Patron, çalışanın sakalına karışır mı?

Patronun çalıştırdığı bir kişinin sakalına karışıp karışmayacağı konusu bir çok kişiyi ilgilendiriyor. Okuyucularımdan M.Özel’de  patronun çalışan birisinin sakalına karışma hakkının olup olmadığını soruyor.  Çalışma hayatının da  çalışanların  statüsüne göre uygulanan değişik mevzuatlar bulunuyor. Örneğin memur, işçi, gazeteci ve  gemi adamının çalışma koşullarını düzenleyen  ayrı ayrı kanunlar var.  Sakal konusunda Devlet memurlarının dışındaki diğer çalışanlara uygulanan  mevzuat katı kurallar içermiyor.  Örneğin 4857 sayılı İş Kanunu sakal bırakma konusunda  işçiler için  bir sınırlama  getirmemiştir.  Bu konudaki düzenlemeleri işçi ve patronun özgür iradeleri ile   kendi aralarında yapacakları iş sözleşmesi veya toplu iş sözleşmesine  bırakmıştır.  Çalışma hayatının  çok dinamik bir yapıya sahip olması nedeniyle getirilen düzenlemelerinde esnek bir yapıda olması gerekiyor. 

Sözleşme belirleyici  

İşçi ile işveren/patron arasında yapılmış olan iş sözleşmesi veya toplu iş sözleşmesinde; sakal bırakılmayacağı belirtilmişse çalışanın sakal bırakmaması gerekiyor. Sakalın  nasıl bırakılacağının şekli belirtilmişse belirtilen kurala çalışanın uyması gerekiyor. İş/toplu iş sözleşmesinde veya işyeri personel yönetmeliğinde   çalışanın  sakal bırakıp bırakmayacağı veya sakalının şekli belirtilmemişse çalışan   istediği şekilde sakal bırakabilir. Bu durumda sakal bırakmanın işyerindeki işlerin niteliği gereği olumsuzluğa yol açmaması gerekir. Örneğin fırında hamurkarlık yapan bir çalışanın sakal bırakması yaptığı işin özelliğinden dolayı olumsuzluğa neden olabilir. 

Sözleşme yoksa 

Patron,  iş sözleşmesinde belirtilen yada iş sözleşmesinde belirtilmeyip işyerinde  uygulanan  sakal bırakma uygulamasını değiştirmek istiyorsa bu konuda çalışanın rızasını almak zorunda. Çalışanın rızası olmadan işyerinde uygulanan  sakal bırakma uygulamasını veya şeklini patron  değiştiremez. Değiştirirse işçi işten ayrılarak tazminata hak kazanabilir. İşten atılan işçi iş güvencesi kapsamında ise 4857 sayılı İş Kanunu’nun 21 inci maddesi hükümlerine göre işe iade davası  açabilir. 

Yasaklamak için çalışanın rızası şart 

Patronlar işyerlerinde uygulanmakta olan sakal bırakmayı yasaklamak istiyorlarsa , iş sözleşmesiyle veya iş sözleşmesinin eki niteliğindeki personel yönetmeliği ve benzeri kaynaklar ya da işyeri uygulamasıyla oluşan sakal bırakma uygulamasını işçiye yazılı olarak bildirecekler. Yazılı olarak yapılmayan ve işçi tarafından  altı işgünü içinde yazılı olarak  kabul edilmeyen değişiklikler işçiyi bağlamaz. 

Çalışanın rıza olmazsa tazminat ödenecek  

 İşçi değişiklik önerisini altı işgünü içinde kabul etmezse, işveren değişikliğin geçerli bir nedene dayandığını veya fesih için başka bir geçerli nedenin bulunduğunu yazılı olarak açıklar ve bildirim süresine uymak suretiyle işçiye ihbar ve kıdem tazminatı ödeyerek  iş sözleşmesini sonlandırabilir. 

Güneş Gazetesi – 07.03.2017