Beyanı zorunlu gelirler

Posta Gazetesi – 18.03.2012

Soru: Beyan edilecek ve edilmeyecek gelirlerin ayırımı çok zor. 2011’e ilişkin hangi gelirlerin beyan edilmesi gerekiyor? Aydınlatır mısınız?

Semra AYTEN

Cevap:2011 yılı içinde elde edilen kazanç ve iratlardan dolayı, en geç 26 Mart 2012 Pazartesi günü mesai saati sonuna kadar(25 Mart 2012 Pazar tatiline rast geldiğinden)  yıllık gelir vergisi beyannamesi verilmesi gerekiyor. Yaklaşık 2 .2 milyon mükellefin  beyanname vermesi bekleniyor.

Bazı kazanç ve iratlar için beyanname verme zorunluluğu varken, bazı gelirler için beyan zorunluluğu yok. Beyan edilmesine rağmen, bazı gelirler belli tutarlara kadar vergi tahakkuk etmiyor. Bazılarına vergi iadesi çıkıyor. Buda vatandaşları, beyan edilecek ve edilmeyecek gelirler hususunda tereddüde düşmelerine yol açıyor. Oldukça karmaşık olan konuyu aşağıdaki başlıklar altında inceleyebiliriz.

Beyanname vermek zorunda olanlar

2011 yılı içinde (1 Ocak 2011-31 Aralık 2011 tarihleri arasında) elde edilen kazanç ve iratların en geç 26 Mart 2012 Pazartesi günü mesai saati sonuna kadar beyan edilmesi gerekiyor. 2011 yılında elde ettiği gelir dolayısıyla, gelir vergisi beyannamesi vermek zorunda olanları, aşağıdaki gibi sırlayabiliriz:

– Anonim şirketlerden 46.000 TL ve üzerinde “temettü geliri” elde edenler,

– Limited şirketlerden 46.000 TL ve üzerinde “kar payı” elde edenler,

– Off-shore hesaplardan 1.170 TL yi aşan tutarda “faiz geliri” elde edenler,

– Yabancı ülkede banka hesaplarından 1.170 TL yi aşan tutarda faiz geliri elde edenler,

– 1.170 TL yi aşan tutarda “alacak faizi” elde edenler,

-1 Ocak 2006 tarihinden önce ihraç edilen Devlet Tahvilinden 19.000 TL yi aşan tutarda alım satım kazancı elde edenler,  

– 23.000 TL yi aşan tutarda eurobond faiz geliri elde edenler,

-1 Ocak 2006 dan önce ihraç edilen eurobondların alım satımından 19.000 TL yi aşan tutarda kazanç elde edenler,

-1 Ocak 2006 dan sonra ihraç edilen eurobondların  alım satımından kazanç elde edenler,

– Edinme tarihinden itibaren iki yıl içinde elden çıkartılan hisse senedinden kazanç elde edenler, 

-Kooperatif hisse satışından 8.000 TL yi aşan tutarda kazanç elde edenler,

– Edinme tarihinden itibaren 4 yıl içinde(1 Ocak 2007 den itibaren edinilenlerde 5 yıl içinde) elden çıkartılan gayrimenkulden 8.000 TL yi aşan tutarda kazanç elde edenler,

– Gerçek usulde vergilendirilen tacirler (bilanço veya işletme hesabı esasına göre defter tutanlar),

– Gerçek usulde vergilendirilen çiftçiler (bilanço veya işletme hesabı esasına göre defter tutan),

– Serbest meslek erbabı (Avukat, Doktor, Mimar, Muhasebeci vb.),

– Kollektif şirket ortakları (tasfiye halindekiler dâhil),

– Komandit şirketlerin komandite ortakları (tasfiye halinde olanlar dâhil),

– 2.800 TL istisna haddini aşan konut kira geliri elde edenler,

–1.170 TL yi aşan tutarda vergi stopajına(kesintiye)tabi tutulmamış işyeri kira geliri elde edenler,

– 23.000 TL yi aşan tutarda işyeri kira geliri(stopaja tabi tutulmuş) elde edenler,

– Gelir vergisine tabi tutulmamış ücret geliri elde edenler,

-Birden fazla işverenden alınan ve birinci işveren hariç diğer işverenlerden 23.000 TL yi aşan tutarda ücret geliri elde edenler, 

– 8.000 TL lik istisna haddini aşan tutarda diğer kazanç ve irat elde edenler,

– Yabancı ülkelerde gelir elde eden tam mükellef gerçek kişilerin yabancı ülkede elde ettikleri bütün gelirleri (tutarına ve tevkif suretiyle vergilendirilip vergilendirilmediğine bakılmaksızın),

– Ticari kazanç elde eden dar mükellef gerçek kişiler,

– Gerçek usulde tespit edilen zirai kazanç elde eden dar mükellef gerçek kişiler,

– Vergi kesintisine tabi tutulmamış gayrimenkul sermaye iradı(kira geliri) elde eden dar mükellef gerçek kişiler.

