Van, Muş, Bitlis ve Hakkâri

|Hürriyet Gazetesi| |17.06.2010|

SIRALAMA Ağrı, Kars, Iğdır ve Ardahan olarak devam ediyor.

Bu sekiz ilde kayıtdışı istihdam oranı yüzde 74.9. Başka bir anlatımla çalışan her 100 işçiden 75’i sigortasız olarak kayıtdışı çalıştırılıyor.

İLK VE SON 5
Tabloda da görüldüğü gibi, Şanlıurfa ve Diyarbakır’da kayıtdışı istihdam yüzde 74.1.
Samsun, Tokat, Çorum ve Amasya’da ise yüzde 65.5.
Peki… Kayıtdışı istihdamın en düşük olduğu il sizce hangisi?
Düşünün bakalım…
Tahmin ettiniz mi bilmiyorum ama kayıtdışı istihdamın en düşük olduğu il yüzde 30.1 ile Ankara.
Buna göre, Ankara’da çalışan her 100 işçinin 30’u sigortasız yani kayıtdışı çalıştırılıyor, 70’i ise kayıtlı.
Tabloda da gördüğünüz gibi, Ankara’yı yüzde 31.8 kayıtdışı istihdam ile İstanbul izliyor.
İşin doğrusu, en düşük oranın yüzde 30, en yükseğin de yüzde 75 olduğu ülkemizde, kayıtdışı istihdam olayı, gerek ekonomik gerekse sosyal yönden ciddi bir sorun.
Kayıtdışı istihdam oranı kamuda çalışanlar da dahil edilerek, kayıtlı ve kayıtdışı olanların kıyaslanması suretiyle bulunuyor. Bu yönüyle baktığımızda, Ankara’da oranın en düşük çıkması, kamu görevlisi olarak çalışan ücretli sayısının fazla olmasından kaynaklanıyor.
Kamu çalışanları göz ardı edildiğinde, kayıtdışılığın en düşük olduğu ilin İstanbul olduğunu söyleyebiliriz.
Kamu görevlileri göz ardı edildiğinde; Van, Muş, Bitlis, Hakkari, Ağrı, Kars, Iğdır ve Ardahan’da da kayıtdışılık oranının yüzde 85 civarında olduğunu belirtebiliriz.

BÖLGESEL ASGARİ ÜCRET
Kayıtdışı istihdamın en yüksek olduğu 10 ile bakıyoruz; 10’u da doğu illeri…
Kayıtdışı istihdamın en düşük olduğu 10 ile bakıyoruz; 10 ilden hiçbiri doğuda değil.
Kayıtdışı istihdama, bölge bazında baktığımızda, kayıtdışılık oranı doğu ve güneydoğu bölgelerine doğru gidildikçe artıyor. Bu bölgelerde üretim faaliyetlerinin oransal olarak, genellikle küçük işletmelerce yapıldığı ve bu bölgelerin ekonomik ve sosyal yönden diğer bölgelere kıyasla, daha geri olduğu ve sanayi kuruluşlarının doğu ve güneydoğu bölgeleri dışında olduğu fark ediliyor.
Kuşkusuz denetim olayının özellikle büyük illerdeki etkinliği de önemli.
Mevcut tablo, yıllardır tartışılan, olumlu ve olumsuz yönlerine dikkat çekilen “bölgesel asgari ücret” olayını tekrar gündeme getiriyor.
Kayıtdışı istihdamı, çarpıcı tablolarla ortaya koymaya devam edeceğiz.