Yargıtay kararı üzerine kız çocuklarını boşa hayale kapılmasın 

Posta Gazetesi – 28.03.2012

Kız çocukları eşlerinin vefatı halinde, eşinden dolayı dul aylığı bağlanıyor. Kız çocukları belli şartlarda ana veya babasından yetim aylığı da alabiliyor.

Hem eşi, hem de ana veya babası vefat etmesi halinde, eşinden dul, ana veya babasından bağlanacak yetim aylığını birlikte alıp alamayacakları, ölüm tarihlerine göre değişiklik gösteriyor. Çünkü, dul ve yetim aylıkları ölüm tarihinde yürürlükte olan yasa hükümlerine göre bağlanıyor.

1 Ekim 2008 den önceki  uygulama

1 Ekim 2008’e kadar olan uygulamada kız çocuğu, ölen eşinden dolayı dul aylığı almaktayken, sigortalı çalışmaması ve kendi çalışmalarından dolayı sosyal güvenlik kurumlarından gelir ve aylık almaması şartıyla, vefat eden ana veya babasından dolayı da yetim aylığı bağlanıyordu. Ancak, burada eş ile ana veya babanın farklı sosyal güvenlik kurumlarına tabi olması gerekiyordu.

Örneğin: 2002 yılında eşi vefat eden ve eşinden dolayı SSK dan dul aylığı almakta olan, sigortalı çalışmayan ve kendi çalışmalarından dolayı emekli aylığı almayan Ayşe hanım, Bağ-Kur emeklisi olan babasını 2006 yılında kaybetmesi halinde, babasında da yetim aylığı bağlatabiliyor ve hem dul hem de yetim aylığını birlikte alabiliyordu.

Örnekteki, Ayşe hanımın babasın da SSK’lı olduğu varsaydığımda, iki aylığı birlikte alamıyor, aylıklardan yüksek olanı alabiliyordu.

6 Ağustos 2003 de yetim aylıkları kesildi

6 Ağustos 2003 de yürürlüğe konan bir yasanın yanlış yorumlanmasından dolayı eş ve ana veya baban aylık alan kız çocuklarının yetim aylıkları kesildi. Ve bu tarihten itibaren de, eşinden dul aylığı alan kız çocuğuna ana ve babasından dolayı yetim aylığı bağlanmamaya başladı. Bu durumun toplumda yarattığı huzursuzluk ve sıkıntı üstüne, yeni bir yasa hazırlanarak, 506 sayılı Sosyal Sigortalar kanunun eklenen Geçici 91 nci madde hükmüyle 9 Temmuz 2005 tarihinden itibaren, kız çocuklarının kesilen yetim aylığı tekrar bağlandı.  Ve farklı kurumlardan olmak üzere 1 Ekim 2008 tarihine kadar kız çocukları eşinden dul, ana ve ya babasından yetim aylığı olmak üzere iki aylığı birlikte alabildiler.

1 Ekim 2008 den sonraki uygulama

1 Ekim 2008 den sonraki uygulama da ise, hem eşten, hem de ana veya babadan aylık alma devri sona erdi. Kız çocuğuna aylıklardan yüksek olanı tercih etme hakkı verildi. Kız çocuğu bekâr olması, evlense de boşanması veya dul kalması halinde, sigortalı çalışmaması veya kendi çalışmalarından dolayı gelir ve aylık almaması şartıyla, eş ile ana veya babasından dolayı bağlanacak aylıklardan tercih ettiği aylık bağlanmaya başlandı. 

Yargıtay kararı ne getiriyor?

Yargıtay kararının getirdiği yeni bir durum yok.  1 Ekim 2003 ten beri eşinden dolayı dul aylığı alan, 1 Nisan 1996 da vefat eden babasından dolayı yetim aylığı alma hakkı olduğu halde, aylık bağlanmayan kız çocuğunun, açtığı davayı yerel mahkemenin reddetmesi üzerine mahkeme kararının temyiz edilmesi sonucunda Yargıtay, babadan yetim aylığı bağlanması gerektiği yönünde karar vermiş.  Yargıtay aylık bağlanma hakkı olduğu halde aylığı bağlanmayan kadının hakkını iade ediyor. Yeni bir durum yok. Ve bu karar üstüne tüm kız çocuklarına ana veya babadan aylık bağlanması gibi bir durum söz konusu değil. Kız çocukları boşa hayale kapılmasın.

Eşiniz sizin yanınıza gelmeyecek siz eşinizin yanına gideceksiniz

Soru: 20 Ocak 1970 doğumluyum. 8 Eylül 1989 tarihinde astsubay olarak göreve başladım ve 16 Nisan 2011 tarihinde istifa ederek görevimi bitirdim. İlgili evraklarımı SGK’ ya teslim ettim. Emeklilik tarihim şu ana kadar bildirilmedi. Ne zaman emekli olurum? Ayrıca, SGK’ da 21 Ocak 1988 tarihlerinde de 145 gün çalışmışlığım mevcuttur. Emeklilik tarihimin hesaplanarak tarafıma bildirilmesini ve kamuda çalışan eşimin tayinini ne zaman ikamet ettiğim adresime götürebilirim?

Metin TOPAL

Cevap: Emekli olmak için, 25 tam yıl fiili hizmet süresi ve 49 yaş şartlarına tabisiniz. Ancak,  5 yıl 4 ay 24 gün olan fiili hizmet süresi zammı hakkınızla fiili hizmet sürenizi doldurmaktasınız. Fiili hizmet süresi zammınız yaş haddinizden düştüğünüzde emekli olacağınız yaş haddi 43 yaş 7 ay 6 güne düşmektedir. Bu yaşı dolduracağınız 26 Ağustos 2013 tarihinde emekli olabilirsiniz.

Emeklilere eş durumundan tayin yok. Eşiniz sizin yanınıza değil siz eşinizin çalıştığı yere gideceksiniz.

Beyan edilecek ve edilmeyecek eurobond gelirleri

Soru: 2011 de eurobondlardan elde edilen gelirin beyan edilmesi gerekiyor mu?

METİN

Cevap: Eurobonlardan iki şekilde gelir elde ediliyor. Birincisi, vade tarihine kadar elde tutularak elde edilen faiz geliri. Diğeri de vadesinden önce elden çıkarılmasından sağlanan alım satım kazancı. İki gelir türü farklı şekilde vergilendiriliyor.

2011 de, eurobonlardan elde edilen ve tutarı 23.000 TL yi aşan faiz gelirlerinin beyanı zorunlu. 23.000 TL yi aşmayan faiz gelirlerinin beyanı gerekmiyor.

2011 yılında eurobondların elden çıkartılmasından sağlanan kazancın vergiye tabi olup olmadığı eurobondun ihraç tarihine göre değişiklik gösteriyor. 1 Ocak 2006 dan önce ihraç edilen eurobondların alım satımından 2011 yılı içinde elde edilen ve tutarı 19.000 TL yi aşan kazançların beyan edilmesi gerekiyor. 19.000 TL yi aşmayan kazançlar beyan edilmeyecek. 1 Ocak 2006 dan sonra ihraç edilen eurobondların  alım satımından 2011 yılı içinde elde edilen kazançlar tutarı ne olursa olsun beyan edilmesi gerekiyor.