Taşeron çalışanların kıdem tazminatını devlet ödeyecek

Kamuda çalışan taşeron işçilerin kıdem tazminatı devlet güvencesine alınacak. Para, banka üzerinden yatırılacak. 

Torba Yasa tasarısında çalışma hayatının kanayan yarası olan taşeronluk sistemine yönelik önemli düzenlemeler var. Düzenlemelerin çoğunluğu kamu ile ilgili. Kamu ihale kurumu verilerine göre 2013 yılında 35.608 hizmet alımı olmuştur. Hizmet alımı ihaleleri toplam ihale miktarının yüzde 36,33’ünü oluşturmaktadır. Kamuda hizmet alımı ihalesi için 2013 yılında 18.841.756 .000.TL ödenmiştir. Bu ödemenin toplam ihaleler içerisindeki oranı yüzde 21,11’dir. Personel çalıştırılmasına ilişkin ihalenin yapılabileceği yardımcı işler çıkarılacak yönetmelikle  belirlenecek. İdareye ait bir işyerinde yürütülen asıl işin bir bölümünde idarenin ve işin gereği ile teknolojik nedenlerle uzmanlık gerektiren işlerde yeterli nitelik ve sayıda personel olmaması durumunda hizmet alım yöntemi ile işler taşerona verilebilecek. 

İşten atılma korkusu yok

Kamuda taşerona verilen işlerde sözleşme süreleri en az 3 yıl olacak. Burda taşeronda çalışan işçilere istikrar getirecek. İşçilerin kıdem tazminatlarının ödenmesindeki sorunları ortadan kaldıracak. İşçilerin sendikal haklarını kullanabilmelerine imkan verecek. Ayrıca işçiler her yıl işten çıkarılma korkusunu yaşamayacak. 3 yıllık süre işin niteliğinden veya süresinden kaynaklanan zorunlu hallerde  gerekçesi gösterilmek şartıyla üst yöneticinin onayıyla kısaltılabilecek. Devlete ait işyerlerinde taşeronlarda çalışan işçiler tazminata hak kazanacak şekilde işten ayrılmışsa bunların kıdem tazminatları doğrudan ilgili kamu kurumu tarafından işçinin banka hesabına yatırılacak. İşçi birden çok kamu kurumunda çalışmışsa kıdem tazminatı en son çalışılan kurum tarafından ödenecek. Mevcut durumda taşeronların sık sık değişmesi işçilerin kıdem tazminatını alamamalarına neden oluyor. Bu düzenleme Devlette ki taşeron işçilerinin kıdem tazminatları konusunda hak kayıplarını önleyecektir.

İşçinin güvenliğinden kurumu sorumlu olacak

Hem kamu, hem özel sektörde taşeron işçilerin iş sağlığı ve güvenliği önlemleri işe başlamadan alınacak, bunun gözetim ve denetiminden asıl işveren de sorumlu olacak. Taşeron işçiler sendikalı olurlarsa, aradaki ücret farkı kamu kuruluşu tarafından üstlenilecek.

Özel sektör için ne yapılmalı?

Özel sektör işyerleri içinde tasarıda bazı düzenlemelerin yer almasında fayda var. Örneğin bir tekstil işyerinde asıl işveren ütü işlerini taşerona veriyor. Yapılan incelemede bunun muvazaalı bir iş olduğu görülerek işlem iptal ediliyor. Burada asıl işveren sonucunu bilemediği bir işten dolayı mağdur olabiliyor. Sendikal örgütlenme sekteye uğrayabiliyor. İşçiler zarar görebiliyor. Bu mağduriyetlerin önlenmesi için hangi işlerin taşerona verilebileceği konusunda kanunla Çalışma ve Sosyal  Güvenlik Bakanlığına  yönetmelik veya tebliğ çıkarma yetkisi verilir. Bakanlıkta hangi işte işin hangi bölümlerinin taşerona verileceğini/verilmeyeceğini belirler.   

Meclis’te görüşülmekte olan torba yasa çalışma hayatında önemli düzenlemeler öngörüyor. Bu düzenlemeler arasında maden ocaklarında çalışanlara yönelik düzenlemeler, doğum borçlanması, tüp bebek, kamuda çalışan taşeron işçilerine yönelik düzenlemeler yer alıyor. Bu yazı dizimizde torba tasarının çalışma hayatına yönelik olanları açıklamaya çalışacağız. 

Dava açma süresi 6 aya çıkarılıyor

Asıl işveren taşeron ilişkisinin mevzuata uygun olarak kurulup kurulmadığının incelemesi sonucunda mahkemeye başvuru süresi 6 günden bir aya çıkarılıyor. 

YILLIK İZİN HAKKI

Taşeronda çalışanın haklarından kimlerin sorumlu olacağı kamuda sorun oluşturuyordu. Örneğin hastane temizlik işini  değişik tarihlerde ara vererek almış olan taşeronlarda çalışanların kıdeme dayalı hakları uygulamada sorun olarak ortaya çıkıyordu. Tasarı bu sorunu çözüme kavuşturuyor. Buna göre taşeronların değişmesi durumunda işçilerin izin kıdemleri değişmeyecek. İzne ilişkin kıdem aynı taşerondaki çalışma süresine göre değil, işyerindeki toplam çalışma süresine göre belirlenecek. Taşeron işçisinin izin kayıtlarını asıl işverene verecek.

Güneş Gazetesi – 03.08.2014