Çalışmadan nasıl emekli olunur?

Çalışmadan emekli olmanın yolu isteğe bağlı sigortalı olmaktan geçiyor. İsteğe bağlı sigorta; kişilerin prim ödemek suretiyle uzun vadeli sigorta kollarına ve genel sağlık sigortasına tâbi olmalarını sağlayan sigortadır. İsteğe bağlı sigortalı olabilmek için Türkiye’de ikamet edenler ile Türkiye’de ikamet etmekte iken sosyal güvenlik sözleşmesi imzalanmamış ülkelerdeki Türk vatandaşlarından; 

ASGARİ ÜCRETE 342 TL

* 5510 sayılı Kanuna tâbi zorunlu sigortalı olmayı gerektirecek şekilde çalışmamak veya sigortalı olarak çalışmakla birlikte ay içerisinde 30 günden az çalışmak ya da tam gün çalışmamak, 

* Kendi sigortalılığı nedeniyle aylık bağlanmamış olmak, 

* 18 yaşını doldurmak, 

* İsteğe bağlı sigorta talep dilekçesiyle Sosyal Güvenlik kurumuna başvuruda bulunmak,  şartları aranıyor.  İsteğe bağlı sigortalı olanlalar sağlık hizmetlerinden yararlanırlar. 

* İsteğe bağlı sigortalıların aylık yüzde 32 oranında prim ödemeleri gerekiyor. Asgari ücret üzerinden prim ödemek isteyen birisi aylık 342 TL prim ödemesi gerekiyor. 

18 yaşından önce ödenen primlerin emekliliğe etkisi var mı? 

5510 sayılı Kanununa göre 18 yaşından önce malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortalarına tâbi olanların sigortalılık süresi, 18 yaşını doldurdukları tarihte başlamış kabul ediliyor. 18 yaşından önceki süreler için ödenen malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primleri, prim ödeme gün sayılarının hesabına dahil ediliyor. 

Erken emekliliğin yolları

Bazı  çalışma durumlarına bağlı olarak verilen  ilave hizmet süreleri emeklilik yaş hadlerinden indiriliyor. 

Sandığa tabi olanlar 

Emekli Sandığı’na tabi olanlarda fiili hizmet zammı uygulamaları  08.09.1999 tarihinden önce veya sonra işe başlamalarına göre değişiklik gösteriyor. Buna göre 08.09.1999 tarihinden önce göreve başlayan ve emeklilik yaşı bakımından hizmet süreleri itibariyle 5434 sayılı Kanun’un Geçici 205. maddesi ile belirlenmiş emeklilik yaşına tabi olanların fiili hizmet süresi zammının tamamı, 08.09.1999 tarihinden sonra göreve başlayan ve emeklilik yaşı olarak kadın ise 58, erkek ise 60 yaşına tabi olanların müstahak oldukları fiili hizmet süresi zammının ise 3 yılı geçmemek üzere yarısı, emeklilik yaşlarından indirilmektedir. 

SSK’ya tabi olanlar 

1 Ekim 2008 tarihinden önce SSK sigortalılığı bulunanlardan bu tarihten önce geçen itibari hizmete hak kazanacak şekilde çalışması olanların bu sürelerinden 5510 sayılı Kanun’un 40. maddesinde sayılmayan işlerde geçenlerin itibari hizmet süresi olarak değerlendirilmesinde, 3600 prim gün koşulunun aranmayacağı öngörülmüştür. Böylece 2008 yılı Ekim ayı başına kadar bu kapsamda geçen itibari hizmet süreleri 5 yıldan çok olmamak üzere yaşlılık aylığı bağlanması için öngörülen yaş hadlerinden indirilecek. 

5510 sayılı kanun 

5510 sayılı Kanuna göre yaşlılık aylığı bağlanacaklar hakkında fiili hizmet süresi zammı olarak eklenecek azami süre 1 Ekim 2008 tarihinden itibaren bu tarihten önce görevde bulunanlar dahil 5 yıla düşürülmüştür.  Fiili hizmet süresi zammının emeklilik yaşından düşülebilmesi için ölüm ve maluliyet halleri hariç yeraltı işlerinde çalışan sigortalılar için en az 1800 gün, diğer sigortalılar için ise en az 3600 gün anılan işlerde çalışmış olmaları gerekiyor. Bu fiili hizmet süresi zammının üç yıldan fazla olmamak üzere yarısı emeklilik yaşından indirilmektedir.  Çocuğu bulunan anneler erken emekli olabiliyor.

Memurluktan istifa eden ikramiye alabilir mi?

Memurluktan ayrılıp emekli olanların memurlukta geçen çalışmalarına karşılık emekli ikramiyesi ödenebilmesi, bu kapsamdaki çalışmalarının 1475 sayılı İş Kanunu’nun 14. maddesinde belirtilen kıdem tazminatına hak kazanma koşullarına uygun olarak sona ermiş olmasına bağlanmıştır.  Devlet memurluğundan ayrılıp Bağ-Kur’dan veya SSK’dan emeklilik, yaşlılık ya da malullük aylığı bağlananların memurlukta geçen çalışma sürelerinin ikramiyesini alabilmeleri için aşağıdaki koşulları sağlamış olmaları gerekiyor. Buna göre; 

*Evlendiği tarihten itibaren 1 yıl içerisinde isteği ile ayrılan kadın, 

* Muvazzaf askerlik görevi nedeniyle isteği ile ayrılan erkek, 

* 8.9.1999 tarihinden önce çalışmaya başlayıp, bu tarihten sonra 15 yıl sigortalılık süresine ve 3600 prim ödeme gün sayısına sahipken ayrılan, 

* 8.9.1999 tarihinden sonra çalışmaya başlayıp 25 yıl sigortalılık süresi ve 4500 prim ödeme gün sayısına sahipken veya sadece 7000 prim ödeme gün sayısına sahipken ayrılan, 

* Emekli, malullük veya vazife malullüğü aylığı bağlanarak ya da toptan ödeme yapılarak ayrılan, 

* Sigortalılara emekli ikramiyesi ödenmektedir. 

Güneş Gazetesi – 26.04.2014