Ticari, zirai ve serbest meslek faaliyetinden dolayı gelir vergisi mükellefi olanlar, kazanç sağlanmamış olsalar, hatta zarar etseler bile,  yıllık gelir vergisi beyannamesi verilecektir.

Prim borcu için dul aylığına haciz konabilir

Soru: Biz annemin üzerine bir işyeri açtık. 15 ay oldu. Babam hayatta iken annem babamdan yararlanıyordu babam 5 ay önce öldü. Bağ-Kur numaramız çok geç çıktığı için 15 aylık prim borcumuz birikti. Şimdi annemin emekli aylığına haciz gelir mi? Bu borcu taksitle ödememiz mümkün mü? Lütfen bize akıl verir misiniz?

Mine KOÇAK

Cevap: Annemin emekli aylığı derken, babanızdan dolayı bağlanan dul aylığını kastediyor olmalısınız. Prim borcundan dolayı dul aylığın haciz konabilir. Borcun defaten ödenmesi veya haciz tatbiki annenizi çok zor duruma düşürecekse, bağlı olduğunuz il veya merkez müdürlüğüne başvurarak, prim borcunuzun 6183 sayılı yasanın 48 nci maddesince taksite bağlanmasını talep edebilirsiniz.

Emekli Sandığı emeklisi kız çocuğu sandıktan yetim aylığı alamaz

Soru: Emekli Sandığından emekliyim. Bir yazınızda; Emekli Sandığından emekli eşlerden birinin vefatı durumunda, diğer eş hem kendi maaşını hem de ölen eşinin maaşının yüzde 50’ sini alabildiğini okumuştum. Ben bekârım. Emekli Sandığından emekli olan babamdan yana yüzde 50 oranında yetim maaşı alabilir miyim?

 Gönül İZDEŞ

Cevap: Emekli Sandığı, sandık iştirakçisi olarak çalışan veya kendi çalışmalarından dolayı sandıktan gelir veya aylık alan bekâr, evlenmiş olsa da boşanan veya dul kalan kız çocuklarına ana veya babalarından dolayı yetim aylığı bağlamaz. Emekli Sandığından emekli aylığı aldığınızdan, Emekli Sandığı mensubu babanızdan dolayı yetim aylığı alamazsınız. Ancak, SSK veya Bağ-Kurdan emekli olsaydınız, Emekli Sandığından yetim aylığı alabildiniz.

Emekli olabileceğiniz tarih 16 Ağustos 2013

Soru: 16 Ağustos 1967 doğumluyum. İlk sigorta başlangıç tarihim 12 Şubat 1981 olup toplam 10076 gün prim ödemem var.  Ne zaman emekli olabilirim?

İhsan ÇELİK

Cevap: Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5075 gün prim ödeme ve 46 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemseniz de, 46 yaşınızı dolduracağınız 16 Ağustos 2013 tarihinde emekli olabilirsiniz.

10 Nisan 2012 de emekli olabilirsiniz

Soru: 2 Şubat 1966 doğumluyum. İlk sigorta başlangıç tarihim 1 Mayıs 1981 dir. 2 Mayıs 1992 de Bağ-Kura geçişim var. 10 Ekim 2008 den itibaren tekrar SSK’lı olarak çalışmaya başladım ve hala devam ediyorum. Ne zaman emekli olabilirim?

Hamit KÖS

Cevap: 10 Ekim 2008 de başladığınız çalışmanızla 10 Nisan 2012 tarihine kadar  ara vermeden prim ödemeyerek  priminizi 1260 güne tamamlamanız halinde,  SSK da emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5075 gün prim ödeme ve 46 yaş şartlarına tabi olursunuz. Sigortalı çalışarak ödediğiniz primi 1260 güne tamamlayacağınız 10 Nisan 2012 de emekli olabilirsiniz.