Kıdem tazminatını alıp ertesi gün başka işe başlayandan kıdem tazminatının iadesi istenebilir

Posta Gazetesi – 06.02.2012

Soru: 16 yıl, 5 ay’lık bir süredir SSK’lıyım ve toplam prim günüm 3777 gün. 6 yıldır çalıştığım firmadan ayrılıp başka bir firmada çalışmak istiyorum. Ayrılırken kıdem tazminatı alabilir miyim? Henüz işyerimden ayrılmadım. Yapmam gereken ve yapmamam gereken hususları kısaca belirtir misiniz?

Musa UÇAN

Cevap: Emekli olmak için aranan sigortalılık süresi, prim ödeme gün sayısı şartlarını yerine getiren ve yaşı dolduramayanlar, kıdem tazminatı alarak işinden ayrılabilir. Sizin gibi 8 Eylül 1999 dan önce sigortalı olanlar yaş haddinden emekli olmak için; 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme ve 56-60 arasında değişen yaş şartları aranmaktadır. 15 yıl sigortalılık süreniz ve 3600 günden fazla prim ödemeniz olduğundan, kıdem tazminatı alarak işinizden ayrılabilirsiniz. Bunun için yapmanız gereken, bulunduğunuz yerdeki sosyal güvenlik il veya merkez müdürlüğünden alacağınız kıdem tazminatı alabilir yazısını işverene ibraz etmekten ibarettir.

Ancak, burada şu hususa dikkat etmek gerekiyor. Bu düzenleme, 8 Eylül 1999 da, emekli olmak için aranan sigortalılık süresi ve prim ödeme şartlarının yanına üçüncü şart olarak kadına 58, erkek sigortalıya 60 yaş şartını getiren ve prim ödeme gün sayısını da artırarak emekli olmayı oldukça zorlaştırdığından toplumun “ mezarda emeklilik” olarak adlandırdığı 4447 sayılı yasa ile getirildi. Yasa koyucu; yaş şartı getirerek emekli olmayı zorlaştırırken, sadece  yaştan dolayı emekliliğin uzaması nedeniyle işçinin kıdem tazminatının da gecikmesini önlemek için bu düzenlemeyi yaptı. Dolayısıyla, 15 yıl sigortalılık süresi ve 3600 günle kıdem tazminatını alıp ayrılanın, çalışmama iradesi olması gerekir.

İşinizden kıdem tazminatı alarak ayrılıp, takip eden günde yeni bir işe başladığınızda, çalışmama değil, çalışma iradesiyle işinizden ayrılmış olacağınızdan, işveren dava açarak ödediği kıdem tazminatını geri isteyebilir. Ancak, çalışmama iradesiyle işinden kıdem tazminatını alarak ayrılanın 3, 5 ay sonra oturmaktan sıkılarak, iradesi çalışmak yönünde değişebilir. Ve işinden ayrıldıktan 5, 6 ay sonra çalışmaya başlayandan kıdem tazminatının iadesi istenemez. 

Sigortalı çalışan kız çocuğu yetim aylığı alamaz

Soru: Yengem sigortalı işte çalışıyor babası ve annesi vefat etti annesi çiftçi Bağ-Kurundan emekliydi yengem annesinin maaşını alabilir mi?

Volkan YILDIRIM

Cevap: Sigortalı bir işte çalışan yengeniz, annesinden yetim aylığı alamaz.

İşverenle uzlaşmanızda yarar var

Soru: 1985’te başladığım iş yerinden 2002 yılının Temmuz ayında emekli oldum. Çalıştığım işletme özel sektör olduğu için toplu para almadım şu anda hala aynı iş yerinde maaşlı olarak çalışmaya devam ediyorum ve bana destek sigortası yapıyorlar. işi bırakmayı düşünüyorum. İşi bıraktığım zaman mahkemeye versem tazminat alabilir miyim? Bilgilendirirseniz çok sevinirim.

