|
Para attıkça kumbaradaki para çoğalır mı azalır mı
Hürriyet Gazetesi – 09.11.2011
“Tabii ki çoğalır, hiç azalır mı?” dediğinizi duyar gibiyim.
Haklısınız… Çoğalması gerekir.
Bir kısmınız da;
“Azalıyorsa mutlaka bir nedeni vardır. Örneğin kumbaradan birisi para aşırıyor olabilir” diyecektir.
O da doğru.
KUMBARA OLAYI NE?
Sorumuz şu; kumbaradan para aşırılmadığı varsayımına göre; “Kumbaraya para atıldıkça, içinde biriken para çoğalır mı azalır mı?”
Diyeceksiniz ki;
“Bu sorunun yanıtını 5 yaşındaki çocuk bile bilir…”
Haklısınız, 5 yaşındaki çocuk bile bilir ama koca koca adamlar var ve onlar bilmiyorlar!
“Kumbaraya devamlı para atılıyor ama para attıkça kumbarada biriken para azalıyor” olayının benzeri bir durum var. O da şu;
SSK’lı (4/a’lı) olarak çalışanlar, ne kadar çok çalışır ve prim öderlerse (yani kumbaraya ne kadar çok para atarlarsa), bağlanacak emekli aylıkları (yani kumbaradaki para) o kadar az oluyor!
Başka bir anlatımla, “Az çalışan çok, çok çalışan az” emekli aylığı alıyor. Yani az para atanın kumbarasından çok para çıkıyor. Çok para atanın ise kumbarasından az para çıkıyor.
Diyeceksiniz ki “İnanılır gibi değil”
İster inanın ister inanmayın mevzuat ve uygulama böyle!..
KAYIT DIŞINI TEŞVİK
Yukarıda yazdıklarımız inanılır gibi değil.
Şu anda en düşük SSK (4/a) emekli aylığı olarak yaklaşık 620 TL bağlanıyor. Oysa bundan bir yıl önce, en düşük emekli aylığı olarak yaklaşık 650 TL bağlanıyordu!
10 Ağustos’ta “Çok çalışan işçinin emekli aylığı düşüyor” başlığı altında, olayın teknik ayrıntılarını yazdığımız için burada tekrardan kaçınıyoruz.
Peki… Çalıştıkça daha az emekli aylığı alacağını öğrenen bir ücretli sizce ne yapar?
1. “Madem öyle bir an önce emekli olayım” der.
2. Kayıt dışı çalışma yolunu arar ve bulduğunda çalışır.
3. İşverenin, gerçek ücretinin altında sigortalı gösterip, aradaki farkı “açıktan ödeme” önerisine sıcak bakabilir. Bu da “kayıtlı olanların düşük prim ödenmesi şeklindeki kayıt dışılığı” olur.
Mevcut sistem, geç emekli olanı, daha düşük emekli aylığı ödeyerek cezalandırıyor.
Peki… O zaman emekli olma yaşı niye yükseltildi?
Dünyada örneği olmayan emeklilik sistemindeki bu çarpıklığı bir an önce değiştirmek gerekiyor…
|
