Yüz binlerce davayı önlemek için emekli ikramiyelerinin ödenmesinde yarar var

|Posta Gazetesi| |18.08.2011|

Soru: 30 Eylül 1965 – 1 KASIM 1980 tarihleri arasında Emekli Sandığı hizmetim var. Daha sonra Bağ-Kur hizmetlerimle birleştirilerek, 1993 yılında emekli oldum. Ve maaş almaya başladım. Bağ-Kurdan emekli olduğum için Emekli Sandığından ikramiye almadım. Alınamaz hükmünün iptal edildiğini basından öğrendim. İkramiye alabilmem için ne gibi bir yol izlemem gerekiyor?

 Ali ACAR

Cevap: Sizin gibi memuriyetten ayrılarak SSK veya Bağ-Kurdan emekli olanların, emekli ikramiyesi ödenmesine mani olan 2829 sayılı kanunun 12 nci maddesindeki ibare, Anayasa mahkemesince,  Anayasa’ya aykırı bulunarak ikinci kez iptal edildi. İptale ilişkin 12 Mayıs 2011 tarih ve Esas:2010/81 ve Karar: 2011 /78 sayılı karar 9 Temmuz 2011 tarihli Resmi gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiş bulunuyor.

Bu karara göre, 9 Temmuz 2011 tarihinden itibaren emekli olanların son çalıştığı kurum, Emekli Sandığına tabi olmasa da yani, SSK, Bağ-Kur veya özel banka veya sigorta şirketlerinin emekli sandıkları da olsa, memuriyette geçen hizmet sürelerinin emekli ikramiyelerini alabilecekler.

9 Temmuz 2011 den önce emekli olup emekli ikramiyesini alamayanlardan 9 Temmuz 2011 den önce dava açanlarda emekli ikramiyesini alabilecekler. Ancak sizin gibi dava açmayanların durumu  belirsiz. Emekli ikramiyesi alabilmeniz için, siyasi otoritenin bir düzenleme yapması gerekir. Aksi takdirde, emekli ikramiyesini dava yoluyla almaya çalışacaksınız. Bunun içinde önce Sosyal Güvenlik Kurumu, Kamu Görevlileri Emeklilik İşlemleri Daire Başkanlığından emekli ikramiyesini talep edecek, talep reddedildiğinde 60 gün içinde İdare Mahkemesine dava açarak, emekli ikramiyenizi yargı yoluyla almaya çalışacaksınız.

Anayasa Mahkemesi ikinci kez iptal ettiğine göre, ortada ciddi bir hukuksuzluk var. Yüz binlerce dava açılarak yargının iş yükünü artırmamak ve emeklileri dava külfetinden kurtarmak için, yasal bir düzenleme yapılarak, alamayanların emekli ikramiyesinin ödenmesinde yarar var.    

Hak ettiğiniz gün emekli aylığı bağlatmanızda fayda var

Soru:1 Kasım 1964 doğumluyum. Sigorta giriş tarihim 1 Temmuz 1983 ‘dür. Ödenmiş sigorta primim 7100 gündür. SSK ‘ ya göre 1 Kasım 2011 de emeklilik hakkı kazandım. Emekliliğe bu tarihte değil de yeni yılda müracaat etsem, daha avantajlı olur muyum? Değişen bir şey olur mu?

Murat DEMİRTAŞ
Cevap: İki ay sonra emekli olmanın, iki ay emekli aylığını feda edecek kadar yarar sağlamaz.  47 yaşınızı dolduracağınız 1 Kasım 2011 de emekli olmanızda yarar var.  

Doğum borçlanması yaparak emekli olabilirsiniz

Soru: 19 Şubat 1965 doğum tarihim. İlk işe giriş tarihim 16 Kasım 1978 olup,  13 Ağustos 2011 tarihi itibariyle 4020 gün prim ödemem var. Şuanda çalışmaktayım.
17 Haziran 1985 doğumlu kızım ve 25 Kasım 1991 doğumlu oğlum adına doğum borçlanmasından yararlanmak istiyorum. 1984 yılı Ocak ayında işten ayrılıp 1995 yılı Ocak ayına kadar çalışmadım. Doğum borçlanmasından yararlanma hakkım var mı?

Zübeyde SÖKER

Cevap: Sigorta başlangıç tarihinden sonra doğum yaptığınızdan ve her doğum sonrasındaki iki yıllık sürelerde sigortalı çalışmadığınızdan, iki doğumunuzu da borçlanarak, her doğum için 720 gün olmak üzere toplam 1440 gün kazanmanız mümkün.

