Asgari ücret sahtekârlığı bitti direnen patron hapse girebilir
Her 100 sigortalıdan 75’i aldıkları paradan değil, asgari ücretten sigortalı gösteriliyor. Denetimlerle işin içinden çıkamayan SGK, ‘kod’ uygulamasını getirdi. Uygulamayla SGK’ya bildirilen beyanlar gerçekçi bulunmazsa patronlar, ‘prim kaçırmak ve resmi belgerde yanıltıcı olmak’ suçundan hapse bile girebilir…
Türkiye’de sigortalıların neredeyse 4’te 3’ü ellerine geçen ücret üzerinden değil, asgari ücret ya da bu ücrete yakın seviyeden SGK’ya bildiriliyor. İşverenin daha az prim ödemek için yaptığı bu uygulamayla hem çalışan kaybediyor hem de devlet daha az prim topluyor.
KASIM AYINDA BAŞLAMIŞTI
BU şekilde ortaya çıkan kayıtdışılıkla mücadele etmek oldukça zordu. Denetimlerle işin içinden çıkamayacağını anlayan SGK, ‘meslek kodu’ uygulamayla kayıtdışılığı bitirmekte kararlı olduğunu ortaya koydu. Uygulama, geçen kasım ayından bu yana yürürlükte. Formül şu; ilk olarak mesleklerin önceden belirlenmiş bir ücret karşılığı bulunuyor.
MESLEKLERİN belirlenen bu ücret karşılığı, işverenin çalışanına vereceği ortalama ücreti ifade ediyor. Bu ücretlerin belirlenmesinde meslek odaları ve piyasa ücret araştırmalarından faydalanılıyor. Ayrıca SGK’ya bildirilen belirli meslek gruplarındaki tüm kazançların ortalamaları alınıyor ve piyasa ücretleriyle karşılaştırılıyor. Sistem ilk olarak işverenin olması gerekenden düşük gösterdiği rakamı kabul etmiyor. Bunun üzerine, SGK işverene hemen dönüyor ve “çalışanın için bildirdiğin kazanç tutarı eksik, en az şu kadar kazanç bildirmen gerekir” diyor.
FAİZİYLE GERİ ÖDENECEK
ÖRNEĞİN, fabrikadaki bir mühendisin asgari ücretten gösterilmesi artık mümkün değil. Bu uygulamayla çalışanların gerçek ücretlerinden daha düşük ücret düzeylerinde bildirildikleri tespit edildiğinde işverenlere yüklü faturalar çıkıyor. İdari para cezaları ve geriye dönük olarak çıkarılan prim farkları faizleriyle işverenlerden tahsil ediliyor. İşveren açısından bir başka ağır sonuç ise ‘resmi belgelerde yanıltıcı olmak” suçundan hapis cezası ile karşı karşıya kalabilmeleri.
FUTBOLCULARA BİLE YAPTILAR
SGK tarafından belirlenerek incelenen futbolcu, futbol antrenörü, gibi profesyonel sporcuların sayısı toplam 4.151 kişi, bu kişilerin prime esas kazanç seviyesi de ortalama olarak 2.382 lira. Bu mesleklerde çalışanların ücretleri bundan sonra daha düşük bildirilirse patronlar mercek altına alınacak. Eğer SGK bu işverenlerin beyanlarını gerçekçi bulmaz ise prim kaçırıyormuş durumuna düşecekler ve haklarında cezai işlemler
yapılacak.
Ortalama ücretler mühendiste 3.327 TL mimarda 2.554 TL
SGK en son olarak meslek kodu uygulaması çerçevesinde bazı meslekleri inceledi. Verilere göre, SGK’ya özel okullarda çalışan toplam 54.080 öğretmen bildirildi ve bunların ortalama kazanç seviyeleri de 2.311 TL olarak tespit edildi. Yine Ocak ayı için SGK’ya 130.184 mühendis ve 13.153 mimar bildirilmiş, mühendislerin ortalama ücret seviyesi 3.327 TL, mimarların 2.554 TL. Yine aynı dönemde SGK’ya 23.914 doktor ve 1.569 eczacı bildirilmiş; kazanç seviyesi doktorlar için 3.628 TL, eczacılar içinse 2.268 TL olarak gerçekleşmiş. Avukat olarak çalıştığı bildirilenlerin ortalama prime kazanç seviyesi ise seviyesi 2.329 TL.
Asgari gösterilen sayısı azaldı
Yeni açıklanan SGK verilerine göre, Meslek Kodu Uygulamasının işe yaradığı sonucu ortaya çıktı. 2011 yılı Aralık ayı için özel sektörde çalışan sigortalıların yüzde 45,79íu asgari ücret üzerinden SGKíya bildirilirken, bu oran 2013 yılı Ocak ayı için ciddi bir düşüş göstererek yüzde 37,5 seviyesine geriledi. Asgari ücret seviyesinden bildirilen sigortalı sayısındaki bu önemli azalmaya paralel olarak; sigortalılar adına bildirilen ücretlerde de artış ortaya çıktı. Böylece SGKínın prim gelirlerinde önemli bir artış gözlendi.
Akşam Gazetesi – 24.03.2013
