10 yıllık memur emekli olabilir

Soru: 8.9.1999 tarihinde 50 yaşımı geçmiş ve 10 yıllık hizmeti tamamlamıştım. O tarihte fiilen memur olmam gerektiği için emekli olamamıştım. Anayasa Mahkemesi’nin kararı sonrası ben de emekli olabilecek miyim?

Cevap: Anayasa Mahkemesi 18 Ocak 2014’te çok önemli bir karar verdi ve kanundaki “8.9.1999 tarihinde Sandık iştirakçisi olanlardan” ibaresini iptal etti. İptal kararı yürürlüğe girdi.

İptal kararı sonrası, 8.9.1999 tarihinde  fiilen memuriyete devam etmeyenler kişiler de, bu tarihte 50 ve daha yukarı yaşta olmaları şartıyla 61 yaş ve 10 hizmet yılı şartları ile emekli olma hakkına kavuştu.

İptal kararı, bütün memurlara 10 yıl hizmet ve 61 yaş koşuluyla emeklilik hakkı sağlanmıyor. Fakat mutabakat da yok. SGK, iptalin 8.9.1999 tarihinde 50 ve daha yukarı yaşta olanları kapsadığını duyurdu. Ancak konu yargıya taşınırsa iş değişebilir.

Dava açılabilir

“50 ve daha yukarı yaşlarda bulunanlar” ibaresinin 8.9.1999 tarihinde mi, yoksa herhangi bir tarihte mi anlaşılması gerektiği konusunda tereddüt sözkonusu. Kanunu farklı değerlendirmek mümkün. Aslında Anayasa Mahkemesi bu nedenle hükümete süre tanıdı ve iptal kararının 1 yıl sonra yürürlüğe girmesi yönünde karar verdi. Ancak yeni bir düzenleme yapılmayınca iptal kararı sonrası uygulamanın nasıl olacağı kafaları karıştırdı.

SGK yalnızca 8.9.1999 tarihinde 50 ve daha yukarı yaşta olan kişilerin 10 hizmet yılı ve 61 yaş koşulu ile emekli olabileceğini söylüyor.Konu yargıya taşınır ve maddedeki ifadenin 8.9.1999 tarihinde 50 ve daha yukarı yaşta olma şartını aramadığı ve 61 yaş ve 10 hizmet yılı ile emeklilik hakkının kanuna tabi bütün memurları kapsadığı şeklinde karar çıkarsa işler değişir. Bu nedenle tereddütleri ortadan kaldıracak yeni bir düzenlemenin yapılması gerekiyor.

 Kıdem tazminatı 3541 TL’yi geçmez

Soru: Önümüzdeki günlerde emekli olacağım. Kıdem tazminatı olarak ne kadar para alabilirim. Kıdem tazminatı tavanı nedir? Elime geçen paradan kesinti mi yapılacak?

Cevap: Kıdem tazminatı hesaplanırken aynı işverene bağlı olarak geçirilen bütün süreler birlikte değerlendirilir. Yani işçi aynı işverene bağlı farklı işyerlerinde çalışmış olsa bile çalıştığı bütün sürenin karşılığı olarak kıdem tazminatını alır.

Kıdem tazminatında çalışılmış her bir yılın karşılığı olarak bir aylık brüt ücrete hak kazanılır. 20 yıldır aynı işverene bağlı olarak çalışan bir işçi, 20 aylık brüt ücreti tutarındaki kıdem tazminatı alır. Kıdem tazminatında bir üst sınır yok. Yılsonunda veya haziran başında emekli olacak işçi ile yılbaşında ve temmuz başında emekli olacak işçinin eline geçecek kıdem tazminatı farklı olur. Çünkü 1 Ocak ve 1 Temmuz’da tazminatı tavanı değişir.

Kıdem tazminatında 2015 yılının ilk altı ayı için belirlenen tavan rakam 3.541,37 TL’dir. Yani bir işçi 2015 yılının ilk altı ayı boyunca bir yıl çalışmasının karşılığında en fazla 3.541,37 TL kıdem tazminatına hak kazanabilir. 20 yıl hizmeti olan işçinin brüt ücreti 5.000 TL bile olsa eline geçecek kıdem tazminatı en fazla 70.827,4 TL olacaktır. Bu tutarın üzerinde kıdem tazminatı alınması mümkün değildir.

Milliyet Gazetesi – 22.01.2015