8 Eylül 1999 tarihi itibariyle sizin gibi 18 yıldan fazla sigortalılık sürresi olan kadın sigortalılar, bu tarihte yürürlüğe konan ve emekli olayı zorlaştırdığından dolayı “ mezarda emeklilik” olarak adlandırılan yasaya tabi olmadan eski yasa şartlarıyla emekli olma hakları var. Eski yasaya göre emekli olmak için; 20 yıl sigortalılık süresi ve 5000 gün prim ödeme şartlarına tabisiniz. Doğumunuzun biri için 720, diğeri için 260 gün olmak üzere toplam 980 gün doğum borçlanması yaparak, 4020 gün olan prim ödemenizi 5000 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz.

Anneniz Bağ-Kurdan daha erken emekli olabilir

Soru: Annem 1 Temmuz 1957 doğumlu ev hanımı. İsteğe bağlı sigorta başlangıç tarihi 22 Mart 2002 olup, hiç ara verilmeden primlerini ödedi. Bağ-Kurdan veya SSK’dan ne zaman emekli olabilir? Ve hangisi daha avantajlı olur.

Erçin KOÇAK

Cevap: Anneniz Bağ-Kurdan daha erken emekli olur. İsteğe bağlı prim ödemeleri 1 Ekim 2008 den itibaren Bağ-Kura sayılıyor. Bu açıdan isteğe bağlı prim ödemeye devam edebilir. Anneniz Bağ-Kurda yaş haddinden emekli olmak için; 15 tam yıl(5400 gün) prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabi. Ara vermeden 22 Mart 2017 tarihinde kadar prim ödeyerek, toplam prim ödemesini 15 tam yıla tamamlaması şartıyla, 60 yaşını dolduracağı 1 Temmuz 2017 tarihinde emekli olabilir. 

İşveren ihbar önelinde bulunmazsa ihbar tazminatı alabilirsiniz

Soru: Sekiz aydır bir işyerinde çalışıyorum. İşyeri  kapanıyor. Hangi haklarım doğar? Bilgilendirirseniz sevinirim.

AFATOĞLU

Cevap: Bir yıldan az çalışmanız olduğundan kıdem tazminatı hakkınız yok. Şayet işveren ihbar önelinde bulunmadan işinize son verirse, 4 haftalık ücretiniz kadar ihbar tazminatı ödemek zorunda. Ancak, işyerinin kapanması nedeniyle işinize son vereceğini 4 hafta önce bildirirse, ihbar tazminatı da alamazsınız. Varsa ücret, fazla çalışma vb. gibi ücrette bağlı alacaklarınızı alacağınıza hiç şüphe yok.

Doğum sonrasındaki iki yıllık süredeki çalışılmayan süreler borçlanılabilir

Cevap: 11 Temmuz 1975 doğumluyum. 1 Şubat 1988 de işe girdim. 2002 ye kadar 4000 gün primim var. Bu sırada 2 doğum yaptım. Emekli olabilmek için doğum borçlanmasından nasıl yararlanabilirim?  Ne zaman emekli olabilirim?

T.A.

Cevap: Emekli olmak için; 20 yıl sigortalılık süresi, 5225 gün prim ödeme ve 44 yaş şartlarına tabisiniz. 1225 gün daha prim ödeyerek, 4000 gün olan prim ödemenizi 5225 güne tamamlamanız şartıyla, 44 yaşınızı dolduracağınız 11 Temmuz 2019 tarihinde emekli olabilirsiniz. Doğumlarınız sonrasındaki iki yıllık sürede sigortalı çalışmadığınız süreleri borçlanabilirsiniz. İki doğumunuz sonrasındaki iki yıllık sürelerde toplam 1225 gün sigortasız geçen gününüz varsa, borçlanarak prim ödemenizi 5225 güne tamamlayabilirsiniz.

Prim yeterli ancak emekli olmak için 53 yaşı da doldurmanız gerek

Soru:4 Temmuz 1976 doğumluyum. 10 Kasım 1992 tarihinde sigortalı olarak işe başladım. Aynı işyerinde 5641 gün prim ödemem oldu. Ne zaman emekli olabilirim?

Recep UY

Cevap: Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi,5600 gün prim ödeme ve 53 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz de 53 yaşınızı dolduracağınız 4 Temmuz 2029 tarihinde emekli olabilirsiniz.