Şirket müdürlerinin borcu unutulmuş

Hürriyet Gazetesi – 18.01.2012

Yeni Türk Ticaret Kanunu’nun en tartışılan maddesi, ortakların şirkete borçlanma yasağı ile ilgili..

Bir kaç kez yazdığımız için ezberlediniz. Anonim ve limited şirket ortağının şirketten para çekmesi halinde, 300 günden başlayan “adli para cezası”, bunu 30 gün içinde ödemezse 300 günden başlayan “hapis cezası” uygulanacak.
Borçlanmanın yıl içinde birden fazla olması halinde, yasada aksine bir hüküm olmadığı için birden fazla para ve hapis cezası uygulanabilecek.
 

MÜDÜR BORÇLANIRSA
Limited şirketlerde, şirketin yönetimi ve temsili, “müdür” sıfatını taşıyan üçüncü kişilere yani ortak olmayanlara da verilebilir (Yeni TTK Md.623).
Ortak olmayan ve şirketi idare eden müdür, şirketten bir milyon lira çekse bile “adli para cezası” ve “hapis cezası” yok. Bu kadar önemli bir ayrıntı, Yeni TTK’da unutulmuş!..
Buna karşılık, limited şirket ortağı 1 lira bile borç para çekse ceza var.Burada sözünü ettiğimiz 1 lira, borçlanma olayına bir taban konulmaması nedeniyle, konunun çarpıcı olması için verdiğimiz bir örnek. Yoksa 1 lira borçlanmanın hayatın olağan akşına aykırı olduğu kuşkusuz.
 

ORTAK OLMAYAN MÜDÜR
Anonim şirketlerde ortak olmayan “genel müdür” ya da “diğer yöneticiler” de unutulmuş (Bkz. Md. 358 ve 395). Buna göre, şirket genel müdürü ya da başka bir yönetici, şirketten 2 milyon lira borç aldığında, para ya da hapis cezası yok. Çünkü Yeni TTK’nın “Pay Sahiplerinin Şirkete Borçlanma Yasağı” başlıklı 358 ve 395’inci maddeleri, pay sahibine ve yönetim kurulu üyelerine borçlanma yasağı getirmiş. O halde, pay sahibi olmayan müdürler ve diğer çalışanlar için şirkete borçlanmada yasak söz konusu değil.
Öte yandan, pay sahibi yani şirket ortağı veya yönetim kurulu üyesi şirketten 2 bin lira borç para çekse, 300 günden başlayan adli para cezası, ödemezse “hapis” cezası ile karşı karşıya gelecek. Nasıl iyi mi?
 

EŞ, ÇOCUK, ANNE-BABA
Belli ki Yeni Türk Ticaret Kanunu ile ilgili çalışmalar yapılırken, yukarıdaki “ince noktalar” ihmal edilmiş. Bu arada, şirket ortaklarına yasaklama gelmiş ama yönetim kurulu üyesi olmayan ortağın; eş ve çocuğu, anne, babası ve üçüncü derece dahil, kan ve kayın hısımlarına yasaklama unutulmuş!
İşin doğrusu, şirket yöneticisi için, para çekme yasağını delebileceği en az 10 alternatif yol var.
 

ÇÖZÜM NE?
Çözüme gelince… Şirketten borç çekme, Yeni Türk Ticaret Kanunu’na kıyasla, vergi kanunlarında daha kapsamlı ve gerçekçi olarak düzenlenmiş. Şirketten çekilen paraya faiz ve KDV hesaplanıyor.
Türk Ticaret Kanunu’nda da borç çekme yasağı yer alacaksa, bu durum “faiz ve KDV tahakkuk ettirilmeyen” borçlanmalar için uygulanmalı.
Yeni Türk Ticaret Kanunu’nu hazırlayanlar arasında, bir kısmını da yakından tanığımız çok değerli bilim adamları var. 1535 maddelik bir yasa tasarısını hazırlamak kolay değil. Öncelikle haklarını teslim edelim. Ancak özellikle vergi hukuku ve muhasebe ile bağlantılı maddelerin, mevcut vergi mevzuatı ile uyumlu hale getirilmesi başta olmak üzere, ticari hayatı olumsuz etkileyebilecek bazı hükümlerin; şirkete borçlanma, internet sitesi ve hapis cezasını gerektiren bazı uygulamalar yönüyle gözden geçirilmesinde yarar var.