Neden hamile kaldın?
Eskiden beri var olan ancak yakın bir tarihe kadar adı konulmayan bugünde sık karşılaştığımız adına “mobbing” ya da “duygusal taciz” denilen bir olay var. Çalışma hayatında psikolojik taciz (mobbing); işyerinde çalışana işveren ya da diğer çalışanlar tarafından yapılan, fiili olmayan duygusal saldırılardır. (Geniş bilgi için bakınız www.ariftemir.com). Mobbing olayı çalışanlarımızın çok sık karşılaştığı bir durum. Adının açıklanmasını istemeyen okuyucum; bir giyim mağazasında 13 aydan beri tezgahtar olarak çalıştığını, işe girerken yazılı iş sözleşmesi yapmadığını, yaklaşık 6 aydan beri hamile olduğunu, hamile olduğunu patronuna söylediği günden beri patronunun kendisine karşı davranışlarının değiştiğini, patronuna hamile kaldığını söylediğinde patronunun ilk sözünün neden hamile kaldın, hamile olan tezgahtarlık mı yapar olduğunu, daha sonra sıklıkla patronunun kaba ve saygısız davranışlarına maruz kaldığını, aynı davranışın başka çalışanlara yapılmadığını, kısacası işten ayrılmasını sağlamak için patronunun her türlü olumsuz davranışı sergilediğini, doğum iznini de vermeyeceğini patronunun kendisine söylediğini bu durumda ne yapması gerektiğini soruyor.
FARKLI DAVRANAMAZ
4857 sayılı İş Kanunu’na göre işveren biyolojik ve işin niteliğine ilişkin sebepler zorunlu kılmadıkça işçiler arasında cinsiyet ve gebelik nedeniyle doğrudan veya dolaylı olarak farklı şekilde davranamaz. Okuyucuma, işvereni ağır sözler söyleyip işten ayrılmasını sağlamak için psikolojik taciz uygulamaktadır. Okuyucum bu durumu ispat etmek koşuluyla iş sözleşmesini tek taraflı sonlandırabilir. 13 aylık çalışmasının karşılığı olarak kıdem tazminatını alabilir. Bu tazminatların dışında iş kanununun eşitlik hükümlerini düzenleyen 5. maddesine göre dört aylık ücreti tutarında ayrıca tazminata hak kazanır. Okuyucum işyerinde çalışmaya devam etmek istiyorsa mobbing uygulaması ile doğum izninin verilmemesi konusunda ALO 170’e ya da çalışma ve iş kurumu il müdürlüğüne dilekçe ile başvurabilir.
OKUR SORULARINA CEVAPLAR:
Yönetici ev sahibiyse apartmanın iş güvenliği yükümlülüğü
Soru: 20 sene önce kapıcımız emekli oldu. O günden sonra bina sakinleri doğalgaz kombiye geçti ve o günden beride kapıcı çalıştırılmıyor. Herkes kendi isini kendisi yapıyor. Ev sahibi olan bir yöneticimiz var. Yöneticimizden dolayı iş güvenliği kanunundaki iş güvenliği uzmanı, hemşire ve doktor çalıştırmamız gerekiyor mu? A.Gök
Cevap: Sayın Gök, kat maliki olan yönetici herhangi bir ücret almıyorsa işçi olarak kabul edilmiyor. Ancak yönetici dışarıdan birisi ise işçi olarak kabul ediliyor. Bu durumda iş sağlığı ve güvenliği kanununda yer alan iş güvenliği uzmanı, işyeri hekimi ve işyeri hemşiresi çalıştırmanıza gerek bulunmuyor.
Yaşı bekleyene erken emeklilik var mı?
Soru: SGK/4-a’ya göre prim gününü ve yirmi beş yılı tamamlamış yaşı bekleyen emekçilerden birisiyim. Yaşı bekleyene erken emeklilik yasası çıkacak mı? A.Akdaş
Cevap: Yaşı bekleyene erken emeklilik konusu insanlarda bir beklenti oluşturdu. Devlet, sosyal güvenlik açıklarının yaşanmaması için yaşı bekleyenlerin emekliliğine soğuk bakıyor, yaşı bekleyenlerde maç oynanırken kural değişikliği olmaz bu nedenle emekliliğimi geri verin diyorlar.
Sayın Akdaş, yaşı bekleyenlerin emekliliği konusunda sosyal güvenlik açıklarını artırmayacak ve sizin durumunuzda olanları da mağdur etmeyecek bir orta yolun bulunmasında fayda var. Hiçbir düzenleme yapılmasa bile yaşı bekleyip çalışmayanlar için genel sağlık sigortasından prim ödemeden yararlanma imkanı getirilebilir.
Kamu kurumlarında risk değerlendirmesini kim yapacak?
Soru: Kamu kurumları az tehlikeli sınıfta bulunuyor. Risk analizini uzman personele mi yaptıracağız(hizmet satın alma usulü ile )yoksa kendimiz mi yapacağız? Ö.İlhan
Cevap: Sayın ilhan, risk değerlendirmesinde az tehlikeli sınıfta yer alan kamu kurumları için 30.06.2014 tarihine kadar risk değerlendirmesi ekibinde iş güvenliği uzmanı ve işyeri hekimi bulundurma zorunluluğu bulunmuyor. Risk değerlendirmesini risk değerlendirme ekibi ile birlikte kendiniz yapabilirsiniz yada hizmet satın alma yolu ile yaptırabilirsiniz.
Güneş Gazetesi – 06.05.2013
