinde uygulanacak olan idari
para cezalarına yer verilmiştir. Bu yükümlülüklerin bazılarının yerine
getirilmemesi halinde uygulanacak olan cezalarda kanunen bir üst sınır
getirilmiş olup, cezalarda uygulanmakta olan bu üst sınır her yıl belirlenmekte
olan asgari ücrete göre de değişmektedir. Asgari ücret her yıl 4857 sayılı İş
Kanunu’nun 39. maddesine istinaden Asgari Ücret Tespit Komisyonu tarafından
tespit edilmekte olup, komisyonun 16.12.2021 tarih 20211 sayı ile almış olduğu
kararla 2022 yılı için de uygulanacak olan asgari ücret tespit edilmiştir(2).
Bu itibarla 2022 yılında idari para cezalarında uygulanacak olan üst sınır
yazımızın konusunu oluşturmaktadır.
II-
ÜST SINIR UYGULAMASINA GİREN İDARİ PARA CEZALARI
5510 sayılı Kanun’a göre, Sigortalı; Kısa ve/veya uzun vadeli
sigorta kolları bakımından adına prim ödenmesi gereken veya kendi adına prim
ödemesi gereken kişiyi, İşveren; Kanun’un 41- (a) ve 41-(c) bentlerine göre
sigortalı sayılan kişileri çalıştıran gerçek veya tüzel kişiler ile tüzel
kişiliği olmayan kurum ve kuruluşları ifade etmektedir. Son olarak İşyeri ise; sigortalı sayılanların
maddî olan ve olmayan unsurlar ile birlikte işlerini yaptıkları yerler olarak tanımlanmaktadır(3).
Bu tanımlamalardan sonra Asgari Ücret Tespit Komisyonu tarafından tespit edilen 01.01.2022-31.12.2022 döneminde çalışanlar için günlük asgari ücreti 166,80 TL, aylık asgari ücret ise 5.004,00 TL (Brüt) olarak belirlenmiştir.
İhlale giren
yükümlülükler de işverenlere idari para cezası uygulanırken üst sınır
uygulaması dikkate alınacağı hususlar;
a) Kurum’un prim tahakkukuna ve sigortalıların sosyal
güvenlik haklarına dayanak teşkil eden bu Kanun’un 86. maddesinin onüçüncü
fıkrası uyarınca verilmesi gereken beyannamedeki sigortalıların, prime esas
kazançlarının veya hizmetlerinin bildirilmediği, eksik ya da geç bildirildiği
anlaşılan her bir işyeri için;