KAMU ALACAKLARINDA 90 MİLYARLIK TARİHİ AF

Soru: Torba yasa tasarısı Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) prim borçlarının hangilerini affediyor. Bu af kapsamında hangi borçları taksitlendirerek ödeyebileceğiz?       

 Arif Kardeş

Cevap: Torba yasa tasarısına SGK’ya yönelik prim borçlarının tamamını kapsayan bir af düzenlemesi ekleniyor. Hükümet bu yeni tasarıyla bugüne kadar sigorta primlerini ödeyememiş işçi ve esnafa, ödeyemediği tutarlar için “yapılandırma” getirecek. Yapılandırmada esas alınan yöntem, ana borca uygulanan faiz ve gecikme zamlarının silinerek, yeni bir hesaplamayla borçların taksitlendirilmesi olacak. Bu yolla SGK bugüne kadar toplayamadığı yaklaşık 90 milyar TL prim borcunu tahsil etmeye çalışacak.

 Daha öncede çeşitli kereler yapılan bu yapılandırma en son 2011 yılında yapılmış ve önemli miktarda prim toplanmıştı. Hükümet şimdi de aynı yöntemle SGK’nın prim gelirlerini arttırmayı hedefliyor.

Şu an için 4/a yani SSK kapsamında sigortalı olarak borçlu olanların SGK’ya toplam borcu yaklaşık 37 milyar TL civarında. Esnafın yani 4/b’lilerin borç toplamı da 30 milyar TL’ye yükselmiş durumda. Genel Sağlık Sigortası kapsamında gelir testine hiç girmeyip, böylece borçlu duruma düşenlerin ödeyecekleri toplam tutar ise 8.5 milyar TL. Diğer yandan gelir testi yaptırıp da borcunu ödemeyenlerin borçlu oldukları rakam da yaklaşık 3.5 milyar TL. Emekli olup da tekrar çalışmaya başlayan ancak Sosyal Güvenlik Destek Primini ödemeyenlerin birikmiş borcu da 2 milyar TL. İşte bütün bu rakamları topladığımızda yaklaşık 85 – 90 milyar TL’yi bulan bir prim yapılandırması söz konusu. Bu rakamla ortaya çıkan yeni yapılandırma bugüne kadar yapılanların en kapsamlısı.

16.5 milyar TL geldi

 2011 yılında yapılan yapılandırmayla hedeflenen rakam yaklaşık 30 milyar TL civarındaydı. O dönemde, hedeflenen bu rakamın yüzde 54 – 55’i kadarı, yani yaklaşık 16.5 milyar TL’si tahsil edilebildi.

 Yeni yapılandırmayla,  2014 yılı nisan ayı ve önceki aylara ilişkin ödenmemiş olan sigorta primleri, emeklilik keseneği, kurum karşılığı, işsizlik sigortası primi, sosyal güvenlik destek primleri için yeniden bir hesaplama yapılacak. Bu hesaplamada TEFE – ÜFE oranları esas alınacak. Ayrıca SGK alacakları için uygulanan gecikme cezası ve gecikme zammı gibi alacakların tamamının tahsilinden vazgeçilecek.

 Diğer yandan, yine SGK tarafından kesilen idari para cezalarını kapsayan bir yapılandırma gelecek. Buna göre, 30 Mayıs 2014 tarihine kadar ödenmemiş olan idari para cezasının yüzde 50’si TEFE – ÜFE oranları esas alınarak ödenmesi halinde, cezanın kalan yüzde 50’si ile idari para cezasına uygulanan gecikme cezası ve gecikme zammının tahsilinden vazgeçilecek.

18 taksit imkânı…

Yapılandırmayla SGK’ya olan borçlar en fazla 18 eşit taksitle ödenecek. Taksitler 6, 9, 12 ya da 18 eşit taksit olacak.

Yurtdışında ikâmet eden kişiler aftan yararlanır mı?

Soru: Oğlum eğitim için İngiltere’de. 3 yıldır orada. Ancak ikametgâhı halen burada bulunduğu için SGK’da adına borç gözüküyor. Bu borç da af kapsamında yer alıyor mu? n Bedrİye Güllüoğlu

 Cevap: 1 Ocak 2012’den itibaren Türkiye’de ikamet eden herkes için genel sağlık sigortası zorunlu hale geldiği için herkesin gelir testi yaptırması zorunluluğu ortaya çıktı. Sigortalı olmayan, sigortalının bakmakla yükümlü olduğu kişiler kapsamında bulunmayan ve ikameti Türkiye’de bulunan herkes gelir testi yaptıracak ve bu kapsamda belirlenen prim miktarını ödeyerek genel sağlık sigortasından yararlanmak durumunda. Geliri asgari ücretin 3’te birinden daha az olanların ise primleri devlet tarafından ödenerek sağlık sigortasından yararlanması sağlanıyor.

 Oğlunuz yurtdışında olduğu fakat ikameti Türkiye’de bulunduğu ve bu süreçte gelir testi yaptırmadığı için adına prim borcu birikmesi söz konusu oldu. SGK geçtiğimiz haftalarda çıkardığı yönetmelikle bu durumdaki kişilerin sigortalılıklarını iptal etti. Oğlunuz en kısa zamanda SGK merkezine başvurarak geçmişte adına biriken borçları da iptal edebilecek. Ancak bu durum sadece yurtdışında yaşadığını belgeleyenler için geçerli.

Milliyet Gazetesi – 05.06.2014