Emrah KARACAOĞLU

Cevap: Normal şartlarda, emekli olduğunuz tarihte kıdem tazminatınızı almanız gerekirdi. Ancak, emekli olup aynı işyerinde çalışmaya devam ettiğinizden, kıdem tazminatınızı ödemezlerde, açacağınız davada mahkemede hakkınızı iyi savunursanız, çalışma sürelerinizin tamamı için kıdem tazminatı alabileceğiniz kanısındayız.  İşverenle görüşüp uzlaşarak, kıdem tazminatınızı almaya çalışın. 1985 ten beri çalıştığınız, emek verdiğiniz işverenin kıdem tazminatınızı ödemesi gerekir. Görüşmenizde işverenin ödememe eğilimini sezerseniz, Sosyal Güvenlik Kurumu, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Maliye Bakanlığı nezdinde şikâyet hakkın kullanacağınızı, İş Mahkemesine dava açacağınızı bildirin. İşveren muhtemelen inceleme ve dava risklerini göze alamayacak ve kıdem tazminatınızı ödeyecektir. İşverenle uzlaşmaya çalışın. Çünkü, en kötü uzlaşma, en iyi davadan daha iyidir.

Kendi isteği ile kıdem tazminatı alarak ayrılan işsizlik ödeneği alamaz

Soru: Emekli olmak için primi doldurdum. Yaşın dolmasını bekliyorum. SGK’ dan kıdem tazminatı alabilir yazısı alıp işten ayrılırsam, zorunlu sebeplerden dolayı işsizlik parası alma hakkını kaybeder mıyım?

Sevil GÖKKUŞ

Cevap: Kıdem tazminatı alabilir yazısı alarak işinizden ayrıldığınızda, kendi isteğinizle işten ayrılmış olacağınızdan, işsizlik ödeneği alamazsınız. Çünkü; işsizlik ödeneği almak için aranan şartlardan biride; İş sözleşmesinin ya işveren tarafından haksız bir nedenle, ya da sigortalı tarafından haklı bir nedenle fesih edilmesi lazım. Sonuç olarak, sigortalılık süresi ve prim ödeme şartlarını sağlamanız nedeniyle, kendi isteğinizle kıdem tazminatını alarak işinizden ayrılmanız halinde, işsizlik ödeneği alamazsınız.

Staj sigortanız başlangıç sayılmaz

Soru: 17 Eylül 1990 tarihinde meslek lisesinde sigortalı olarak 2 yıl staj dönemi var. Ama ilk iş tarihim 1 Eylül 1993 dür. Bu şartlarda ben ne zaman emekli olabilirim acaba?

Ersan ÖZDEMİR

Cevap: Staj sigortasında kişileri emekli eden malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarına prim ödenmediğinden, emeklilik işlemlerinde sigortalılık süresi olarak dikkate alınmaz. Başlangıç tarihiniz adınıza ilk defa emeklilik sigortalarına prim ödenen 1 Eylül 1993 dür. Bu başlangıç tarihinize göre, emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5675 gün prim ödeme ve 54 yaş şartlarına tabisiniz. Toplam 5675 gün prim ödemiş olmanız şartıyla, 54 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz.

8 Eylül 1999’dan sonra sigortalı olanlar 3600 günle emekli olamaz

Soru: 28 Ocak 1977 doğumluyum. 15 Mart 2000 sigorta girişim var. 2755 prim günüm var. 3600 prim günüyle emekli olunabilir miyim? Ne zaman emekli olabilirim?

E. Solmaz / İSTANBUL

Cevap: İlk defa 8 Eylül 1999’dan sonra sigortalı olanlar 3600 günle emekli olamıyor. İki şekilde emekli olabilirsiniz. 1) Toplam 7000 gün prim ödemeniz şartıyla, 58 yaşınızı dolduracağınız 28 Ocak 2035 tarihinde. 2) Toplam 4500 gün prim ödemiş olmanız şartıyla, 60 yaşınızı dolduracağınız 28 Ocak 2037 tarihinde.