2022 Yılında Ödenecek Vergiler

[responsivevoice_button voice="Turkish Male" buttontext="Makaleyi Sesli Dinle"]

Yazar: Haldun DARICI*

Yaklaşım / Şubat 2022 / Sayı: 350

I- GİRİŞ

Yeniden değerleme oranı başta emlak vergisi ile motorlu taşıtlar vergisi olmak üzere çeşitli vergi ve harçların miktarları ile vergi kanunlarında yer verilen çeşitli istisnalar, indirimler ve vergi tarifelerindeki hadleri belirleyen bir göstergedir. Söz konusu oran, Ekim ayı itibarıyla bir önceki yılın aynı dönemine göre üretici fiyatları endeksinde (ÜFE) meydana gelen ortalama fiyat artış oranını göstermektedir. Bu oran her yıl Türkiye İstatistik Kurumunca sözü edilen ÜFE endeksindeki değişimlere göre belirlenmekte ve Hazine ve Maliye Bakanlığınca da yeniden değerleme oranı olarak Resmi Gazete ile ilan edilmektedir.

Geçtiğimiz yılın Kasım ayı sonunda anılan Bakanlık tarafından 2021 yılı için yeniden değerleme oranı yüzde 36,20 olarak ilan edilmiştir. Yeniden değerleme oranının ilanından sonra Aralık ayında motorlu taşıt vergisi tutarlarına 2022 yılında uygulanacak yeniden değerleme oranıyla ilgili bir Cumhurbaşkanlığı Kararı ve müteakiben de Hazine ve Maliye Bakanlığının yeniden değerleme oranın uygulanmasıyla ilgili muhtelif Tebliğleri yayımlanmıştır. Böylece 01.01.2022 tarihinden itibaren ödenecek çeşitli vergi ve harçların miktarları ile vergi kanunlarında yer verilen istisnalar, indirimler ve vergi tarifelerindeki matrah dilim tutarları yeniden belirlenmiştir.

Çalışmanın konusunu yeniden değerleme oranıyla ilgili söz konusu gelişmeler teşkil etmiştir. Çalışmada açıklanan hususlar ile birlikte yakın dönemdeki yeniden değerleme oranlarıyla ilgili gelişmelere ve bu yıla ait oranın yüksekliğinin nedenlerine de ayrıca yer verilmiştir.

II- YENİDEN DEĞERLEME ORANININ TESPİTİ VE ETKİLERİ

Bu bölümde öncelikle yeniden değerleme oranının mahiyeti kısaca belirtildikten sonra 2021 yılı için yeniden değerleme oranının tespiti ile Hazine ve Maliye Bakanlığı’nca konuyla ilgili olarak çıkartılan muhtelif tebliğlere değinilecektir.

A- YENİDEN DEĞERLEME ORANI NEDİR?

Yeniden değerleme oranıyla ilgili düzenlemeye Vergi Usul Kanunu’nun mükerrer 298. maddesinin (B) ve (C) fıkralarında yer verilmiştir. Anılan maddenin (B) fıkrasında;

“Yeniden değerleme oranı, yeniden değerleme yapılacak yılın Ekim ayında (Ekim ayı dahil) bir önceki yılın aynı dönemine göre Devlet İstatistik Enstitüsünün Toptan Eşya Fiyatları Genel Endeksinde meydana gelen ortalama fiyat artış oranıdır. Bu oran Maliye Bakanlığınca Resmi Gazete ile ilan edilir.”

hükmüne yer verilmiştir.

Maddenin (C) fıkrasında ise, “Vergi Kanunlarında yer alan “toptan eşya fiyatları genel endeksi” ibaresi “üretici fiyatları genel endeksi” ve “TEFE” ibaresi “ÜFE” olarak uygulanır” denilmiştir.

Maddede yer verilen üretici fiyatları genel endeksi ise (Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi – Yİ-ÜFE) Türkiye İstatistik Kurumu’nun ilgili sitesinde “Belirli bir referans döneminde ülke ekonomisinde üretimi yapılan ve yurt içine satışa konu olan ürünlerin üretici fiyatlarını zaman içinde karşılaştırarak fiyat değişimlerini ölçen fiyat endeksidir” olarak tanımlanmıştır.

Açıklanan hususlar, yeniden değerleme oranının üretici fiyatlarında Ekim ayı itibarıyla bir önceki yılın aynı dönemine göre meydana gelen ortalama fiyat artış oranı olduğunu ve Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından tespit edilen bu oranın Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından ilan edilmekte olduğunu göstermektedir.

Yazının Tamamı İçin Abone Olun